سئوالی که بسباری این روزها مطرح می‌کنند این است؛ آیا قیمت‌ها همچنان کاهش می یابد و روند کاهشی قیمت تداوم خواهد داشت. قیمت دلار از کانال ۱۴ هزار تومان این روزها به محدوده ۱۳ هزار و ۱۰۰ تومان رسیده است.
بسیاری از فعالان بازار معتقدند بازار ارز این روزها شرایطی آرام تر از گذشته را تجربه می‌کند و ریزش در حالی رخ داده است که هنوز تقاضا برای فروش به شکلی محسوس و چشمگیر افزایش نیافته است.
برخی معتقدند دلیل مهم این اتفاق، تعطیلی های هفته گذشته و هفته جاری است و موج دوم کاهش قیمت دلار با ورود ارزهای خانگی به بازار رخ خواهد داد.
چرا دلار بالا رفت؟
این سئوال پرتکرار افکار عمومی در روزهای اخیر است؛ دلیل ریزش قیمت ارز چیست؟ علی قنبری، استاد دانشگاه تربیت مدرس که پیش تر معاون وزیر جهاد کشاورزی نیز بوده است، پاسخی متفاوت برای این سئوال دارد.
وی معتقد است برای درک چرایی ریزش‌ها باید دلایل افزایش قیمت مورد بررسی قرار گیرد.
وی با تاکید بر اینکه رشد قیمت در یک سال اخیر تنها تحت تاثیر داده‌های اقتصادی نیست، گفت: بخشی از افزایش نرخ دلار را باید ناشی از شرایط اقتصادی کشور دانست، به عبارت دیگر فشارهای شدید خارجی و تشدید تحریم های ایران بیش از داده های اقتصادی بر رشد قیمت ارز تاثیرگذار بود.
وی بدون پاسخ صریح به این سئوال که قیمت واقعی دلار بر پایه تحلیل های اقتصادی چه میزان است، ادامه داد: مدیریت بانک مرکزی را باید در ماه های اخیر مدیریتی قابل قبول دانست چرا که دلار تحت تاثیر همین جو تا مرز ۱۸ هزار تومان پیشروی کرده بود.
او اضافه کرد: در چنین شرایطی ریزش قیمت دلار ناشی از چند عامل مهم است که در صورت تداوم این وضعیت، موجبات ریزش بیشتر را فراهم خواهد کرد.
چرا دلار ریخت؟
معاون سابق وزارت جهاد کشاورزی گفت: در روزهای گذشته تنش های لفظی میان ایران و آمریکا کاهش یافته است و همین امر خود تا حدی سبب عادی شدن وضعیت شده است.
وی افزود: بازارها به سرعت سیگنال های مثبت و منفی را می‌گیرند و واکنش نشان می دهند، البته باید توجه داشت به دلیل شرایط خاص چسبندگی قیمت‌ها همچنان بالاست و اطمینان به مثبت بودن وضعیت در صورت ادامه این شرایط سبب می‌شود قیمت‌ها باز هم تعدیل شوند. کاهش یافت که همین نیز تا حدودی از نظر سیاسی وضعیت را عادی جلوه داد و بازار نیز از این مهم تاثیر پذیرفت.
قنبری گفت: جدا از تغییر لحن آمریکا و اعلام آمادگی این کشور برای مذاکره بی‌قید و شرط با ایران، عوامل دیگری هم سبب بروز این اتفاق شده است که البته ریشه در وضعیت اقتصادی دارند.
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه در هر ریزش و افزایش باید سهم عوامل اقتصادی و سیاسی سنجیده شود، افزود: اقتصاد ایران فعلا درگیر رکود است، همین امر سبب شده است تقاضا برای دلار به حداقل برسد، طبیعی است که خروج از رکود و رشد دوباره اقتصاد می تواند در افزایش تقاضا موثر بیفتد.
وی ادامه داد: این موضوع را نادیده نگیریم که دلالان نیز از بازار دلار ناامید شده‌اند و دیگر سودهای عجیب و غریب مورد انتظارشان محقق نمی‌شود، کما اینکه کسانی که در مرداد و شهریور سال گذشته دلار خریدند تا به فرض قدرت سرمایه‌هایشان را حفظ کنند، متضرر شده‌اند.
او در پاسخ به این سئوال که شرط تداوم این وضعیت چیست؟ گفت: گزینه های مختلفی پیش روست، از افزایش تنش میان ایران و امریکا تا مذاکره؛ مسئولان باید خود را اماده رویارویی با هر گزینه ای بدانند و در هر وضعیتی برنامه داشته باشند.
وی در جواب این پرسش که آیا مذاکره ممکن است راهگشای وضعیت فعلی باشد؟ گفت:من شخصا خواهان مذاکره صرف نیستم؛ معتقدم مذاکره وقتی باید اتفاق بیفتد که دیپلمات های ایرانی با ابزار مذاکره خلع سلاح نشوند. شاید برخی ساده انگارانه به موضوع نگاه کنند و بگویند مذاکره بحران را رفع می‌کند اما در حقیقت، ممکن است شگردی برای شیطنت‌های جدید باشد.
او گفت: باید برای مردم تبیین کنیم که دشمنان ایران برنامه‌های فراوانی دارند در نتیجه حتی در شرایط مذاکره با تنش آفرینی دشمن باید توان و آمادگی مان را بالا ببریم تا مقابل این دسیسه‌ها ایستادگی کنیم.
قنبری تاکید کرد:ما کشور صلح طلبی هستیم و از درگیری و جنگ با هیچ کشوری استقبال نمی کنیم و با اعتماد به نفس بالا و در شرایط لزوم برای تنش زدایی اقدامات لازم را خواهیم کرد.