این روزها در اکوسیستم استارتاپی کشور هر روز خبر از ورشکستگی یکی از کسب و کارها میآید و این موضوع آینده اکوسیستم استارتاپی ایران را با ابهام مواجه کرده است.
در ماههای اخیر خبر از مشکلات شدید مالی در بسیاری از استارتاپهایی که در سالهای گذشته با هزینه تبلیغات بالا خود را در جامعه استارتاپی مطرح کردند، میآمد اما به تازگی خبر از ورشکستگی یکی از همین استارتاپها تأیید شد و بار دیگر اکوسیستم استارتاپی ایران را به فکر واداشت که علت این ناکامیها چیست؟
چند روز پیش یکی از استارتاپهای مدعی که وابسته به یکی از هلدینگهای بزرگ استارتاپی است، ورشکست شد. این دومین استارتاپ این مجموعه است که در این سالها با ورشکستگی مواجه میشود.
کارشناسان علت این ورشکستگیها که این روزها در اکوسیستم استارتاپی زیاد شده را مدیریت ضعیف، ریخت وپاش های زیاد و هزینههای سرسامآور تبلیغات، نبود توازن بین مخارجها و درآمدها و تکیه بر ارزشگذاریهایغیرواقعی استارتاپ ها میدانند.
از زمانی که یکی از استارتاپها که متعلق به یکی از شرکتهای سرمایهگذاری خطر پذیر است، ارزشگذاریهای غیر واقعی را برای خود اعلام کرد و مدعی شد که به ارزش یک میلیارد دلاری رسیده است، این نوع ارزشگذاریها که پایه و بنیانی ندارد در اکوسیستم استارتاپی ایران باب شد اما مسئولان بازار سرمایه بارها اعلام کردند که اینارزشگذاری استارتاپها قابل قبول نیست.
تعدادی از کارشناسان معتقدند استارتاپی که به تازگی ورشکست شده بیش از صدها میلیارد تومان زیان انباشته داشته است و دلیل اینکه حاضر شده در این حد زیان دهد، این است که امید داشته در آینده به روشارزشگذاریهای غیر واقعی که در این روزها اپیدمی شده، سهام خود را بفروشد و زیان انباشته را جبران کند. اما در نهایت به دلایلی که بیان شد در این مدل کسب و کار با شکست مواجه شده است.
دیگر بازیگران مطرح این بازار نیز با نبود تزریق نقدینگی جدید به شدت دچار مشکل شده و علیرغم آنکه سرمایهگذاران آن تمام تمرکز خود را بر حفظ و نگهداری شرکت دارند، احتمال ورشکستگی آن در حال قوت گرفتن است، چراکه سازمان بورس نیز رسماً اعلام کرده که این ارزشگذاریها غیر واقعی بوده و علی صحرایی - مدیرعامل شرکت بورس تهران - نیز اعلام کرده که این دست استارتاپها به علت ریسک بسیار زیادی که دارند نباید در بورس عرضه شوند.
از این رو سهامداران آن در حال مذاکره برای استفاده از امکانات دولتی معافیتهای مالیاتی و فشار بر سازمان بورس برای تأیید ارزشگذاریهای غیر واقعی و تأمین مالی از طریق سرمایهگذاران خرد بازار سرمایه هستند.
در چنین فضایی نمیتوان از سرمایهگذاران انتظار داشت که در صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه چه آنهایی که در فرا بورس پذیرش شدند و چه آنهایی که در خارج از بازار سرمایه هستند، سرمایهگذاری کنند و ریشه همه اینها در ارزشگذاریهای غیر واقعی استارتاپها و عدم اعتماد سرمایهگذاران به آنهاست.