دوشنبه این هفته نفت خام سبک ایران برای سومین بار در تاریخ بورس در رینگ بین‌الملل بورس انرژی عرضه می‌شود.
ششم آبان امسال برای اولین بار یک میلیون بشکه نفت خام سبک در بورس انرژی عرضه شد که در نهایت سه خریدار، ۲۸۰ هزار بشکه نفت را به قیمت هر بشکه ۷۴ دلار و ۸۵ سنت خریدند.
در ادامه عرضه نفت در بورس انرژی ۲۰ آبان ماه امسال بود که ۷۰۰ هزار بشکه نفت خام سبک ایران برای دومین مرحله عرضه شد و به قیمت هر بشکه ۶۴.۹۷ دلار به فروش رسید. در نتیجه قیمت هر بشکه نفت در بورس ایران تقریبا ۱۰ دلار نسبت به بار اول کاهش یافت.
مدتی بود که از عرضه دوباره نفت خام در بورس خبری نبود تااینکه بالاخره بعد از هفته‌ها، قرار شد برای سومین بار نفت خام سبک در بورس انرژی عرضه شود. آن طور که شرکت ملی نفت ایران اعلام کرده است، دوشنبه (اول بهمن ۱۳۹۷) یک میلیون بشکه نفت خام سبک در حجم‌های ۳۵ هزار بشکه‌ای با قیمت پایه ۵۲.۴۲ دلار به ازای هر بشکه عرضه خواهد شد.
در سومین دوره از عرضه نفت خام سبک در بورس انرژی علاوه بر امکان تسویه حساب با ارزهای بین‌المللی، امکان تسویه کامل با ارز ریال ایران با نرخ سنا وجود دارد و همانطور که سابقا مدیرعامل بورس انرژی اعلام کرده بود، دوره تسویه حساب معاملات نسبت به دو دوره قبلی از ۶۰ به ۹۰ روز افزایش یافته است.
این بار قیمت پایه نفت خام در بورس نسبت به قیمت کشف شده در دومین عرضه حدود ۱۲ دلار کاهش یافته است که باید دید در مرحله عرضه و تقاضا، قیمت نفت در بورس چه نوسانی خواهد داشت.
سابقا بورس انرژی اعلام کرده بود که خارجی‌ها نیز در بورس انرژی کد معاملاتی دارند، ولی طبیعی است که داشتن کد معاملاتی دلیل بر حضور خارجی‌ها در معاملات نفت خام سبک بورس انرژی ایران نیست؛ کما اینکه در دو عرضه اخیر نیز فقط سه - چهار متقاضی درگیر خرید نفت خام در بورس بودند که هویت آنها اعلام نشد اما هیچ حرفی که آنها خارجی بودند نیز به گوش نرسید و برداشت‌ها این بود که چند ایرانی که روابط تجاری خوبی دارند اقدام به خرید نفت در بورس کرده‌اند.
اما در هر حال طبیعی است که با کاهش قیمت نفت در بورس، احتمال حضور افراد مختلف در معاملات نفت خام افزایش یابد. به ویژه اینکه خریداران می‌توانند بابت خرید نفت از بورس هیچ دلار یا یورویی پرداخت نکنند و همه مبلغ را به ریال ایران بپردازند که احتمال بیشتر این است که خریداران احتمالی از این گزینه حتما استفاده کنند و فروش نفت خام از این طریق ارزآوری برای ایران نداشته باشد اما در هر حال طبیعی است که اگر خریداری بخواهد بابت خرید نفت خام از بورس، دلار یا یورو بپردازد کسی دست رد به سینه او نمی‌زند.
همین موضوع مورد انتقاد تعدادی از کارشناسان قرار گرفته است. بسیاری معتقدند دولت باید در سیاست‌های ورود و خروج سرمایه رویه واحدی داشته باشد، چراکه خروج نفت از ایران و عدم ورود هیچگونه ارزی به داخل، مصداق خروج سرمایه است. این در حالی است که برای کالاهای غیر استراتژیک نیز باید ارز حاصل از صادرات به داخل بازگردد و وارد چرخه اقتصاد و صنعت شود.
این طور که اعلام شده مجوزهای لازم برای این عرضه از سران سه قوه بابت سه میلیون بشکه نفت خام در بورس انرژی اخذ شده و قرار است در این مرحله، یک میلیون بشکه نفت خام سبک ایران عرضه شود و به تناسب فروش، نسبت به حجم عرضه در دوره‌های بعدی تصمیم‌گیری و اقدام شود.
به گزارش ایسنا، سابقا اعلام شده بود که نفت خام ۲۰ درصد به صورت ریالی و ۸۰ درصد به صورت ارزی به طور آزمایشی در بورس عرضه شود، اما به تازگی رئیس سازمان بورس اوراق بهادار، درباره احتمال مجدد عرضه نفت در بورس انرژی اعلام کرده که "با وزارت نفت در این مورد مذاکره شده که نفت به صورت کاملا ریالی در بورس عرضه شود و هر زمان که وزارت نفت بگوید آمادگی عرضه نفت در بورس را داریم".