اروپا از زمان تلاش برای حفظ برجام و انجام اقداماتی برای تسهیل تجارت با ایران علاوه بر تلاش برای نگه داشتن ایران در برجام، به دنبال کاهش قدرت دلار در اقتصاد جهانی و افزایش معاملات در دنیا بر پایه یورو نیز بوده است.
اروپا به همین دلیل از همان ابتدا سعی داشت سازوکار مالی برای ایران را بر پایه یورو ایجاد کند تا علاوه بر تسهیل تجارت، یورو را نیز بیشتر در اقتصاد دنیا مطرح کند.
این تفکر اتحادیه اروپا اکنون با اقدامات جدید کمیسیون اروپا، رنگ و بوی جدی‌تری به خود گرفته است؛ به طوری که بر اساس آنچه اسپوتنیک نوشته، اتحادیه اروپا به دنبال محدودیت استفاده از دلار در واردات انرژی و افزایش نقش یورو است تا بستری را برای تداوم روابط تجاری خود با ایران فراهم کند.
اروپا به دنبال افزایش تجارت انرژی بر پایه یورو
بر اساس این گزارش، کمیسیون اروپا در حال مذاکره با مدیران اجرایی شرکت‌های انرژی اتحادیه اروپا است تا نقش یورو را در تجارت بین‌المللی در بخش نفت و گاز افزایش دهد.
اتحادیه اروپا با تمرکز روی خرید و فروش نفت و گاز به یورو در تراکنش‌ها به دنبال پررنگ کردن نقش یورو در تجارت بین‌الملل است و مقامات اروپایی مذاکراتی را با نمایندگان شرکت‌های بزرگ انرژی اروپایی از قبیل OMV، ENI و ENGie شروع کرده‌اند تا وابستگی تجارت انرژی جهانی به دلار آمریکا را کاهش دهند.
کمیسیون اروپا نگرانی خود را در مورد سلطه دلار در صنعت انرژی اروپا در بحبوحه افزایش چالش‌های سیاسی در تنش‌های تجارت بین‌المللی و نیز افزایش قریب‌الوقوع نرخ بهره از سوی فدرال رزرو که قیمت دلار را در برابر دیگر ارزها از جمله یورو بالا می‌برد، ابراز کرد.
همچنین کمیسیون اروپا اعلام کرد که اتحادیه اروپا بزرگ‌ترین وارد کننده انرژی جهان با میانگین سالانه ۳۰۰ میلیارد یورو در پنج سال اخیر است و تقریباً ۸۵ درصد از این مبلغ به دلار آمریکا پرداخت شده است.
این اظهارات کمیسیون اروپا به دنبال تلاش اتحادیه اروپا برای حفظ مناسبات تجاری خود با ایران و ایجاد خط لوله گاز نورد استریم دو است.
این تلاش‌ها بروکسل را با واشنگتن دچار اختلاف کرده و برخی از مقامات اروپایی می‌گویند که با کنار گذاشتن دلار، اتحادیه اروپا می‌تواند ریسک‌های سیاسی احتمالی را کاهش دهد.
مقامات اروپایی معتقد هستند که استفاده از یورو در پرداخت‌ها برای واردات انرژی این بلوک می‌تواند نقش یورو را به عنوان یکی از ارزهای بزرگ ذخیره جهانی افزایش دهد.
کمیسیون اروپا قرار است محدودیت‌هایی را در بازار خود به منظور استفاده از دلار آمریکا از طریق استفاده گسترده از یورو اعمال کند.
این اقدامات اروپا در کنار اختلاف‌نظرهای سیاسی که اروپا با دولت آمریکا پیدا کرده، نشان‌دهنده این است که اروپا به شدت به دنبال تضعیف قدرت آمریکا به ویژه در عرصه اقتصادی است.
اروپا با تجارت انرژی خود بر پایه یورو می‌تواند این امکان را فراهم کند که در آینده‌ای نزدیک بتواند بدون توجه به تحریم‌های آمریکا تجارت خود را با همه کشورها انجام دهد.
یکی از مهم‌ترین مواردی که در ایجاد سازوکار مالی ویژه اروپا موسوم به SPV که توسط مقامات دیپلماتیک ایران مورد تاکید قرار گرفته بود، امکان فروش نفت ایران از این طریق بود که مهم‌ترین منفعت ایران از برجام را تأمین می‌کرد.
هرچند که اتحادیه اروپا در فاز اول از اجرایی ساختنن SPV به اینستکس اکتفا کرده و تجارت با ایران را فقط به اقلام غیر تحریمی مرتبط کرده است، اما به نظر می‌رسد که اروپا با این اقدامات جدید به دنبال ایجاد کانالی جدید با کشورهایی است که مشکلات سیاسی با آمریکا دارند؛ بنابراین این امر می‌تواند نکته مثبتی در روند پیشرفت SPV و تسهیل فروش نفت ایران در اروپا شود.
آمریکا به دنبال این است که با حذف تدریجی معافیت‌های خرید نفت از ایران، صادرات نفت ایران را به صفر برساند؛ موضوعی که مقامات ایرانی آن را غیرممکن دانسته‌اند.
با این حال به نظر می‌رسد که اروپا با برنامه تسهیل تجارت با ایران در قالب برجام، اهداف دیگری را از جمله پایان سلطه دلار بر اقتصاد جهانی دنبال می‌کند که با یک تیر دو نشان بزند.