جزئیات مصوبه جدید شورای پول و اعتبار/ فعالیت بازار متشکل ارزی چگونه است؟

در یک هزار و دویست و شصت و چهارمین جلسه شورای پول و اعتبار که شب گذشته در محل ساختمان بانک مرکزی برگزار شد، موضوع « بازار متشکل معاملات ارزی »، مطرح و مورد تصویب قرار گرفت.
بر اساس این مصوبه به منظور ساماندهی و توسعه بازار شفاف، منصفانه و کارا، «بازار متشکل معاملات ارزی » تشکیل می شود تا ارزها در آن به طور نقد مطابق مقررات این مصوبه و سایر مقررات مرتبط با آن در بستر الکترونیکی مورد معامله قرار گیرند.
بازار متشکل ارزی جزو مهمترین برنامه های عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی بوده است؛ همتی قبلاً در خصوص جزئیات بازار متشکل ارزی گفت: بازار متشکل ارزی باید شکل بگیرد؛ در خیابان و کوچه و پس کوچه ها نمی توان این بازار را شکل داد و نباید بازار غیرمتشکل داشته باشیم.

رئیس شورای پول و اعتبار همچنین تاکید دارد که باید فاصله بین نرخ ارز در سامانه نیما و بازار کم شود اما باید ببینیم چگونه می توانیم این موضوع عملیاتی کنیم.
رئیس کل بانک مرکزی در توضیح بیشتر بازار متشکل ارزی گفته است: بازاری که تشکیل خواهد شد، فرصتی می شود برای کسانی که اسکناس ارز و سپس حواله خود را از طریق صرافی ها به بازار عرضه کنند و به پلتفرمی تبدیل خواهد شد که بازار ارز متشکل شود.

تشکیل بازار متشکل ارزی از نگاه صرافان نیز فرصت مناسبی خواهد بود برای تقویت معاملات شفاف ارزی؛ آنطور که رضا ترکاشوند دبیر کانون صرافان در این خصوص گفته از مدت ها قبل درخواست تشکیل بازار یا اتاقی شفاف برای مشخص شدن تمامی معاملات نقدی از سوی این کانون به بانک مرکزی اعلام شده بود.
ترکاشوند معتقد است با راه اندازی بازار متشکل ارزی، درخواست تمامی فرآیندهای خرید و فروش ارز در بازار از خریدار تا بانک عامل، حساب بانکی و فروشنده به صورت شفاف مشخص خواهد شد.

* شفاف شدن "مرجع تعیین نرخ ارز " با راه اندازی بازار متشکل ارزی
وی با تاکید بر اینکه این اقدام در نهایت منجر به شفافیت در کشف قیمت ها در بازار می شود، گفت: در حالی که مرجع تعیین روزانه نرخ ارز در حال حاضر مشخص نیست و محلی مجهول دارد اما روزانه نرخ ها به بازار اعلام می شد این درحالی است که با راه اندازی بازار متشکل معاملات ارزی، قیمت گذاری و فعالیت شفاف و واقعی مشابه بازار سرمایه خواهد شد.
دبیرکل کانون صرافان در ادامه افزود: پیش از این بازار افشار، سبزه میدان به عنوان محلی برای داد و ستد اولیه ارز و اعلام قیمت پایه در بازار بود اما با غیر قانونی شدن فعالیت این بازار و ممنوعیت اعلام قیمت هم اکنون بازار برای قیمت گذاری با گیجی و سردرگمی مواجه است و به طور حتم تشکیل بازار متشکل معاملات ارزی نقش مهمی در سر و سامان دادن این شرایط دارد.
ترکاشوند درباره اعضای این بازار توضیح داد که براساس مذاکرات انجام شده در خصوص تشکیل این بازار، مقرر شد تا کانون صرافان، کانون بانک ها و موسسات اعتباری خصوصی و شورای هماهنگی بانک های دولتی سه رکن تشکیل دهنده این بازار باشند و بانک مرکزی نیز به صورت غیر مستقیم و از طریق بانک های عامل در بازار دخالت و به صورت مستقیم بر فعالیت ها نظارت داشته باشد.

* بساط معاملات شبانه ارزی برچیده می شود
دبیرکل کانون صرافان با بیان اینکه، بازار متشکل معاملات ارز مرجع تعیین نرخ می شود، گفت: صرافان همواره از شفافیت بازار و معاملات استقبال کرده اند.
ترکاشوند درباره تاثیر این بازار بر دلالی ها و معاملات شبانه، اظهار داشت:به طور حتم با تشکیل این بازار تمامی سفته بازی ها در بازار کنترل خواهد شد. معاملات شبانه و روزانه تنها به دلیل نبود مرجع رسمی برای قیمت گذاری است. زیرا افرادی در هرات، سلیمانیه و... با صلاحدید و منافع خود قیمت ها را تعیین و قیمت در بازار تهران مشخص می شود اما با ایجاد این بازار قیمت از طریق مرجعی رسمی تعیین خواهد شد.

* ساز و کار بازار متشکل ارزی چیست؟
وی در ادامه گفت: مکانیزم قیمت گذاری در این بازار به صورت عرضه و تقاضا ی اولیه است و براساس اعلام های بعدی در بازه زمانی مشخص، قیمت تعیین می شود و هر صرافی می تواند عرضه کننده یا متقاضی اولیه باشد. همچنین قیمت گذاری در چارچوبی مشخص و براساس آیین نامه ای که به صلاحدید بانک مرکزی منتشر خواهد شد، تعیین می شود.
ترکاشوند در پایان تاکید کرد: صرافان در این بازار نقش مشابه کارگزاران بورس دارند و می توانند به نمایندگی صادرکنندگان و شرکت های بزرگ در این بازار فعالیت کنند و برای آن ها خرید و فروش و معامله انجام دهند.