عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی گفت: رسیدگی به وضعیت معیشت مردم، اولویت این روزهای دولت است.
عبدالناصر همتی در استودیو نگاه یک شبکه اول سیما افزود: معیشت مردم این روز‌ها دستخوش مسائل اقتصادی که خود نیز متاثر از تحریم‌های ظالمانه امریکاست، قرار دارد تحریم‌هایی که به گفته ترامپ در شرایط حداکثری خود قرار دارد.
او ادامه داد: ترامپ قصد داشت با فشار بر حوزه اقتصادی ایران، ارزش پول ما را پائین آورده و اقتصاد ایران را فلج نماید و این اقدام را متمرکز بر بازار ارز کشور که متاثر از درآمدهای نفتی ایران قرار دارد نهاده است.
همتی نرخ ارز را یکی از متغیر کلان اقتصادی نام برد و تصریح کرد: هرگاه در کشور نرخ ارز افزایش یافته به همراهش تورم هم مشاهده شده و حاصل این تورم در زندگی مردم نمایان شده است.
عمده این فشار اقتصادی بر طبقات پائین جامعه وارد می‌شود و متاسفانه کسانی که از شرایط مالی بهتری برخوردار هستند به موازات تورم ها، شرایط بهتری هم پیدا می‌کنند، زیرا اثرات تورم به قشر مرفه تاثیر مثبت می‌گذارد.
رئیس بانک مرکزی کشور گفت: در حال حاضر مقابل فشار حداکثری مشغول مقاومت حداکثری هستیم و در تلاشیم که اثرات تورمی را کاهش دهیم. نمی‌گوئیم اوضاع خوبی است، فقط تلاش می‌کنیم شرایط بدتر نشود.
* دولت در بالا رفتن قیمت ارز نقشی نداشته است
همتی خاطرنشان کرد: بالا رفتن نرخ ارز بیشترین آسیب را به دولت و سپس به ملت وارد می‌کند پس دولت به هیچ عنوان در بالا رفتن نرخ ارز نقشی ندارد. به مردم اطمینان می‌دهم حداقل در سال ۹۷، برای دولت ریالی درآمد از محل نرخ ارز نداشته ایم. سال قبل نتیجه فعالیت و نقش بانک مرکزی در بازار ارز منفی بود. در واقع خرید ارز از سوی بانک مرکزی بیشتر از فروش آن بوده است.
به گفته همتی، حداقل تا ماه ۴ سال قبل آنچه در مسیر تامین کالاهای ضروری هزینه شده ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی بوده و مقدار کمی هم ارز نیمایی، که البته ارز نیمایی هم از دارایی‌های بانک مرکزی نبوده است. هر بار رئیس جمهور با بنده تماس گرفتند به من فرمودند: "نرخ ارز را پائین بیاورید یه کاری کن بیشتر بیاید پایین" (نرخ ارز) همیشه دغدغه رئیس جمهور این است که ارزش پول ملی حفظ و افزایش یابد و این مهم با کاهش نرخ ارز محقق خواهد شد.
* تلاش می‌کنیم در بازار ارز آربیتراژ اتفاق نیفتد
او تصریح کرد: قول می‌دهم که ارزش پول ملی را تقویت کنیم، شرایط رو به بهبود است، روند بهبود را می‌توان احساس کرد. این دوره هم تمام خواهد شد و اگر بتوانیم، هر لحظه بتوانیم نرخ دلار را پائین‌تر از این می‌آوریم. در حقیقت بانک مرکزی سعی می‌کند در بازار ارز، اجازه آربیتراژ ندهد و از دلالی در بازار ارز جلوگیری کند.
رئیس بانک مرکزی ایران گفت: اتفاقات سیاسی و اقتصادی که در روند تلاش‌های تحریم آمیز و خصمانه غربی در کشور و برای کشورمان انجام شد بر این هدف استوار بود که قیمت ارز از کانال فعلی خارج شود که البته با تلاش همکاران مان در بانک مرکزی و دولت این اقدام صورت نپذیرفت.
* تامین 11 میلیارد دلار ارز در سال 98
همتی افزود: از آغاز ۹۸ تاکنون از سوی بانک مرکزی حدود ۱۱ میلیارد دلار تامین ارز انجام گرفته که بیانگر اوضاع نامناسب در حوالجات ارزی کشور است فقط حدود ۵ میلیارد دلار از این مبلغ به تامین کالاهای اساسی مردم با ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومان اختصاص یافته و مابقی هم ارز نیمایی بوده است. این در حالیست که ذخائر ارزی دست نخورده و افزایش یافته است افزایش دخائر اسکناس کشور در سال‌های اخیر بی سابقه است.
* برای افزایش ذخایر ارزی پشتوانه‌هایی داریم
او ادامه داد: ما برای افزایش ذخائر ارزی، پشتوانه‌هایی داریم که البته عده‌ای هم از این پشتوانه خبر دارند دقیقا نمی‌دانند چیست، اما می‌دانند که دستمان پر است.
همتی گفت: در حالی که غربی‌ها اقدام به کاهش تعداد خریداران نفتی ما می‌کنند و راه‌های درآمدی ما از صادرات را کاهش می‌دهند نمی‌شود ارز را تک نرخی کرد. ما در شرایط جنگی هستیم، باید جلوی رانت و فساد ارزی را بگیریم در شرایط جنگی نمی‌شود صحبت از آزاد سازی کرد.
* فقط 10 درصد گوشت کشور وارداتی است
عبدالناصر همتی افزود: سال قبل گوشتی که با ارز 4 هزار و 200 تومان وارد شد سبب افزایش قیمت در کشور شد و بعد که ارز نیمایی وارد کارشد در کمال تعجب کمی قیمت گوشت کاهش داشت حتماً در این بخش اشتباهاتی رخ داده است البته این اتفاق نادرست برای مرغ هم افتاد. نمی خواهم بگویم علت این اتفاق، سیاسی بود امااتفاقاتی سبب افزایش این چنین شد.
او ادامه داد: اگر بحث گوشت و مرغ را کنار بگذاریم میانگین کالاهای مشمول ارز 4 هزار و 200 تومانی در سال قبل 40 درصد رشد داشته و میانگین کالاهای غیر مشمول ارز 4 هزار و 200 تومانی 98 درصدرشد داشته پس به طور میانگین حدود کمتر از 50 درصد رشد صورت گرفته است.
وی افزود: نباید فراموش کرد این ارز 4 هزار و 200 تومانی در سال 96، نرخ 3 هزار و 700 الی 3 هزار و 800 تومان بود بنابراین از سال 96 الی 97 عمل نرخ ارز رسمی 4 هزار و 200 تومانی حدود 20 درصد رشد داشته است و می توان گفت 20 درصد از 40 درصد رشد به دلیل افزایش نرخ ارز رسمی است و مابقی به هزینه های مبادلاتی مربوط می شود.
همتی تصریح کرد: در حقیقت این افزایش قیمت ها فاجعه نبوده بلکه باید با متخلفین و سودجویان برخورد شود و ضعف سیستم توزیع و کنترل کشور را رفع نمود.
* نرخ تورم در خرداد ماه کاهش یافت
او ادامه داد: در حال حاضر اقلامی مانند حبوبات و روغن و چند محصول دیگر مشمول ارز نیمایی شده اند در خصوص دارو هم هنوز تصمیمات مؤثری گرفته نشد زیرا از سوی وزارت بهداشت احتیاط هایی وجود دارد. همه تصمیم و هدف دولت این است که در کالاهای اساسی، شوک جدیدی صورت نگیرد تاکنون هم آنچه مشهود بوده کاهش نرخ تورم در خردادماه امسال است.
* 150 شخص حقیقی و حقوقی حتی یک دلار از ارز صادراتی را برنگرداندند
رئیس بانک مرکزی گفت: سال قبل بر اساس مصوبه سران قوا در شورای عالی هماهنگی اقتصادی تقریباً اسامی 150 شرکت و شخص حقیقی را به قوه قضاییه معرفی کردیم این افراد کسانی هستند که حتی یک دلار از صادراتی که داشته اند را برنگردانده‌اند، جالب اینکه این 150 شرکت و شخص حقیقی حدود 4 میلیارد دلار صادرات داشته اند البته پرونده قضایی این اشخاص به طور جدی در حال بررسی و رسیدگی است، ما نمی‌گوییم صادر کنندگان به دنبال منفعت خود نباشند اما بالاخره باید به فکر مردم هم باشند. مملکت ما یک مملکت سوبسیدی است یارانه های پنهانی در آب و برق و انرژی های گوناگون است که کمتر به چشم مردم می آید.
همتی عنوان کرد: طبیعی است که بودجه کشور متأثر از کاهش درآمدهای نفتی شود اما تمهیداتی به این منظور صورت گرفته البته در قدم اول هدف ما افزایش صادرات نفت به روش های غیرمتعارف است. بخشی از این تمهیدات هم استفاده از موجودی صندوق توسعه ملی است که به منظور ضرورت کنار گذاشته و استفاده نشده بود و امسال مورد استفاده قرار خواهد گرفت اگر باز هم با کمبود بودجه مواجه شدیم از طریق اوراق خزانه این کمبود رفع می شود.
* به پیشنهادات تجاری روسیه علاقه‌مند هستیم
او در مورد اینستکس گفت: اینستکس یک قرارداد است که طبق آن ما و اروپایی ها چیزهایی برای یکدیگر صادر می کنیم به فرض ما نفت صادر می کنیم و در عوض خطوط اعتباری دریافت خواهیم کرد اخیراً هم اعلام شده که اروپایی ها مایل به راه اندازی اینستکس هستند اما تا این داد و ستد صورت نپذیرد فایده ای نخواهد داشت البته ما منتظر اقدامی از سوی اروپایی ها نیستیم.
همتی ادامه داد: به موازات اروپایی ها، روسیه هم پیشنهاد همکاری تجاری به ایران داده ما هم متمایل به ارتباط تجاری با آنان هستیم زیرا روسیه می تواند با خرید نفت از ما، بسیاری از نیازهای ما را تأمین نماید.
* مشغول برخورد جدی و غیرعلنی با بانک‌ها هستیم
رئیس بانک مرکزی گفت: نمی توان شرایط حاکم بر بانکداری کشور را که طی مدت دو الی سه دهه شکل گرفته ظرف دو سال رفع نمود مثلاً نمی توان در شرایط کنونی برای تسویه بدهی های دولت به بانک مرکزی فشار مضاعف به دولت وارد کرد، اما در خصوص بنگاهداری بانک ها و سود سپرده ها و تسهیلات بانکی هر روز مشغول برخوردهای جدی با بانک ها هستیم اما آهسته و بی سر و صدا پیش می رویم و خبری انتشار نمی دهیم تا به نتیجه برسیم.
* سهمیه‌بندی بنزین در سال جاری بعید است
همتی ادغام بانک های نظامی کشور را از سلسله اقدامات صورت گرفته اخیر بانک مرکزی عنوان کرد و افزود: هدف ما رفع ناترازی بانک هاست و سپس انجام بانکداری باز در کشور است.
او از تشکیل شورای فقهی در بانک مرکزی خبر داد و تصریح کرد: این شورا بر آن است که شرایط امهال و سایر موارد را توضیح و نحوه شرعی نموده اقدامات بانکی را پیاده سازی کند و البته خروجی این شورا به تدریج به سیستم بانکی ابلاغ خواهد شد.
همتی اخبار بازار مسکن را این گونه عنوان کرد که بخش مسکن در خرداد ماه 98 نسبت به ماه قبل حدود چهار و نیم درصد رشد داشته بنابراین رشد خردادماه امسال نسبت به 97 حدود 104 درصد بوده است جالب اینکه در سه ماه اول 98 رشد نرخ مسکن کاهنده بود و از 12 درصد به ۴.۵ درصد رسیده است البته معاملات مسکن هم در دو ماه اخیر با 51 درصد کاهش روبرو بوده است در سوی مقابل، دولت قصد تولید مسکن در حاشیه شهرها را دارد به گونه ای که زمین های اطراف بافت شهری به طور رایگان در اختیار سازندگان قرار گیرد و فقط هزینه ساخت به خانه ها اعمال شود.
در نهایت رئیس بانک مرکزی سهمیه بندی بنزین در سال جاری را بعید عنوان کرد.