«اینستکس» اهداف ایران از برجام را برآورده نمی‌سازد
«مارک فیتزپاتریک»، معاون پیشین وزارت خارجه آمریکا معتقد است که «اینستکس» اهداف ایران از برجام را برآورده نمی سازد ولی راهی برای تسهیل تجارت های بشردوستانه است.
عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی چندی پیش اعلام کرد ساز و کار متناسب با کانال معرفی شده از طرف سه کشور اروپایی بانام سازوکار ویژه تأمین مالی وتجارت ( STFI) بزودی در تهران ثبت می‌شود.
وی گفت ثبت این شرکت به هیچ وجه به معنای معطل شدن ایران برای عملیاتی شدن سازوکار اروپا نیست و ما استراتژی اتخاذ شده خود برای نحوه تأمین مالی و تجارت کشور در شرایط تحریم از روش‌ها و طرق ویژه‌ای که طراحی کرده ایم بخصوص از طریق همسایگان و سایر شرکای تجاری ادامه می‌دهیم. با مذاکراتی که همکاران من هفته گذشته با نمایندگان سه کشور اروپایی و مدیر INSTEX در بانک مرکزی در تهران داشتند، توضیحات کامل درمورد ساز وکار ایرانی متناسب با سازو کار اروپایی داده‌اند و ما منتظر اقدامات عملی از طرف اروپا هستیم.
«مارک فیتزپاتریک» در گفتگو با خبرنگار فارس به بررسی سازوکار اینستکس و اینکه این کانال تا چه حد منافع ایران حاصل از برجام را تأمین می کند پرداخته است.
مارک فیتزپاتریک، مدیر اجرایی اندیشکده انستیتو بین‌المللی مطالعات استراتژیک (IISS) در آمریکا است، او مسوولیت نمایندگی این اندیشکده در نیم‌کره غربی را برعهده دارد و همزمان مدیر برنامه عدم‌اشاعه و سیاست‌های هسته‌ای این اندیشکده است. او از سال 2005 به عضویت اندیشکده انستیتو بین‌المللی مطالعات استراتژیک در آمده است. پیش از آن، فیتزپاتریک 26 سال به عنوان دیپلمات در وزارت خارجه آمریکا خدمت کرده بود. در طول این سال‌ها او در دفاتر نمایندگی آمریکا در سئول، توکیو، ولینگتون، وین و همچنین به عنوان دستیار موقت وزیر امورخارجه در امور عدم اشاعه، خدمت کرده است. این سوابق دیپلماتیک او را به یکی از کارشناسان برجسته آمریکایی در حوزه خلع سلاح هسته‌ای و عدم اشاعه تبدیل کرده است. او کتاب‌های متعددی در زمینه خلع سلاح هسته‌ای و عدم اشاعه منتشر کرده است. کتاب «قدرت‌های هسته‌ای پنهان آسیا: ژاپن، کره جنوبی و تایوان»، «فائق آمدن بر خطرات هسته‌ای پاکستان» و «بحران هسته‌ای ایران: اجتناب از بدترین سناریوها» بین سال‌های 2008 تا 2016 توسط او در مورد مسائل خلع سلاح هسته‌ای نوشته‌شده است.
فارس: «عبدالناصر همتی» رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرد ساز وکار متناسب با کانال معرفی شده از طرف سه کشور اروپایی بانام سازوکار ویژه تأمین مالی وتجارت (STFI) بزودی در تهران ثبت می شود. آیا این سازو کار می تواند اهداف ایران از برجام را برآورده سازد؟
این که ایران مکانیسمی مانند «اینستکس» را بنا نهاد خوب است چرا که اکنون تجارت های انسان دوستانه می تواند با استفاده از این کانال انجام شود. هرچند این هدف ایران از برجام را برآورده نمی‌سازد ولی راهی برای تسهیل تجارت‌های انسان دوستانه است.
فارس: آمریکا برای قطع صادرات نفت برخی کشورها از ایران از جمله هند و ژاپن تخفیفهایی قائل شد که مهلت این تخفیفها رو به اتمام است. البته مشخص است که برجام در حال حاضر چه وضعیتی دارد ولی با وجود این با پایان یافتن موعد این تخفیفها برجام چه معنایی برای ایران خواهد داشت؟
دولت ترامپ مصمم است صادرات نفت ایران را متوقف سازد ولی مشخص نیست که چین و هند که دو مصرف کننده عمده نفت ایران هستند با توقف صادرات نفت ایران در حدی که مورد نظر آمریکا است موافقت کنند. به صفر رساندن صادرات نفت ایران مطمئنا حذف یکی از منافع اقتصادی برجام است.
فارس: وظیفه طرفهای دیگر برجام و به ویژه کشورهای اروپایی در شرایط کنونی برجام چیست؟
حفظ برجام وظیفه هیچ کشور دیگری نیست. وظیفه آنها این است که تعهدات خود را محترم بشمارند و به آن عمل کنند، نه این که دیگر طرفها شرکت‌ها را مجبور کنند که با ایران به تجارت بپردازند.
فارس: با توجه به شرایط کنونی آینده برجام را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اگر ایران ۱۸ ماه دیگر به برجام پایبند بماند برجام فرصتی خواهد یافت که تا انتخاب رییس‌جمهور جدید آمریکا حفظ شود.
