اخذ مالیات از خریداران سکه این روزها به یکی از خبرهای پر سر و صدای اقتصادی تبدیل شده است. سازمان امور مالیاتی هفته گذشته اعلام کرد آن دسته از افرادی که به دلیل تدابیر بانک مرکزی و دولت در نوسانات ارزی سال گذشته، از بانک کارگشایی - به عنوان بانک عامل اجرای سیاست‌های بانک مرکزی در حوزه طلا و ارز- سکه خریداری کرده‌اند، می‌بایست بابت خریدهای خود مالیات بدهند.
موضوع اخذ مالیات از خریداران سکه سال گذشته هم بارها و بارها به صدر اخبار کشیده شد، اما تا هفته گذشته، هیچ‌گاه دولت سیاست رسمی خود در این حوزه را اعلام نکرده بود؛ چراکه هر بار با مقاومت‌های زیادی از سوی خریداران و فعالان بازار سکه مواجه می‌شد و این گروه، اخذ مالیات از این خریدها را غیرقانونی می‌دانستند.
خریداران سکه: بخاطر خرید سکه از کانال رسمی، جریمه می‌شویم!
همان روزهایی هم که بانک مرکزی اعلام کرد قرار است به منظور ثبات بخشی به بازار ارز و هدایت بخشی از نقدینگی مردم از بازار ارز به سمت بازار سکه و طلا، سیاست پیش‌فروش و فروش‌های فوری سکه را اجرایی نماید، هیچ وقت صحبت از اخذ مالیات از خریداران سکه نبود. در واقع، تمام هدف بانک مرکزی در آن زمان، هدایت نقدینگی و خروج آن از بازار ارز بود که به صورت هیجانی، تقاضا را برای خرید انواع ارز به شدت افزایش داده بود. اما اکنون این خبر کاملاً رسمی اعلام شده که دولت قصد دارد در حوزه فروش سکه، مالیات‌هایی را از خریداران اخذ نماید.
آنگونه که گفتگوی خبرنگار مهر با کارشناسان حوزه طلا و سکه نشان می‌دهد، اخذ مالیات از خریداران سکه چندین وجه دارد. برخی آن را به لحاظ مفاد قانونی، غیرقانونی می‌دانند و برخی دیگر، اقدام سازمان امور مالیاتی برای اخذ مالیات از خریداران سکه را کاملاً قانونی و بر اساس نص صریح قانون مالیات اعلام می‌کنند.
در این میان، اظهارات خریداران سکه نیز شنیدنی است. محمد. ص که سال گذشته تعدادی سکه از بانک کارگشایی خریداری کرده است، در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: به دلیل خرید رسمی سکه از کانال‌های دولتی و شفاف، از سوی دولت مجازات شده‌ایم و دقیقاً افرادی که خریدهای خود را به خارج از سیستم بانکی و صرافی‌های مجاز منتقل کرده‌اند، علاوه بر اینکه درآمد بالایی کسب کرده‌اند، مالیاتی هم نمی‌پردازند.
مقام مسئول نظام بانکی: اقدام دولت قانونی نیست
اما دست اندرکاران حراج در روزهایی که بانک مرکزی آنها را مکلف به برگزاری حراج‌ها و پیش‌فروش‌های سکه کرده بود، نظر دیگری دارند و این کار سازمان امور مالیاتی را قانونی نمی‌دانند.
یک مقام مسئول در نظام بانکی در گفتگو با خبرنگار مهر در این خصوص گفت: روزهایی که حراج بانک کارگشایی برگزار می‌شد، بانک مرکزی اعلام کرده بود که این سکه‌ها از مالیات معاف هستند؛ اما در گواهی‌های فروش سکه چیزی به عنوان معاف از مالیات درج نشده بود.
وی که خواست نامش ذکر نشود، افزود: به نظر می‌رسد که مجلس باید در مورد اخذ مالیات از خریداران سکه تصمیم‌گیری کند؛ چرا که در هنگام فروش سکه در بانک کارگشایی اخذ مالیات، به خریداران سکه اعلام نشده بود.
این مقام مسئول در نظام بانکی گفت: اگر در گواهی‌های فروش سکه اعلام شده بود که این سکه‌ها مشمول مالیات خواهند شد، حتماً واکنش منفی مردم را در پی داشت؛ اما در شرایط اعلامی، اخذ مالیات گفته نشده بود.
کارشناس حقوقی حوزه بانکی: اگر در قرارداد معافیت ذکر نشده باشد، مالیات قانونی است
یاسر مرادی، کارشناس حقوقی بانکی در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: اخذ مالیات از خریداران سکه بسته به شرایطی که در روز اعلام فروش‌های حراجی بانک کارگشایی اعلام شده، می‌تواند قانونی باشد یا نباشد؛ به این معنا که اگر بانک مرکزی در شرایط فروش و حراج‌های خود، اعلام کرده باشد که این گواهی‌ها و سکه‌های خریداری شده معاف از مالیات هستند، امروز حق اخذ مالیات از آنها را ندارد.
وی افزود: اما اگر در گواهی‌های فروش چیزی مبنی بر اخذ مالیات ذکر نشده باشد، به لحاظ قانون سازمان امور مالیاتی می‌تواند وارد عمل شده و مطابق با ماده ۱۸۶ قانون مالیات، نسبت به اخذ مالیات از خریداران سکه اقدام کند؛ چراکه این معامله سودآور بوده و مشمول دریافت مالیات است؛ مگر اینکه در شرایط فروش آن ذکر شده باشد که از دریافت مالیات معاف است.
مرادی ادامه داد: باید در آگهی بانک مرکزی به صراحت ذکر شده باشد که اخذ مالیات از خریداران صورت نمی‌گیرد؛ در غیر این صورت اگر این موضوع مسکوت مانده باشد، اکنون سازمان امور مالیاتی مجاز است که از خریداران سکه مالیات اخذ نماید.
بانک مرکزی در زمان پیش فروش سکه رسماً اعلام کرده که سکه‌های پیش فروشی مشمول «مالیات بر ارزش افزوده» نمی‌شوند. بنابراین معافیت از مالیات بر ارزش افزوده دارند؛ این در حالی است که مالیات فعلی به نظر می‌رسد مالیات بر عایدی سرمایه باشد که متمایز از مالیات بر ارزش افزوده است.
سازمان امور مالیاتی همچنین اعلام کرده مودیانی که امکان پرداخت مالیات مقطوع موضوع این دستورالعمل را به صورت یکجا در خردادماه ۱۳۹۸ ندارند، مالیات مقطوع فوق حداکثر تا چهار ماه به صورت مساوی تقسیط می‌گردد.