خانه چگونه متری ۱۰ میلیون شد؟
مهم‌ترین اتفاق حوزه عمران و اشتغال در بخش مسکن طی سال ۱۳۹۷ را می‌توان جهش قیمت‌ها دانست که برای متقاضیان واقعی، مبارک نبود. قیمت خانه از ابتدای سال در یک روند افزایشی قرار گرفت تا نهایتاً اسفندماه به حدود متری ۱۰ میلیون تومان در پایتخت رسید. وزیر این حوزه نیز روز ۲۸ مهرماه تغییر کرد و عباس آخوندی پس از سه بار استعفا، نهایتاً چهارمین بار جای خود را به محمد اسلامی داد. خبر انبوه‌بار دیگر این بخش در سال جاری به واژگونی اتوبوس حامل دانشجویان دانشگاه علوم و تحقیقات مربوط می‌شود.
دومین روز از فروردین ماه ۱۳۹۷ با گزارش کاهش ۱۰ درصدی معاملات مسکن شهر تهران مربوط به اسفندماه ۱۳۹۶ از سوی رئیس اتحادیه مشاوران املاک همراه بود؛ زیرا بنا به گفته کارشناسان، قیمت‌ها رشد یافت. اما از همان زمان مشخص بود که روند افزایش قیمت، تازه آغاز شده اما کمتر کسی فکرش را می‌کرد که قیمت مسکن پایتخت در بهمن ماه ۱۳۹۷ به متری ۹ میلیون و ۹۷۰ هزار تومان برسد؛ کارنامه‌ای که البته پایین‌تر از نرخ سالیانه سکه و ارز به ثبت رسید.
قیمت خانه در اسفندماه ۹۶ معادل ۲۶ درصد افزایش یافت
در ادامه گزارش بانک مرکزی از تحولات بازار مسکن شهر تهران نیز ارائه شد که نشان می‌داد خانه در تهران به متری ۵ میلیون و ۷۶۰ هزار تومان در اسفندماه ۱۳۹۶ رسیده که نسبت به ماه قبل از آن ۴.۶ درصد و در مقایسه با اسفند ۱۳۹۵ معادل ۲۶.۱ درصد گران شده است.
یکی دیگر از اخبار مهم فروردین ماه، موضوع زمین‌خواری است که قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی نسبت به آن هشدار داد و از هموطنان خواست که موارد دست‌اندازی به اراضی ملی و منابع طبیعی را گزارش کنند.
از اخبار مهم اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ همچنین کاهش سود وام صندوق پس‌انداز مسکن یکم بود که شورای پول و اعتبار آن را از ۹.۵ به ۸ درصد کاهش داد. نرخ سود سپرده‌گذاری خانه اولی در بافت‌های فرسوده را نیز از ۸ به ۵ درصد رساند؛ دو موضوعی که افزایش توان خرید متقاضیان را هدف‌گذاری کرده بود و البته چندان تحقق پیدا نکرد.
پوشش ۵۰ درصدی قیمت مسکن در اردیبهشت ۹۷ از طریق وام
در همان روزها طی محاسباتی به کاهش قدرت توان خرید متقاضیان رسیدیم. تا پیش از سال ۱۳۹۲ تسهیلات مسکن حدود هفت درصد قیمت یک واحد متوسط در تهران را پوشش می‌داد که در اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ قدرت وام به ۴۵ تا ۵۰ درصد رسید اما با میانگین کشورهای توسعه‌یافته فاصله‌ی زیادی داشت.
ادامه سقوط بازار مسکن در فروردین ۹۷
بر اساس اعلام بانک مرکزی در فروردین ماه ۱۳۹۷ معاملات مسکن شهر تهران نسبت به ماه مشابه سال قبل ۶.۳ درصد کاهش یافت، اما قیمت‌ها با کاهش ۳.۹ درصدی نسبت به ماه قبل ۲۹.۵ درصد رشد را نسبت به ماه مشابه سال قبل به ثبت رساند. افت نقطه به نقطه معاملات در حالی رقم خورد که فروردین ماه سال ۱۳۹۶ نیز شاهد کاهش ۸.۵ درصدی معاملات نسبت به ماه مشابه قبل از آن بودیم. به بیان دیگر رکود مسکن در سال ۱۳۹۷ نسبت به سال ۱۳۹۵ عمیق‌تر شد که علت آن می‌توانست به حباب قیمت و خروج سرمایه‌ها به سمت بازارهای موازی همچون ارز و سکه باشد.
همان روزها در ۹ اردیبهشت ماه نایب رئیس انجمن انبوه سازان تهران گفت: با توجه به محدودیت سیستم بانکی در پرداخت وام و نبود منابع دولتی برای پرداخت مابه‌التفاوت سود تسهیلات مسکن، افزایش معاملات در سال جاری بعید به نظر می‌رسد.
انجماد ساخت و ساز در کشور
آمارهای منتشر شده از پیش‌بینی تولید مسکن در سومین فصل سال ۱۳۹۶ حاکی از آن بود که تولید کمتر از یک سوم تقاضای مطلق است. در فصل پاییز سال ١٣٩٦ تعداد ٦٧٥١١ واحد مسکونی در پروانه‌های صادرشده برای احداث ساختمان از سوی شهرداری‌های کشور پیش‌بینی شده بود. اگر همین تعداد در زمستان نیز تولید داشته باشیم مجموع ساخت و ساز سالیانه از ۳۰۴ هزار واحد فراتر نمی‌رود. این در حالی است که سال ۱۳۹۶ بالغ بر ۶۰۸ هزار و ۹۷۷ مورد ازدواج در کشور به ثبت رسید و باید به طور متوسط ۳۸۰ هزار واحد فرسوده، نوسازی می‌شد. شرایط نشان داد تولید کمتر از یک سوم تقاضای مطلق است که البته همین روند تقریباً تا پایان سال ادامه پیدا کرد.
خداحافظ مزاحم!
روز ۱۸ اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ ترامپ رسماً اعلام کرد که از برجام خارج می‌شود. مهم‌ترین برداشت از تصمیم شب گذشته رئیس‌جمهور آمریکا که از برجام خارج شد در اخبار رسانه‌های داخلی و خارجی، بی‌توجهی جامعه جهانی بجز عربستان، اسرائیل و چند کشور حاشیه خلیج فارس به این تصمیم بود.
فردای آن روز، اثر این اقدام بر بازار مسکن را بررسی کردیم. یک کارشناس اقتصاد مسکن تصمیم ترامپ بر این بازار را بی‌اهمیت دانست. بیت‌الله ستاریان گفت: اگر آمریکا در برجام حضور می‌یافت پیش‌بینی رکود در مسکن را داشتیم ولی با خروج ترامپ از برجام با توجه به منطقه‌ای بودن صنعت ساختمان، رکود در سال ۱۳۹۸ از بین می‌رود. او همچنین بیان کرد: اگر الان ارز سرمایه‌ها را به سمت خود می‌کشد، در آینده با یک ارزش افزوده به سمت مسکن و ساختمان برمی‌گردد و این بخش چون بیشتر متکی به داخل است رونق می‌گیرد.
نشانه‌های افزایش معاملات مسکن در اردیبهشت ماه
پس از آنکه در فروردین ماه و بر اساس آمار رسمی بانک مرکزی معاملات مسکن ۶.۳ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش یافته بود آمار اتحادیه املاک که معمولاً چند روز زودتر از بانک مرکزی ارائه می‌شود حاکی از آن بود که خریدوفروش خانه در تهران ۷ درصد نسبت به اردیبهشت پارسال رشد داشته است. اتحادیه املاک همچنین گزارش داد که متوسط قیمت مسکن شهر تهران با اینکه نسبت به فروردین ماه ۲۰ درصد کاهش نشان می‌دهد نسبت به اردیبهشت سال قبل ۲۹.۵ درصد افزایش یافته است.
در ادامه گزارش بانک مرکزی هم از معاملات مسکن شهر تهران در اردیبهشت ماه ارائه شد. قیمت مسکن شهر تهران با دو آمار متفاوت در اردیبهشت ماه بالاترین میانگین رشد ماهیانه را در شش سال اخیر تجربه داشت. بر اساس گزارش دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی، رشد قیمت مسکن شهر تهران در اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ نسبت به فروردین ماه ۱۲ درصد بوده و این در حالی بود که آمار بانک مرکزی حکایت از افزایش ۸.۱ درصدی داشت. با این حال بر اساس گزارش بانک مرکزی نیز رشد ماهیانه طی شش سال اخیر بی‌سابقه بوده است. متوسط قیمت هر مترمربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی به حدود پنج میلیون و ۹۸۰ هزار تومان رسید که در مقایسه با فروردین ۸.۲ و نسبت به اردیبهشت ماه سال گذشته تا ۳۴.۸ درصد افزایش قیمت داشت.
انتقاد به عملکرد سلبریتی‌ها در زلزله کرمانشاه
در اولین روزهای خردادماه ۱۳۹۷ ادعاهایی از سوی برخی نمایندگان مجلس و اعضای شورای شهر سرپل‌ذهاب در رسانه‌ها مطرح شد مبنی بر اینکه کمک‌های جمع‌آوری شده توسط سلبریتی‌ها در جریان زلزله‌ی کرمانشاه صرف بازسازی کرمانشاه نشده و حتی عنوان شد که این پول‌ها در حساب سلبریتی‌ها مانده است؛ ادعایی که در ادامه توسط علی دایی و برخی هنرمندان تکذیب شد.
قیمت مسکن حباب ندارد
خردادماه ۱۳۹۷ با توجه به دوره‌های رکود و رونق مسکن در چهار مقطع بعد از انقلاب اسلامی بعضی تحلیل‌ها بر حبابی بودن بازار فعلی مسکن تاکید داشت اما سلمان خادم‌المله، کارشناس اقتصاد مسکن معتقد بود قیمت‌های فعلی حباب نیست بلکه نوعی اصلاح قیمت بر اساس وضعیت فعلی اقتصاد است. او بیان کرد: نقدینگی سرگردان به یکباره در بخش‌هایی که هم‌اکنون دچار جهش قیمت شده‌اند مستقر شده و با ادامه‌ی این وضعیت به سمت رکود پیش می‌رویم. تا آن زمان همین وضعیت رشد قیمت‌ها ادامه پیدا می‌کند. البته این را نباید با حباب اشتباه گرفت بلکه نوعی هماهنگی با انتظارات تورمی است. کاری هم از دست دولت برنمی‌آید و دلار ۴,۲۰۰ تومان هم بیشتر به یک شوخی خنده‌دار شبیه است.
تحرک ساخت و ساز در پردیس
افزایش قیمت مسکن و اجاره بها در تهران، حساسیت نسبت به طولانی شدن واگذاری واحدهای مسکن مهر در اطراف تهران را افزایش داد. با این حال سال ۱۳۹۷ را می‌توان سال تحرک ساخت و ساز در شهرهای جدید دانست. با وجود نوسانات نرخ ارز که تأثیر خود را بر روی قیمت تمام شده نصبیات پایانی از جمله پکیج و آسانسور گذاشت، در کلیه فازها سرعت فعالیت‌ها افزایش پیدا کرد. تا اینکه در پایان سال ۱۳۹۷ از ۸۱ هزار واحد مسکن مهر ۳۰ هزار واحد تحویل و عنوان شد که ۴۰ هزار مورد هم در مرحله نازک‌کاری قرار دارد اما به دلیل نبود خدمات و زیرساخت‌ها قابلیت افتتاح ندارد. در نیمه‌های تابستان ۱۳۹۷ قیمت واحدهای مسکن مهر پردیس سه تا چهار برابر افزایش یافت و متقاضیانی که سال‌ها منتظر بودند به هر جهت از این بابت نفع بردند. روز ۱۰ بهمن ماه نیز طی دو تفاهم‌نامه بزرگ به مبلغ ۱,۴۰۰ میلیارد تومان با حضور وزیر راه و شهرسازی برای خدمات و زیرساخت‌های پردیس از جمله آغاز مطالعات مترو و راه‌های دسترسی به امضا رسید.
مسکن در خرداد هم بالا رفت
در ادامه، گزارش بازار مسکن شهر تهران مربوط به خردادماه ۱۳۹۷ ارائه شد که نشان می‌داد متوسط قیمت در تهران ۶.۹۷ میلیون تومان گزارش شده که نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل ۷.۱ و ۵۴.۲ درصد افزایش یافته است. طرف عرضه در بازار مسکن تلاش کرد با جهش ۸.۲ و ۸.۹ درصد ماهیانه به ترتیب در اردیبهشت و خردادماه ارزش این کالا را با بازار سکه و ارز هماهنگ کند اما به نظر می‌رسید به دلیل نبود ظرفیت در این حوزه دچار اشتباه محاسباتی شده است.
اولین دستورالعمل برای بازار مسکن
در شرایطی که کارشناسان معتقدند بازار مسکن دستور پذیر نیست و صدور بخشنامه و دستورالعمل در این حوزه کارساز نخواهد بود، پس از رشد قیمت مسکن و اجاره‌بها، عباس آخوندی وزیر سابق راه و شهرسازی در روز ۳۱ تیرماه نامه‌ای را به اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور مبنی بر الزام‌آور کردن افزایش سالیانه اجاره بها به میزان حداکثر ۱۰ درصد نوشت.
ریزش معاملات مسکن در تیرماه
روز چهارم مردادماه، بانک مرکزی گزارش تحولات بازار مسکن شهر تهران در تیرماه سال ۱۳۹۷ را ارائه کرد که نشان داد ۱۳.۵ هزار واحد مسکونی خرید و فروش شده که نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل، به ترتیب ۹.۲ و۷ درصد کاهش یافته است. اما متوسط قیمت در تهران ۶.۹۷ میلیون تومان گزارش شد که نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل ۷.۱ و ۵۴.۲ درصد افزاش یافت. تنها در ماه مورد گزارش، قیمت مسکن شهر تهران ۴۶۰ هزار تومان رشد را به ثبت رساند.
آغاز روند سنددار شدن مسکن مهر
به دنبال آزاد شدن خرید و فروش مسکن مهر در دولت یازدهم و اعطای قراردادهای پنج برگی، روند واگذاری قراردادهای عرصه نیز که زمینه اعطای سند مالکیت محسوب می‌شود، مردادماه ۱۳۹۷ در مسکن مهر آغاز شد که اولین بار در هشتگرد صورت گرفت.
برنامه احداث ۵۰ هزار مسکن در شهرهای جدید
روز ۲۹ مردادماه معاون وزیر راه و شهرسازی در جمع خبرنگاران خبر داد: برنامه احداث ۵۰ هزار واحد مسکونی در مجموعه شهرهای جدید را مدنظر داریم که در اولین گام ۱۰ هزار واحد را در هفته دولت کلنگ می زنیم. در ادامه و با روی کار آمدن محمد اسلامی به جای عباس آخوندی در وزارت راه و شهرسازی، تکلیف شهرهای جدید به ۲۰۰ هزار واحد تا سال ۱۴۰۰ افزایش پیدا کرد.
رشد ۶۲ درصدی قیمت مسکن در مردادماه
آن طور که گزارش بانک مرکزی نشان داد متوسط قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در تهران تا ۶۲ درصد در مردادماه ۱۳۹۷ نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش داشته است. در مردادماه امسال متوسط قیمت هر متر مربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی شهر تهران حدود ۷ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان بود که نسبت به ماه قبل ۶.۱ درصد و نسبت به ماه مشابه سال قبل تا ۶۲.۱ درصد رشد داشت. رکود در حالی رخ داد که رشد قیمت مسکن حدود ۲۰۰ درصد پایین‌تر از رشد سکه و ارز بود اما کارشناسان عنوان می‌کردند بازار مسکن از ظرفیت لازم برای هماهنگی با رشد بازارهای موازی برخوردار نیست.
طرح مالیات بر عایدی املاک اعلام وصول شد
روز ۱۱ شهریورماه خبر رسید طرح مالیات بر عایدی سرمایه در بخش املاک که با هدف حمایت از تولید و عرضه، کاهش نوسانات بازار مسکن، جلوگیری از سوداگری و حمایت از خانه دار شدن اقشار متوسط و ضعیف تدوین شد، با امضایِ ۱۱۷ نماینده مجلس شورای اسلامی، اعلام وصول شده است. این طرح در کمیسیون اقتصادی مجلس بررسی و در پایان سال به کمیته مالیاتی این کمیسیون برای بررسی بیشتر ارسال شد.
در شهریورماه متوسط قیمت هر متر خانه در تهران ۸ میلیون تومان را رد کرد
شهریورماه ۱۳۹۷ قیمت مسکن پایتخت در شرایطی کماکان به روند صعودی خود ادامه داد که معاملات در مسیر کاهش قرار گرفت. با این وجود، در شهریورماه ۱۳۹۷ رکورد افزایش ماهیانه و سالیانه قیمت مسکن طی شش ماه اخیر شکسته شد. آن‌طور که بانک مرکزی گزارش داد، متوسط قیمت خرید و فروش یک متر مربع زیربنای واحد مسکونی شهر تهران ۸ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان بوده که نسبت به ماه قبل ۹.۴ درصد و نسبت به ماه مشابه سال قبل ۷۴.۱ درصد رشد نشان داد.
خداحافظی عباس آخوندی با کابینه
مهرماه ۱۳۹۷ عباس آخوندی - وزیر سابق راه و شهرسازی - که رکورد سه استیضاح بی‌اثر را در مجلس به خود اختصاص داده، قرار شد برای چهارمین بار با امضای ۵۰ نفر از نمایندگان، به ساختمان پارلمان برود و در جلسه استیضاح دیگری از عملکرد پنج ساله‌ی خود دفاع کند. مخالفان او رشد قیمت مسکن را یکی از نقطه ضعف‌هایش در عدم مدیریت این بازار می‌دانستند. موافقان آخوندی اما معتقد بودند که تحولات قیمتی در حوزه‌ی مسکن از نوسانات اقتصاد کلان ناشی می‌شود و مدیریت درون بخشی در این حوزه جوابگو نخواهد بود. آخوندی در سالهای اخیر با مخالفان خود راه مماشات و مدارا در پیش گرفته بود. البته او در هر سه جلسه استیضاح، بی‌پروا سخن گفت. انتقادات صریح او از مسکن مهر با عباراتی همچون "اقتصادبرانداز"، "شلخته" و "بمب ویرانگر" از او چهره‌ای ضد مسکن مهر ارائه کرد. هرچند بنا به آمار تا آن زمان ۶۶ درصد واحدهای مسکن مهر در دولت‌های یازدهم و دوازدهم فروش اقساطی شد بود. این در حالی است که دولت دهم از ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار واحد تعریف شده تنها موفق به فروش اقساطی ۴۸۷ هزار واحد شد. آخوندی نهایتاً روز ۲۸ مهرماه متن استعفای خود را منتشر کرد تا رسماً از سمت خود خداحافظی کند؛ البته استعفایی که متعلق به یک‌ماه و نیم قبل بود. حسن روحانی، رئیس جمهور نیز با استعفای وزیر ساختمان دادمان موافقت کرد.
نقشه «اسلامی» برای آشفته بازار مسکن
در روز ۶ آبان مجلس شورای اسلامی به محمد اسلامی به عنوان وزیر راه و شهرسازی رأی اعتماد داد. سپس روز ۱۹ آبان‌ماه جلسه معارفه او با حضور اسحاق جهانگیری برگزار شد. این تغییر در حالی صورت گرفت که قیمت مسکن به تبعیت از تلاطم اقتصاد کلان و نوسانات نرخ ارز در حال اصلاح بود و شاهد تورم سالیانه و ماهیانه در این حوزه بودیم. طی یک سال قبل از آن قیمت مسکن در شهر تهران ۸۳ درصد رشد کرد که ۳۱ درصد آن فقط در چهار ماه اخیر و ۶.۳ درصد آن در یک ماه اخیر اتفاق افتاده بود.
آخوندی: یک پاپاسی هم امتیاز ندادم
عباس آخوندی در مراسم تودیع خود در روزی که دل پری از آنچه آن را ضد رسانه می‌خواند، داشت گفت: علی رغم آنکه به مسکن مهر اعتقادی نداشتم ۱.۵ برابر دولت قبل واحد تحویل دادم اما در یک مورد افتتاح هم شرکت نکردم که ضد رسانه از همین موضوع سوءاستفاده کرد. سه بار استیضاح شدم اما یک پاپاسی هم امتیاز ندادم.
محمد اسلامی، یکی از اولویت‌های خود را اتمام طرح مسکن مهر عنوان کرد. بر همین اساس موافقان او در مجلس به دفاع از وی و برنامه‌هایش پرداختند تا جایی که در جریان بررسی صلاحیت وزیر پیشنهادی در مجلس، احمدیلاشکی عضو فراکسیون مستقلین مجلس اظهار کرد: «اگرچه آقای نیکزاد وزیر اسبق به مسکن مهر توجه داشت اما به ساماندهی راه و جاده توجه کمتری داشت. آقای آخوندی به مسکن مهر اعتقادی نداشت و هم و غم خود را در رسیدگی به مسائل راه خلاصه کرده بود اما اسلامی ساماندهی مسکن مهر را در دستورکار خود قرار داده است».
اعلام نتایج انتخابات نظام مهندسی
روز پنج‌شنبه ۱۲ مهرماه ۱۳۹۷ هشتمین دوره انتخابات هیأت مدیره‌های سازمان نظام مهندسی در تمامی استان‌ها برگزار شد. منتخبان هشتمین دوره انتخابات هیأت مدیره سازمان نظام مهندسی استان تهران را این‌جا مشاهده کنید.
قیمت خانه باز هم بالا رفت
با وجود برخی گمانه‌زنی‌ها از کاهش قیمت مسکن بعد از ثبات نسبی بازار ارز، طی مهرماه ۱۳۹۷ متوسط قیمت خرید و فروش یک متر مربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی شهر تهران ۸۶.۱ میلیون ریال بود که نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل به ترتیب ۶.۴ و ۸۳.۵ درصد افزایش نشان داد.
اسلامی دستور آخوندی را وتو کرد / رئیس نظام مهندسی ساختمان بازگشت
وزیر جدید راه و شهرسازی به معاون خود دستور داد که نسبت به رفع تعلیق پروانه اشتغال فرج‌الله رجبی، رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان که پیشتر توسط عباس آخوندی تعلیق شده بود اقدام کند. عباس آخوندی وزیر اسبق راه و شهرسازی، روز ۷ مهرماه در آخرین روزهای کاری خود، پروانه اشتغال به کار فرج‌الله رجبی رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان را به دلیل تخطی از دستورالعمل‌های وزارتخانه تعلیق کرد. پس از استعفای آخوندی، رجبی از محمد اسلامی وزیر جدید راه و شهرسازی درخواست رفع تعلیق کرده که وزیر نیز با این درخواست موافقت کرده است.
مسکن اجتماعی؛ واژه‌ای که به سرانجام نرسید
با روی کار آمدن دولت یازدهم طرح مسکن اجتماعی مطرح شد. با اینکه اقداماتی برای تولید و عرضه مسکن طی پنج سال اخیر صورت گرفته اما ذیل واژه مسکن اجتماعی صورت نگرفت. روز ۲۶ آبان ماه ۱۳۹۷ رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی گفت: عمده کارهای ما در راستای مسئولیت اجتماعی است که ساخت مسکن رایگان را نیز در دستور کار داریم اما در بخش مسکن اجتماعی هیچ منابعی به ما اختصاص داده نشده است.
وام مسکن افزایش نیافت
در شرایطی که وزیر سابق راه و شهرسازی قبلاً پیشنهاد افزایش سقف تسهیلات خانه اولی‌ها از ۱۶۰ میلیون به ۲۰۰ میلیون تومان را ارائه کرده بود اوایل آذرماه، عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی در یک برنامه تلویزیونی از لزوم اصلاح وام خرید مسکن سخن گفت و اظهار کرد که مطالعه اولیه در این زمینه انجام شده، اما هنوز به جمع‌بندی نرسیده‌ایم. با این حال محمد اسلامی، وزیر جدید راه و شهرسازی، افزایش وام مسکن را تورم‌زا می‌داند. او معتقد است مهم‌ترین اقدام برای کنترل قیمت مسکن، ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضاست.
افزایش ۹۱ درصدی قیمت مسکن در آبان ماه
آبان امسال، متوسط قیمت خرید و فروش یک متر مربع واحد مسکونی در شهر تهران به ۹۱.۸ میلیون ریال رسید که نسبت به ماه مشابه سال قبل ۹۱.۵ درصد افزایش نشان داد. همچنین تعداد معاملات انجام شده طی این ماه ۶۹۰۰ فقره بود که نسبت به آبان ماه سال گذشته کاهش ۵۳.۶ درصدی و نسبت به ماه گذشته نیز کاهش ۲۶.۷ درصدی را به ثبت رساند.
رئیس اتحادیه املاک: فروکش تلاطم بازار مسکن نزدیک است
مصطفی‌قلی خسروی رئیس اتحادیه مشاوران املاک، روز ۲۰ آذرماه ۱۳۹۷ با بیان اینکه معتقدم تلاطم بازار مسکن در حال فروکش است، تصریح کرد: اگر به تجربه سال ۱۳۹۱ دقت کنیم سه برابر شدن قیمت ارز به ایجاد شوک قیمتی و افت معاملات در بازار مسکن منجر شد اما بعد از مدتی وضع به حالت عادی برگشت. در حال حاضر نیز همان اتفاق تکرار شده و انتظار داریم در ماه‌های آینده اوضاع بهتر شود.
واژگونی اتوبوس حامل دانشجویان دانشگاه علوم و تحقیقات
چهارم دی‌ماه ۱۳۹۷ خبری اندوه‌بار فضای جامعه را در بر گرفت. واژگونی اتوبوس حامل دانشجویان در دانشگاه آزاد علوم و تحقیقات تهران ۹ کشته و ۲۷ مصدوم برجای گذاشت که ۷ تن از قربانیان در محل حادثه و دو تن نیز در بیمارستان جان باختند. در خصوص این دانشگاه عنوان می‌شد که مسیر دسترسی به آن استانداردهای لازم را ندارد. احمد خرم، وزیر اسبق راه و ترابری با اشاره به طرح احداث دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات در شمال غرب تهران در دولت پنجم یا ششم گفت: زمین دانشگاه علوم تحقیقات را خارج از ضوابط قانونی در ارتفاع ۱۸۰۰ متری، قلدرمآبانه تصرف کردند و ساختند و به این قلدری هم افتخار می‌کردند. خرم با بیان اینکه اساساً ساخت و ساز در شیب بالای ۵ درجه خطرناک است، تصریح کرد: این دانشگاه با شیب‌های غیرمجاز در نقطه ارتفاعی در منطقه‌ای برف‌گیر و دارای یخ‌زدگی ساخته شده است. وقتی آن‌جا یخبندان می‌شود، آدم پیاده هم سر می‌خورد، چه برسد به ماشین.
اختصاص شش ردیف برای مسکن مهر در لایحه بودجه ۹۸
وزیر راه و شهرسازی روز ششم دی‌ماه در جمع خبرنگاران در حاشیه بازدید از پردیس خبر داد: برای کل مسکن مهر شش ردیف بودجه در لایحه بودجه ۹۸ پیش‌بینی کردیم تا منابع لازم برای تولید مسکن در این لایحه لحاظ شود. همچنین در این بازدید مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید اظهار کرد متروی تهران - پردیس در لایحه بودجه سال آتی دیده شده و عملیات اجرایی آن قطعاً در سال ۹۸ آغاز خواهد شد که در صورت بهره‌برداری تحول عمده‌ای در رفت و آمد مردم این منطقه ایجاد خواهد کرد چراکه آزادراه فعلی پاسخگوی نیاز تردد مردم در بین تهران و پردیس نخواهد بود.
منطقه یک ۲۲ میلیون!
در ادامه سریال افزایش قیمت مسکن شهر تهران، آمار آذرماه ۱۳۹۷ نیز حاکی از رشد ۹۲ درصد سالیانه داشت. متوسط قیمت خرید و فروش یک متر مربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی شهر تهران در آذرماه سال ۱۳۹۷، ۹ میلیون و ۵۵۰ هزار تومان بود که نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل به ترتیب ۴.۱ و ۹۱.۸ درصد افزایش را نشان داد. همچنین تعداد معاملات آپارتمان‌های مسکونی شهر تهران در آذر ماه سال جاری به ۶۸۰۰ واحد مسکونی رسید که نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل به ترتیب ۰.۶ و ۶۱.۷ درصد کاهش یافت.
تغییرات گسترده در وزارت راه و شهرسازی
وزیر راه و شهرسازی روز ۲۴ دی‌ماه سه تن از معاونان خود را در بخش‌های مسکن و ساختمان، بازآفرینی شهری و معماری و شهرسازی تغییر داد. مازیار حسینی معاون سابق شهرسازی و معماری شهرداری تهران به سمت معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی منصوب شد. پیش از این حامد مظاهریان معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی بود. همچنین محمد پژمان که سابقا مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن بوده جایگزین هوشنگ عشایری در شرکت بازآفرینی شهری شد. فرزانه صادق مالواجرد نیز که پیش از این مدیرکل دفتر طرح‌های معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی بود به جای محمدسعید ایزدی در معاونت معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی منصوب شد.
تولید ۴۰۰ هزار واحد مسکونی تا سال ۱۴۰۰
محمد اسلامی، برنامه تولید و عرضه ۴۰۰ هزار واحد مسکونی را در دستور کار قرار داده که از این تعداد ۲۰۰ هزار در شهرهای جدید، ۱۰۰ هزار در بافت‌های ناکارآمد و ۱۰۰ هزار در مناطق هدف بنیاد مسکن قرار دارد. او روز ۲۵ دی‌ماه امسال با اشاره به سهمیه شهرهای جدید برای احداث ۲۰۰ هزار واحد مسکونی تا سال ۱۴۰۰ گفت: هم اکنون ۶۰ هزار واحد در این قالب کلنگ‌زنی می‌شود و در نظر داریم مسکن با قیمت مناسب در اختیار اقشار متوسط و پایین قرار دهیم.
مسکن گران‌تر شد؛ معاملات کمتر
بر اساس آمار بانک مرکزی از معاملات مسکن در دی ماه سال جاری، تعداد معاملات آپارتمان‌های مسکونی شهر تهران به بیش از ۶۷۰۰ واحد رسید که نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل به ترتیب ۱.۴ دهم و ۶۴.۶ درصد کاهش را نشان داد. در ماه مورد نظر متوسط قیمت خرید و فروش یک متر مربع زیر بنای واحد مسکونی معامله شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی شهر تهران، ۹ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان بود که نسبت به ماه گذشته ۲.۵ درصد و ماه مشابه سال قبل ۹۰.۸ درصد افزایش یافت.
مسکن ۸۵ درصد گران شد
روند صعودی قیمت مسکن در بهمن ماه هم با رشد ۸۵ درصدی ادامه یافت. با این حال آمار گویای آن است که سرعت رشد ماهیانه کاهش یافته است. در بهمن ماه تعداد معاملات آپارتمان‌های مسکونی شهر تهران به بیش از ۹۳۰۰ واحد رسید که نسبت به ماه قبل ۳۹ درصد افزایش داشت، اما نسبت به ماه مشابه سال گذشته ۴۹.۲ درصد کاهش را نشان داد. همچنین متوسط قیمت خرید و فروش یک متر مربع زیر بنای واحد مسکونی معامله شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی شهر تهران ۹ میلیون و ۹۷۰ هزار تومان بود که نسبت به ماه گذشته و ماه مشابه سال گذشته به ترتیب ۱.۷ درصد و ۸۵.۱ درصد افزایش داشته است.
یک کارشناس: بازار مسکن خنثی شده است
به دنبال جهش قیمت مسکن یک کارشناس با بیان اینکه محاسبات جدید بر اساس قیمت‌های بهمن ماه ۱۳۹۷ نشان می‌دهد مدت انتظار خانه‌دار شدن در ایران به حدود ۲۵ سال رسیده است گفت: با توجه به کاهش شدید قدرت خرید خانوارها، طرف تقاضا نسبت به افزایش مجدد قیمت مسکن واکنش خنثی نشان خواهد داد.
دبه مالکان در بازار مسکن
بازار مسکن شهر تهران در ۱۰ روز ابتدای اسفندماه ۱۳۹۷ به دلیل نبود چشم‌انداز روشن سیاسی و اقتصادی، احتیاط طرف عرضه را به همراه داشته و بنا به گزارش‌های میدانی، برخی مالکان، قیمت‌های پیشنهادی را تا پنج درصد افزایش داده‌اند. البته واسطه‌های ملکی می‌گویند با وجود اینکه اسفندماه معمولاً مقطع پررونقی در بازار مسکن محسوب می‌شود، معاملات نسبت به بهمن ماه افزایش چندانی نداشته و حتی با اندکی کاهش همراه بوده است. افراد حرفه‌ای نیز از بازار خارج شده و عمده خریداران را کسانی تشکیل می‌دهند که واحدهای خود را فروخته و برای خرید عجله دارند.
پیش‌بینی قیمت مسکن در سال ۹۸
رئیس اتحادیه مشاوران املاک با بیان اینکه قیمت مسکن قرار نیست بعد از عید به طور عجیب و غریبی بالا برود و نهایتاً معادل تورم خواهد بود، گفت: این تصور که مسائل را به برهه‌های زمانی قبل و بعد از اتفاقات تقسیم کنیم همواره در جامعه ایران وجود داشته و دارد. مصطفی‌قلی خسروی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: یک نگاه فکری در کشور ما وجود دارد که همواره مسائل را به بازه‌های زمانی قبل و بعد از اتفاقات تقسیم می‌کند. قبل از عید، بعد از عید؛ قبل از انتخابات، بعد از انتخابات؛ قبل از ماه رمضان، بعد از ماه رمضان. این انگاره همیشه وجود داشته و امسال هم دیده می‌شود. به همین دلیل غالباً در ماه‌های پایانی سال حجم معاملات برخی کالاها از جمله مسکن بالا می‌رود که به افزایش نسبی قیمت منجر می‌شود.
وی افزود: بسیاری افراد تصور می‌کنند قیمت خانه و سایر کالاها قرار است در سال ۱۳۹۸ دچار جهش شود. اما با توجه به تجربه ۵۰ سالهای که در حوزه املاک دارم می‌گویم سال آینده مطلقاً جهش قیمت اتفاق نمی‌افتد و قیمت مسکن نهایتاً معادل نرخ تورم افزایش می‌یابد. وقتی سال ۱۳۹۱ یک‌مرتبه قیمت ارز بالا رفت قیمت ملک هم مانند سایر کالاها سه برابر شد. بعد که قیمت دلار به ۴.۰۰۰ تومان رسید شاهد ثبات بازار مسکن بودیم که تا پنج سال ادامه یافت. مجدداً در سال ۱۳۹۷ پرش قیمت ارز و کاهش ساخت و ساز، اثر خود را در بازار مسکن گذاشت. بنابراین کلید ایجاد تعادل در بازار مسکن، تناسب بین عرضه و تقاضا است.
