چرا آمریکا ممکن است برای بار دوم از تحریم‌های ایران عقب نشینی کند؟

دولت ترامپ سال گذشته به هشت کشور معافیت داد و به آنها اجازه داد به واردات نفت ایران به مدت شش ماه دیگر ادامه دهند. این معافیت‌ها، بازار نفت را غافلگیر و به خصوص عربستان سعودی را مأیوس کرد و به ریزش قیمت‌های نفت منجر شد اما دولت آمریکا ناچار شد این معافیت‌ها را صادر کند زیرا بازار نفت بی نهایت دچار کمبود عرضه بود یا حداقل این‌طور به نظر می‌رسید به طوری که نفت برنت در اکتبر به بالای مرز ۸۰ دلار در هر بشکه صعود کرده بود.

این بار زمانی که معافیت‌ها در ماه مه منقضی شود، دولت ترامپ وعده داده است اوضاع متفاوت خواهد بود. برایان هوک، نماینده امور ویژه ایران در وزارت خارجه آمریکا، اوایل ماه میلادی جاری با اشاره به تمایل دولت آمریکا برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران اظهار کرد ما به مسیر خود برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران ادامه می‌دهیم.

اما دولت ترامپ ممکن است در اقدام برای اعمال فشار مضاعف بر ایران دچار محدودیت شود و این عدم انعطاف پذیری ناشی از سیاست‌های خود دولت آمریکا است.

بازار نفت تا آن زمان ممکن است دچار محدودیت عرضه شود و آمریکا را ناچار کند برای تمدید معافیت‌ها تصمیم بگیرد و این کمبود عرضه نتیجه استفاده دولت ترامپ از تحریم‌ها علیه ونزوئلا است.

هنوز زود است درباره میزان صادرات نفتی که از تحریم‌های آمریکا علیه ونزوئلا متأثر می‌شود صحبت شود اما حداقل ۵۰۰ هزار بشکه در روز صادرات نفت ونزوئلا به آمریکا در معرض خطر فوری قرار گرفته است. این بشکه‌های نفت باید مقصد دیگری پیدا کنند و احتمالاً دولت مادورو خواهد توانست خریدار دیگری برای نفت خود البته با تخفیف سنگین پیدا کند اما همچنان به مواد حلال برای فرآوری نفت سنگین خود پیش از اینکه آماده صادرات شود نیاز دارد.

تا این اواخر ونزوئلا مواد حلال مورد نیاز خود را از آمریکا تأمین می‌کرد اما اکنون شرکت نفتی دولتی PDVSA باید آن را از جای دیگری تأمین کند. این ریسک وجود دارد که افت تولید نفت ونزوئلا به دلیل عدم توانایی این کشور برای فرآوری نفت سنگین خود شتاب پیدا کند. تحلیلگران کومرس بانک روز چهارشنبه در یادداشتی نوشتند: تولید نفت در ونزوئلا احتمالاً بیش از ۵۰۰ هزار بشکه در روز صادرات نفت این کشور به آمریکا کاهش پیدا خواهد کرد و انتظار می‌رود ونزوئلا از افت تولید خود لطمه ببیند اما تحریم‌های آمریکا این روند کاهش تولید را پرشتاب خواهد کرد.

دولت ترامپ روی عربستان سعودی برای جبران این کاهش عرضه حساب می‌کند. استیون منوچین، وزیر خزانه داری آمریکا، اظهار کرده که دوستان آمریکا در خاورمیانه خوشحال خواهند شد که این عرضه از دست رفته را جبران کند. این در حالی است که عربستان سعودی اعلام کرده تولید نفت خود را در فوریه به ۱۰.۱ میلیون بشکه در روز کاهش خواهد داد. این رقم پایین سقف تولید تعیین شده برای این کشور تحت توافق کاهش تولید اوپک و غیراوپک است. ریاض نمی‌خواهد برای بار دوم به نجات دونالد ترامپ برود و این به معنای آن است که بازار نفت در زمانی که معافیت تحریم‌ها علیه ایران در ماه مه منقضی می‌شود ممکن است به شدت دچار محدودیت عرضه شود و و ترامپ را ناچار کند یک بار دیگر از مواضع خصمانه خود عقب‌نشینی کند.

پایگاه خبری فارین پالیسی به نقل از سارا وخشوری، رئیس شرکت SVB Energy International نوشت: تحریم‌های ونزوئلا به همراه تحریم‌ها علیه صادرات نفت ایران، بازار محدودتری برای نفت سنگین ایجاد خواهد کرد و این امر به دوره دیگری از معافیت‌های ۱۸۰ روزه آمریکا برای صادرات نفت ایران منتهی خواهد شد.

بعلاوه رویکرد تهاجمی ترامپ در قبال ایران به اندازه رویکرد وی در قبال ونزوئلا حمایت نمی‌شود. در حالی که اکثر قدرت‌های اروپایی به حمایت از خوان گوایدو، رهبر اپوزیسیون ونزوئلا برخاسته‌اند و از دولت آمریکا برای سرنگونی مادورو حمایت می‌کنند اما با فشار حداکثری آمریکا علیه ایران مخالف هستند.

در حقیقت فرانسه، آلمان و انگلیس هفته جاری در حال نهایی کردن مکانیزم چندمنظوره SPV بودند که به شرکت‌های اروپایی اجازه خواهد داد تحریم‌های آمریکا را دور زده و به فعالیت در ایران ادامه دهند. بحث‌هایی درباره کارآمدی این مکانیزم وجود دارد اما این تلاش نشان دهنده تمایل اروپایی‌ها برای ادامه توافق برجام با ایران است.

بر اساس گزارش اویل پرایس، قیمت نفت در ماه‌های آینده به دلیل تلاش‌های آمریکا برای مختل کردن صادرات نفت ونزوئلا ممکن است افزایش پیدا کند و ایران ممکن است برای بار دوم شاهد عقب نشینی آمریکا از مواضع خود برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران شود.