سال گذشته مصوبه‌ای درباره مقررات حاکم بر ارائه خدمات عمده‌فروشی بیت‌استریم در کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات تصویب و مقرر شد با اجرای این مصوبه، زیرساخت‌های فیبر نوری در بخش دسترسی شرکت مخابرات ایران با شرکت‌هایFCP و Servco به اشتراک گذاشته می‌شود و با رفع انحصار مخابرات در این بخش، کیفیت خدمات افزایش یافته و امکان انتخاب برای مشترکین فراهم شود.
با وجود این، به نظر می‌رسد هنوز زیرساخت‌های فیبر نوری به‌صورت ایده‌آل اجرا نشده است. در این راستا محمدعلی یوسفی‌زاده با بیان اینکه اجرایی شدن این مصوبه نکات فنی زیادی دارد، افزود: هنوز این نکات فنی کاملاً از طرف شرکت مخابرات به نتیجه نرسیده است، اما به جهت حفظ مشترکین جاری شرکت‌ها، مدیران ارشد شرکت مخابرات تا جایی که شده همکاری کردند که تغییرات شبکه بر اساس مصوبه تنظیم مقررات در شبکه باقی بماند تا اجرای فنی بیت استریم و نقل و انتقالات کامل و قابل بهره‌برداری شود.
وی ادامه داد: البته مواردی هم هست که شاهدیم استان‌ها بر اساس سیاست‌های خودشان و بدون در نظر گرفتن مصوبات سازمان تنظیم مقررات، تغییراتی می‌دهند که بعضاً به قطع شدن سرویس مشترکین هم ختم می‌شود ولی در استراتژی کلان این موضوع کنترل شده است که موارد فنی این ارتباط متقابل درست انجام شود و بتوان آن را قابل بهره‌برداری کرد.
مشکلات اقتصادی مانع راه شد
او با اشاره به تأثیر اجرایی شدن این مصوبه در استفاده از زیرساخت‌های فیبر نوری، بیان کرد: اینکه بخش خصوصی از فیبر نوری مخابرات استفاده و ایجاد شبکه کند، بر اساس مصوبه ۲۳۰ مقداری هم پیش رفت و اجرایی شد، اما به مشکلاتی برخورد که عملاً به برگرداندن شبکه‌ها ختم شد، هم مشکلات اقتصادی در مدلی که تنظیم مقررات برای این موضوع طراحی کرده بود و هم مشکلات اجرایی و نکاتی که در کلیات استفاده از مسیرهای قبلی مخابرات دیده نشده بود.
یوسفی‌زاده در ادامه بیان کرد: مخابرات هم مدتی در راه‌اندازی فیبر نوری سرعت گرفت و بعد کند شد و حالا دوباره جز سرویس‌های جاری‌اش، در حال پیگیری است و دارد پیش می‌رود. اما آنچه مسلم است اینکه نیاز توسعه مویرگی فیبر نوری برای تغییر تکنولوژی با این اتفاق‌های جاری پوشش داده نمی‌شود و اصل ماجرا آن مقدار نیست که باید در کشور پیاده و اجرا شود.
وی در پاسخ به اینکه آیا بخش خصوصی می‌تواند پروژه‌ی فیبر نوری را اجرا کند، گفت: شرکت‌ها برای این موضوع پیش‌قدم هم شدند و جلسات متعددی هم درباره این موضوع پیش رفت. اما بحث این است که هر کسب و کاری که بخواهد شکل بگیرد و توسعه‌ای در آن اتفاق بیفتد و به موفقیت برسد، باید همه‌ی اجزای آن با یکدیگر همگون باشند و پیش بروند. بنابراین وقتی صحبت از سرمایه‌گذاری در حوزه فیبر می‌کنیم، طرح تجاری آن باید اقتصادی دربیاید، زیرا قرار نیست دولت برای اینکه شبکه فیبر کشور توسعه پیدا کند، بودجه مالی قرار دهد.
سرمایه‌گذاری با درآمدهای کنونی اقتصادی نیست
این فعال ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی با بیان اینکه بخش خصوصی و نیمه خصوصی باید پولی بگذارد و در نتیجه پول و فعالیتش به بهره‌وری و ارزش‌آفرینی برسد، گفت: بخش خصوصی از همان ابتدا زیرساخت‌ها را توسعه دادند و پورت‌ها را ایجاد کردند، اما مشکلی که وجود دارد این است که اگر سرمایه‌گذاری اتفاق بیفتد، با جنس درآمدی که الان کسب و کارهای ما دارند، اقتصادی نیست، نه برای مخابرات که بخش عظیمی از زیرساخت‌ها را دارد و نه برای شرکت‌های خصوصی که باید از اول این زیرساخت‌ها را بسازیم.
یوسفی‌زاده با بیان اینکه ما دوست نداریم نیروهایمان را تعدیل کنیم اما الان چون درآمد مالی نداریم، مجبوریم این کار را انجام دهیم، افزود: این موضوع به دلیل تعرفه غلط است. زنجیره تأمین خدماتی که باید ارائه شود، با زنجیره درآمدی نمی‌خواند. حتی اگر تمامی زیرساخت‌های فیبری هم اجرا شود، قیمت اجرا شدن مناسب نیست و فارغ از بحث زمان و اینکه ما داریم به شدت زمان را از دست می‌دهیم، این درآمدها نمی‌تواند سرمایه‌گذاری انجام‌شده را برگرداند.
وی در پاسخ به اینکه آیا اصلاح تعرفه به معنای افزایش تعرفه است، گفت: منظور ما متناسب کردن تعرفه‌ها با هزینه‌هاست، نه افزایش تعرفه؛ برای مثال ممکن است خدمات پایه‌ای که ما الان از مخابرات می‌خریم را کاهش دهند که درآمد ما با هزینه متناسب شود. اگر مصوبات تنظیم مقررات ارتباطات را که مربوط به تعرفه بوده، بررسی کنید، می‌بینید که در پنج سال گذشته ۷۸ درصد کاهش قیمت در این حوزه وجود داشته، در حالی که شرکت‌ها در این مدت ۷۸ درصد کاهش هزینه نداشتند.
قیمت یک ماه اینترنت، از یک ساندویچ همبرگر هم ارزان‌تر است
این کارشناس حوزه فناوری اطلاعات با بیان اینکه آسیبی که در اثر عدم توسعه ارتباطات ایجاد می‌شود، به‌مراتب بیش‌تر از آسیب افزایش تعرفه‌هاست، اظهار کرد: بسیاری از هزینه‌های مردم از تسهیلی که از طریق ارتباطات و آی‌تی و اینترنت برایشان اتفاق می‌افتد، کم‌تر شده است، در حالی که امروز قیمت یک ماه اینترنت، از یک ساندویچ همبرگر هم ارزان‌تر است. امروز رفت‌وآمدها کم شده، ثبت‌نام، جست‌وجوی اطلاعات و خرید کردن راحت شده و آی‌تی بر همه‌ی این موارد تأثیر داشته، در حالی‌که این تأثیرات به صنعت آی‌تی برنگشته است.
اساس 5G روی فیبر نوری است
یوسفی‌زاده خاطرنشان کرد: اگر کشور ما زمانی به راه‌اندازی جاده نیاز داشت، اکنون به بزرگراه‌های ارتباطی نیاز دارد و راه‌حلش همین دسترسی مویرگی فیبر است. همان‌طور که در تحقیقات انجام‌شده ذکر شده، اگر قرار است در کشوری تا ۱۰ سال دیگر 5G شکل بگیرد و سرویس‌دهی داشته باشد، حتماً باید پیش از آن توسعه مویرگی فیبر اتفاق افتاده باشد، زیرا اساس 5G کاملاً روی فیبر است.
وی در پاسخ به اینکه آیا ادغام شرکت‌ها می‌تواند تأثیری بر مشکلات بخش خصوصی داشته باشد، گفت: موضوع ادغام شدن یا نشدن شرکت‌ها نیست. هیچ کسب و کار و سرمایه‌گذاری با از دست دادن زمان و سرمایه در هیچ تجارتی وارد نمی‌شود. بنابراین حتی اگر یک غول سرمایه‌گذاری بخواهد به این حوزه وارد شود و آن را نجات دهد، هم نیازمند اصلاح تعرفه هستیم.