کاهش ارزش پول ملی پدیده‌ای است که علاوه بر تورم از عوامل دیگری هم تأثیر می‌گیرد. واقعیت این است که "پول" به تنهایی کاغذی بیش نیست. این عوامل و شاخص‌ها است که به یک اسکناس اعتبار می‌دهد. این شاخص‌ها را می‌توان در طیفی از کلان‌ترین آنها یعنی سرمایه‌گذاری مولد و افزایش صادرات نسبت به واردات تا خردترین آنها یعنی افزایش چاپ پول قرار داد.
در همین باره کمیل طیبی، عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این که یکی از عوامل کاهش ارزش پول ملی تورم ساختاری است در توضیح این تورم گفت: این تورم نوعی تورم مزمن شده است که متأثر از ساختار رشد اقتصادی و کاهش انگیزه سرمایه گذاری در کشور است که خود به علت بی توجهی به تولید مولد در اقتصاد اتفاق می‌افتد.
تراز تجاری در کاهش ارزش پول ملی دخیل است
او همچنین به تراز تجاری به عنوان یکی از عوامل دخیل در کاهش ارزش پول ملی هم اشاره کرد و گفت: کاهش قدرت صادرات نسبت به واردات مسئله‌ای است که در بلند مدت می‌تواند باعث کاهش ارزش ریال به عنوان پول ملی شود.
این اقتصاددان همچنین به رابطه بین ریال و ارزهای خارجی هم اشاره کرد و گفت که در شرایط نابه‌سامان اقتصادی، عدم وجود یک رژیم با ثبات پولی می‌تواند باعث افول ارزش پول ملی شود.
طیبی با بیان این که یک رویه تثبیت شده نرخ ارز در کشور وجود دارد که متولی آن بانک مرکزی است گفت: در شرایطی که بانک مرکزی از استقلال عمل کامل برخوردار نیست و تورم نیز وجود دارد، تثبیت نرخ ارز معنایی ندارد چرا که این کار باعث چند نرخی شدن نرخ ارز در آینده و ایجاد بازار سایه خواهد شد، که این مسئله به نوبه خود می‌تواند باعث دامن زدن به کاهش ارزش پول ملی در آینده شود.
او همچنین به نقدینگی به عنوان یکی از عوامل اصلی ایجاد تورم و کاهش ارزش پول ملی اشاره کرد و گفت: این نقدینگی‌های سرگردان به سمت سرمایه گذاری‌های مولد حرکت نمی‌کند و تنها باعث برهم زدن بازار مالی کشور شده است.
دلایل کاهش سرمایه‌گذاری
این اقتصاددان به عوامل غیراقتصادی افت ارزش پول ملی هم اشاره کرد و گفت: وجود تحریم‌ها باعث شده است تا امکان سرمایه گذاری ایمن در کشور از بین برود و این مسئله در کوتاه مدت باعث کاهش ارزش پول ملی شده است.
او همچنین به پدیده دلالی و واسطه‌گری در اقتصاد کشور هم اشاره کرد و آن را یکی از عوامل اصلی تنش اقتصادی توصیف کرد که می‌تواند در نهایت باعث ایجاد نوسانات اقتصادی و کاهش ارزش پول ملی شود.
این استاد دانشگاه در نهایت کنترل چند شاخص‌از شاخص‌های بی ثباتی در اقتصاد کشور را عاملی برای کنترل ارزش پول ملی قلمداد کرد و گفت که باید به سمت اصلاح روابط بین‌المللی و همچنین جلوگیری از ایجاد تنش‌های سیاسی حرکت کنیم تا بتوانیم در نهایت از سقوط ارزش پول ملی جلوگیری کنیم.
کاهش ارزش پول ( Devaluation) یا کاهش ارزش پول ملی، در سیاست پولی مدرن، عبارتست از کاهش ارزش واحد پول یک کشور، نسبت به قیمت طلا یا سایر پول‌های خارجی. این اتفاق می‌تواند باعث افزایش میزان صادرات و دشواری واردات کالا شود؛ همانند سیاستی که چین در پی گرفته است با این حال در ایران این کاهش ارزش پول ملی به دلیل ضعف بنیادهای صنعتی مولد نتیجه‌ای جز قاچاق مایحتاج خوراکی مردم به خارج از کشور در پی نداشته است.