نشریه آلمانی «اشپیگل» نوشت که با اقدامات «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا در منطقه غرب آسیا و تنش آفرینی، آلمان و دیگر کشورهای اروپایی هم در معرض تهدید و خطر قرار می‌گیرند.
در این گزارش آمده است که آمریکا در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ به تنش با ایران دامن می‌زند و همین اقدامات، نگرانی از امکان وقوع جنگ را به دنبال داشته است. هر گونه درگیری نظامی به طور مستقیم بر اروپا تاثیر خواهد داشت و این در شرایطی است که آمریکایی‌ها به پیامدهای چنین اقدامی توجه ندارند.
سه‌شنبه گذشته، «هایکو ماس» وزیر خارجه آلمان در جلسه حزب متبوعش؛ حزب سوسیال‌دموکرات در حالی شرکت کرد که اخباری منتشر شده بود مبنی بر اینکه «مایک پامپئو» وزیر خارجه آمریکا در جریان تماس تلفنی از اینکه باید سفرش به آلمان را در آخرین دقایق لغو کند، ابراز تاسف کرده بود.
این نشریه آلمانی نوشت که سیاست خارجی با اقدامات نمادین عجین است. اینکه چه کسی، چه زمانی با چه کسی دیدار می‌کند. چه کسی دیگری را برای مدت زمان طولانی معطل نگه می‌دارد و... همه اینها در دیپلماسی دارای بار معنایی است. اگرچه دولت آلمان نشان داده که از این اقدام ناراحت نشده است اما لغو سفر پامپئو نشان از این است که روابط میان آلمان و آمریکا در شرایط فعلی تا چه حد شکننده است. دیگر نمایندگان حزب سوسیال‌دموکرات که می‌خواهند هر چه بیشتر درباره لغو سفر بدانند گفته‌اند که چنین اقدامی در زمان حساسی صورت گرفته است. در هفته جاری اخباری هشدار دهنده از غرب آسیا منتشر می‌شود. یک ناوگروه آمریکایی در مسیر حرکت به سمت خلیج‌فارس است و دیگر شواهد نشان می‌دهد که جنگنده‌های پامپئو هم در مسیر منطقه هستند.
ماس درباره هیچکدام از اینها موضع‌گیری نکرد و جلسه یاد شده را هم پس از نیم ساعت ترک کرد. نمایندگان سوسیال‌دموکرات، این سکوت را به عنوان نمادی از ناامیدی و فقدان خط‌مشی در سیاست خارجی آلمان تعبیر کرده‌اند.
این در حالی است که وی می توانست به اندازه کافی توضیح دهد. پامپئو به جای برلین، راهی بغداد شد تا بتواند دولت عراق را برای همراستا شدن با سیاست‌های واشنگتن علیه تهران، متقاعد کند. آمریکایی‌ها هم‌اکنون به بحران با ایران دامن می‌زنند و به این توجه ندارند که این اقدامات چه پیامدهایی برای هم‌پیمانان آنان دارد. دیپلمات‌های با تجربه به دوران جنگ عراق در سال ۲۰۰۳ اشاره می‌کنند و منابعی در دولت آلمان معتقدند که تهدید جنگ، بزرگتر از دهه‌های گذشته است.
«فولکر پرتز» رئیس موسسه آلمانی امور امنیتی و بین‌المللی (SWP) گفت: «ما شاهد افزایش تقابل در همه نقاط منطقه هستیم.» همچنین «یورگن تریتن» از حزب سبز و از اعضای کمیته دفاع خارجی آلمان هم به خطر تنش در منطقه اشاره کرده است.
ایران بیش از ۸۰ میلیون نفر جمعیت دارد که چهار برابر جمعیت سوریه پیش از جنگ داخلی در این کشور است و بر خلاف تنش‌آفرینی در ونزوئلا، اگر آمریکا در سیاست‌های افراطی خود در خاورمیانه افراط کند، اروپا هم در امان نخواهد ماند. دولت آلمان اعلام کرده است که بارها به آمریکایی‌ها گفته شده که سیاست‌های آنها خطر بزرگی برای اروپا به دنبال خواهد داشت اما سخنان اروپایی‌ها مورد توجه قرار نگرفته است.
اروپایی‌ها، آمریکا را سرزنش می‌کنند
آمریکایی‌ها معتقدند که اروپایی‌ها و به ویژه آلمانی‌ها مانعی در جهت اعمال سیاست فشار حداکثری بر ایران هستند. دولت ترامپ، دولت «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان را به چشم هم پیمان نمی‌بیند که بر مذاکره در غرب آسیا بسیار تاکید دارد. روابط نزدیکی با ایران دارد، تحریم‌ها را زیر پا می‌گذارد و علیه سیاست‌های واشنگتن علیه ایران اقدام می‌کند.
این گزارش افزود: جنگی در خاورمیانه در برنامه ترامپ نیست وی در دوران رقابت‌های انتخاباتی خود وعده داد که در دوران ریاست‌جمهوری او، آمریکا به چرخه مخرب مداخله و بحران و مسابقه برای سرنگوننی دولت‌های خارجی پایان خواهد داد. اما در حال حاضر، شخص رئیس‌جمهور و «جان بولتون» مشاور امنیت ملی وی، هر دو معتقدند که تهدید علیه تهران باید تشدید شود.
«یان آزلبورن» وزیر خارجی لوکزامبورگ گفت: «سیاست ترامپ در غرب آسیا بسیار خطرناک است. ترامپ توافق‌های جهانی با ایران را نقض می‌کند و در تنش میان اسرائیل و یا فلسطین، رئیس‌جمهور آمریکا به صورت موثر باعث شد تا راهکار دو دولتی غیرممکن شود.»
«نیلز آنن» یکی از مقامات عالیرتبه در وزارت خارجه آلمان گفت: «واشنگتن با پیگیری سیاست مبنی بر اعمال فشار حداکثری بر ایران در حال گسترش تنش است.»
«کارل بیلد» وزیر خارجه پیشین سوئد هم در شبکه اجتماعی توئیتر نوشت: «ترامپ جنگ تجاری دوست دارد و جان بولتون از جنگ واقعی خوشش می‌آید. دوران خطرناکی است.»
سران آلمان و بروکسل معتقدند که با گذشت یک سال از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران، تهران با خویشتنداری به اقدامات آمریکا واکنش نشان می‌دهد و اعلام کرده است که در هفته جاری در بخش‌های محدودی از توافق خارج خواهد شد.
«هلگا اشمید» رئیس سرویس اقدام خارجی اروپا (EEAS) گفته است: «این اعلام ایران به تنهایی، نقض توافق نخواهد بود. ما تا زمانی که ایران به توافق پایبند باشد، به توافق پایبند خواهیم بود.» انتظار می‌رود در طول دو هفته آینده گزارش آژانس‌بین‌المللی انرژی اتمی درباره فعالیت های هسته‌ای ایران منتشر شود. این نهاد مهم جهانی به صورت منظم بر پایبندی ایران به تعهداتش نظارت می‌کند. اروپایی‌ها منتظر این گزارش مانند گزارش‌های قبلی همچنان نظرات مثبتی درباره اقدامات ایران را انعکاس دهد و این در شرایطی است که تحریم‌های آمریکا به شدت بر ایران تاثیر داشته است.
در ادامه این گزارش آمده است که تهران هم طرف‌های امضا کننده توافق هسته‌ای ناراضی است. پس از اینکه آمریکا اعلام کرد که از توافق هسته ای خارج می‌شود، آلمان، فرانسه و بریتانیا به ایران اطمینان‌خاطر دادند که تمامی تلاش خود را به کار خواهند گرفت تا توافق حفظ شود. در این بین روابط بازرگانی نقش مهمی داشت. آنها با هدف دور زدن تحریم‌های آمریکا و ادامه ارتباط تجاری با ایران، کانال مالی ویژه‌ای موسوم به اینستکس را معرفی کردند اما در واقع تاکنون یک مورد ارتباط بازرگانی میان آنها و ایرانیان رخ نداده است. ایجاد این سازو کار هم به تاخیر افتاده است. مدیران اینستکس از این نگرانند که چطور با درامان ماندن از تحریم‌های آمریکا با ایران کار کنند... حتی اگر این سازوکار هم با وجود همه موانع اجرایی شود، اعضای دولت آلمان درباره اینکه می‌تواند شرایط اقتصادی در ایران را تغییر دهد، تردید دارند.
در این بین، ایران یک ضرب‌الاجل ۶۰ روزه اعلام کرده است که به از سرگیری غنی‌سازی اورانیوم و یا خروج این کشور از توافق هسته‌ای منتهی خواهد شد که می‌تواند به دستیابی ایران به بمب هسته‌ای و یا تقابل نظامی ایران و آمریکا منجر شود.
اشپیگل ادامه داد، ترامپ منطقه را به بخش هم‌پیمانان و دشمنان تقسیم کرده است. در مغز رئیس‌جمهور آمریکا هیچ جایگاهی برای منطقه خاکستری وجود ندارد. هم‌پیمانان آمریکا شامل اسرائیل، عربستان سعودی و دیگر کشورهای حاشیه خلیج‌فارس می‌شوند و ایران هم بزرگترین دشمن آمریکاست.
آمریکایی‌ها امیدوارند که ایرانی‌های را پای میز مذاکره بکشانند.ایران از برنامه‌هسته‌ای خود در درازمدت چشم‌پوشی کند، برنامه موشکی خود را محدود کند و به حمایت از شیعیانی مانند گروه حزب‌الله لبنان پایان دهد. اما ایران هم در منطقه هم پیمانانی دارد که شامل شبه‌نظامیان در عراق، سوریه، لبنان و یمن هستند. تهران از سیاست‌های «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر اسرائیل، «محمد بن‌سلمان» شاهزاده سعودی و بولتون انتقاد می‌کند.
از طرفی آلمان با آمریکا درباره دیگر سیاست‌های این کشور در منطقه غرب آسیا اختلاف دارد. که برنامه‌های واشنگتن درباره اختلافات میان فلسطینیان و اسرائیل از این جمله است. دولت ترامپ می‌خواهد در ماه ژوئن طرح خود برای حل بحران میان فلسطینیان و اسرائیل موسوم به معامله قرن را ارائه دهد. هیچ اقدام عملی تاکنون صورت نگرفته است اما این نگرانی وجود دارد که آمریکا از راهکار دو دولت فاصله بگیرد.
از زمان روی کار آمدن ترامپ، آمریکا نقش خود به عنوان میانجی در غرب آسیا را نادیده گرفته و به صورت یکجانبه از اسرائیل دفاع کرده است.
با همه اینها، آلمان در حال حاضر حرف زیادی برای مطرح کردن با کاخ‌سفید ندارد. در همان روز که پامپئو سفرش به برلین را لغو کرد، آمریکا از سفر یک هیئت عالیرتبه به اروپا خبر داد. «ویکتور اوربان» نخست‌وزیر مجارستان هفته آینده راهی واشنگتن خواهد شد و ترامپ هم اعلام کرده که درباره تعمیق روابط طرفین با وی رایزنی خواهد کرد. اما زمانی که مرکل اواخر ماه می به آمریکا بروند تا در دانشگاه هاروارد سخنرانی کند، ترامپ هیچ وقتی برای او نخواهد داشت.
پامپئو می‌خواهد تا برای هفته آینده برنامه ای را برای سفر به آلمان برنامه‌ریزی کند و مقامات برلین همچنان منتطر تائید از جانب واشنگتن هستند. وی از زمانی که وزیر خارجه آمریکا شده، به آلمان سفر نکرده است.
انتهای‌پیام/م