دلار یک ساله چقدر گران شد؟
بیشک یکی از معضلات سال ۹۷ نوسانات نرخ دلار بود. این ارز پرطرفدار در بسیاری از روزهای سال مردم را به بازار کشاند و با فراز و فرودهاى خود آنها را سرگرم کرد و درحالیکه که نسبت به سال گذشته حدود ۱۸۰درصد افزایش یافته، روزهای آخر سال ۹۷ را در کانال ۱۳هزار تومان سپری میکند.
اگرچه دلار سال 96 را در کانال 4هزار تومان به پایان رساند اما در سال جاری نوسانات بسیاری را تجربه کرد به طوری که در مهرماه با عبور از کانال 19هزار تومان رکورد بالاترین نرخ را به نام خود ثبت کرد.
بیستم فروردین ماه امسال بود که معاون اول رییس جمهور نرخ رسمی دلار را 4200تومان اعلام کرد اما این سیاست نتوانست جلوی حرکت صعودی آن را بگیرد و سرانجام رکوردشکنی های این ارز از اردیبهشت ماه آغاز شد.
اثر تحولات سیاسی بر قیمت دلار
البته که نباید اثر تحولات سیاسی را در نوسانات قیمتی امسال بی تاثیر دانست؛ جو روانی حاکم بر کشور از ابتدای سال مبنی بر خروج آمریکا از برجام و تاثیر آن بر نرخ دلار، برهرج و مرج اقتصادی دامن زد.
از اوایل اردیبهشت ماه با زمزمه افزایش نرخ دلار، قیمت این ارز حرکت صعودی خود را آغاز کرد و ابتدا در اواسط اردیبهشت ماه کانال 6هزار تومان را رد کرد و با ادامه همین روند در چهارمین ماه سال به 8هزار تومان رسید.
به عقیده بسیاری از مردم و کارشناسان و فعالان اقتصادی، بی تدبیری و سوء عملکرد رییس کل سابق بانک مرکزی ، عامل اصلی این هیجانات بود. البته این اظهارنظر ها خیلی هم بی جا نبود چرا که او به عنوان متولى اصلى کنترل بازار ارز، از همان ابتدای اوج گیری نرخ یعنی از نیمه دوم سال 96 تا سقف شکنی های پی در پی در سال 97، هیچ گونه اقدامی برای کنترل این بازار انجام نداد.
این نارضایتی ها در نهایت باعث شد تا سیف در مرداد ماه 97 ساختمان لاجوردی میرداماد را ترک کند و عبدالناصر همتی سکان بانک مرکزی و از همه مهم تر بازار ملتهب ارزی را در دست بگیرد.
البته همتی روز های پرپیچ و خمی را در پیش رو داشت چرا که همزمان با انتصاب وی دور اول تحریم های آمریکا آغاز شد.
روزی که همتی پشت میز ریاست بانک مرکزی قرار گرفت دلار در کانال 9هزار تومان در نوسان بود اما طولی نکشید که این ارز رنگ 11هزار تومان را نیز دید؛ البته مدت زیادی در این قیمت باقی نماند و بانک مرکزی با ارائه بسته ارزی در نیمه ماه مجددا دلار را به 9هزار تومان رساند.
روشن شدن تابلوی صرافی ها بعد از 5ماه
در میان این همه بالا و پایین شدن نرخ، حذف قیمت از تابلوی صرافی ها و ممنوع کردن فعالیت آن ها از سیاست های عجیب سیف بود.
ماجرا از این جا آغاز شد که صرافی ها در اواخر سال گذشته به دلیل نوسان بیش از حد نرخ مجبور به صفر کردن قیمت دلار در تابلوی خود شدند.
اما این قضیه تا جایی ادامه پیدا کرد که در نهایت منجر به ممنوعیت خرید و فروش ارز در صرافی ها شد.
سرانجام بعد از حدود پنج ماه در بیستم مرداد ماه نرخ مجددا به تابلوی صرافی ها بازگشت و بانک مرکزی که تا آن روز صرافان را ممنوع الکار کرده بود، برای کاهش التهابات بازار و سفته بازی دلالان اجازه فعالیت به آن ها را داد.
جنجال دلار در 4مهر
اما بسته ارزی ارائه شده توسط بانک مرکزى براى کنترل بازار ارز موقتی بود چرا که از شهریور ماه پای دلار به کانال 13 و 14هزار تومان نیز باز شد و در مهرماه به اوج خود رسید.
مهر را می توان جنجالی ترین ماه دلار در تمام تاریخ سال جاری دانست چرا که نرخ این ارز در چهارمین روز همین ماه به بالای 19هزار تومان صعود و همه را حیرت زده کرد؛ اما این زنگ خطر منجر به این شد که بانک مرکزی جدی تر به بازار ورود کند و همین امر باعث شد دلار 19هزار تومانی دوام چندانی نداشته باشد.
دلار در سراشیبی سقوط
بر خلاف تصور دلالان؛ دلار روىِ 20هزار تومان و نرخ های بالاتر را ندید و به سرعت حرکت نزولی خود را آغاز کرد، به طوری که در پایان هفته اول مهر ماه مجددا 10هزار تومان شد و در شرف تک رقمی شدن قرار گرفت.
اگرچه بسیاری از فعالان بازار تصور می کردند که دلار به زیر 10هزار تومان سقوط می کند اما در نیمه مهرماه اوج گرفت و دوباره به 13هزار تومان صعود کرد که البته این صعود هم فرودی زودهنگام به همراه داشت زیرا همزمان با جلسه علنی مجلس در مورد لایحه پیوستن ایران به کنوانسیون مبارزه با تأمین مالی تروریسم، دلار بار دیگر به کانال 10 هزار تومان بازگشت.
بازار فردوسی در روزهای نزدیک به تحریم در حالت آماده باش قرار گرفت؛ اما بعد از اعمال تحریم ها آن چیزی که همه تصور می کردند رخ نداد و دلار از 12هزار تومان فراتر نرفت حتی در برخی از روزهای آذر ماه تابوی دو رقمی بودن را شکست و بالاخره به 9هزار تومان رسید.
نرخ دلار در معرض زمزمه دور دوم تحریم ها
نرخ ارز در روزهای پایانی مهر و اوایل آبان ماه، از زمزمه دور دوم تحریم ها که قرار بود از 20آبان اعمال شود در بلاتکلیفی سپری شد.
دلار اولین روز زمستان امسال را با 9600 تومان آغاز کرد و قیمت آن تا پایان دی ماه به 12 هزار تومان رسید. دلار اول بهمن را با قیمت 11750 شروع و آخرین روز ماه را با 11500 به پایان رساند و در طول ماه و در روز های نزدیک به چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی بین 11500 تا 11900 تومان در نوسان بود.
در آخرین ماه سال 97؛ پرسه دلار در کانال 13هزار تومان
اما دلار اسفند ماه را با قیمت 13هزار تومان آغاز کرد و در طول این ماه تا کنون نیز بین 13 تا 13500در نوسان بوده است.
بر اساس این گزارش، طی یک سال گذشته قیمت دلار از اسفند ماه 96 که 4800 تومان بود تا امروز که در محدوده 13200 تومان قرار دارد، حدود 9هزار تومان معادل 180درصد افزایش قیمت داشته که به عقیده بسیاری از فعالان بازار جهش بی سابقه و دور از تصوری را تجربه کرده است.