کلمه ژئوپولیتیک یعنی مجموعه ای از عوامل سیاسی و جغرافیایی مربوط به یک مسئله مانند «ژئوپولیتیک نفت ».مجموعه ای از کشورها هستند که بیشترین تاثیر را بر بازار نفت می گذارند. بیاید مهم ترین ها را در نظر بگیریم :
1_ آمریکا_ وقتی نوبت به تأثیرگذاری بر قیمت نفت می رسد آمریکا بیشترین سهم را دارد. آمریکا نه تنها بزرگترین مصرف کننده محصولات نفت خام است، بلکه در 2019 عربستان و روسیه را هم در تولید پشت سرگذاشته است. آمریکا بزرگترین ظرفیت پالایشگاهی جهان را دارد. این کشور همچنین یکی از معدود قدرت های اقتصادی جهان است که می تواند دیگر کشورها را تحریم کند و تعادل بین عرضه و تقاضا را تغییر دهد، مثل کاری که با ونزوئلا کرد.صادرات آمریکا در اواخر 2018 بیشتر از واردات آن کشور بود که در 75 سال گذشته بی سابقه بوده است .
2_روسیه_ اندازه مطلق تولید روسیه به همراه استقلال آن از هر گونه کارتل تولیدی رسمی، روسیه را در این فهرست قرار می دهد. رتبه دوم تولید نفت در جهان همواره بین روسیه و عربستان جابه جا می شود ولی روسیه ظرفیت پالایشگاهی بیشتر و مصرف بیشتری دارد . استقلال این کشور به آن قدرت تاثیرگذاری بر قیمت نفت را می دهد . الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه پس از ولادیمیر پوتین یکی از قدرتمندترین مردان روسیه است پس از اعلام توافق کاهش تولید اوپک ، تا قبل از اینکه نواک اعلام کند موافق این قرارداد است، قیمت نفت تغییری نکرده بود. روسیه به خاطر استقلالش می تواند بدون هیچ عکس العملی مستقیمی از هر قرارداد تولیدی بیرون برود .
3_عربستان سعودی_ یکی از واضح ترین اعضای این لیست است. عربستان به عنوان موسس و موثرترین عضو اوپک بیشترین تجربه را در تاثیرگذاری بر قیمت نفت دارد. این کشور دهه هاست بین سه کشور اول تولید کننده نفت دنیا قرار دارد (معمولا اول و یا دوم) و اخیراً به ششمین مصرف کننده بزرگ نفت خام جهان هم تبدیل شده است . عربستان با دیکته کردن کاهش یا افزایش تولید به اعضای اوپک بیش از هر کشور دیگری بر قیمت نفت تاثیر می گذارد و هر زمانی که توانسته روسیه را هم با خود همراه کرده است. تولید ارزان قیمت نفت و ظرفیت مازاد این کشور باعث شده هر زمان که بخواهد در این لیست بالا بیاید .
4_چین_ چین دومین مصرف کننده بزرگ نفت خام در جهان است و انتظار می رود در 10 سال آینده از آمریکا پیشی بگیرد .نوسانات اقتصادی این کشور می تواند بر قیمت نفت تاثیر بگذارد. چین پنجمین تولیدکننده نفت جهان است ولی فقط 4.78 میلیون بشکه در روز یعنی یک سوم آمریکا و کمتر از نصف عربستان یا روسیه تولید می کند. این کشور با قدرت خریدش بر قیمت نفت تاثیر می گذارد .
5_ایران و عراق_ گرچه این دو کشور متحد هم نیستند ولی از نظر سطح تولید و وابستگی به نفت خام برای بازسازی اقتصادی مشابهند و هر دو کشور عضو اوپک هستند . ایران تحت تحریم های آمریکا قرار دارد و عراق هم سعی می کند هزینه بازسازی کشورش را پس از دهه ها جنگ تامین کند. این یعنی هرگونه سطح اعلام شده تولید توسط این دو کشور غیر قابل اعتماد است و می توانند قیمت نفت را تغییر دهند .
6_ونزوئلا_ تاثیر ونزوئلا بر قیمت نفت خام با کاهش تولید آن کاهش یافته است ولی تحریم های جدید آمریکا باعث افزایش قیمت نفت شده اند. از زمان کاهش تولید ونزوئلا به سه میلیون بشکه در روز در 2015، حالا تولید این کشور به کمترین حد از 2003 رسیده یعنی 1.4 میلیون بشکه در روز. تحریم ها بر مقامات نظامی ونزوئلا و رئیس شرکت نفت دولتی این کشور اعمال شده است. تحریم ها روند فروپاشی تولید نفت این کشور را تسریع کرده اند .
کشورهای دیگری هم هستند که می توانند با وقایعی مانند کشمکش های نظامی و توقف تولید بر قیمت نفت تاثیر بگذارند مثل لیبی و نیجریه. ولی فعلا این شش کشور در بالای لیست قرار دارند و می توانند تعادل بین عرضه و تقاضا را برهم بزنند .