استفاده از کارت سوخت از ۲۰ مرداد برای چهار استان، از جمله تهران، اجباری میشود. مدیران وزارت نفت میگویند این چهار استان فعلا بهصورت آزمایشی انتخاب شدهاند و پس از آن، همهی رانندگان ایرانی ملزم هستند برای سوختگیری کارت سوخت هوشمند خودرو شخصی را همراه ببرند و جایگاهداران دیگر اجازه ندارند کارت سوخت خود را دراختیار این افراد قرار دهند. بیژن زنگنه، وزیر نفت گفته است اجباریشدن کارت سوخت خودرو بهمعنی برگشت سهمیهبندیها نیست و فعلا تصمیم بر این است که با برگشت کارت سوخت، قاچاق بنزین را کنترل کنند.
الزامیشدن استفاده از کارت سوخت چگونه میتواند قاچاق بنزین را کنترل کند؟ رضا پدیدار، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران در این باره میگوید:
اینکه میزان مصرف سوخت و اشخاص مصرفکننده مشخص باشد، باعث شفافیت میشود و همین موضوع دست نهادهای نظارتی را برای کنترل قاچاق سوخت باز میگذارد. بهعنوان مثال، اگر نهادهای نظارتی متوجه شوند کسی با کارت سوخت خود بیشازحد و بهصورت غیرمتعارف سوختگیری میکند، آنها میتوانند از او در این باره پاسخ بخواهند.
پدیدار دربارهی سازوکار نظارتی سوختگیری با کارت سوخت خودرو توضیح میدهد:
سوختگیری با کارت سوخت در استانهای مرزی اجباری خواهد بود و این الزام بسیار درست بوده است. یکی از مدیران شرکت پالایش و پخش فراوردههای نفتی تعریف میکرد در یکی از شهرهای مرزی، متوجه میشوند برخی از کارتهای سوخت در یک روز تا ٣٠٠ لیتر بنزین سوختگیری میکردند. طبیعی است اگر شما راننده تاکسی هم باشید، بیشتر از ٣٠ تا ۴۰ لیتر در روز بنزین مصرف نمیکنید و وقتی مصرف سوخت روزانهتان به این حد برسد؛ یعنی مصرف مشکوک دارید.
رئیس کمیسیون انرژی اتاق تهران تأکید میکند:
شرکت پالایش و پخش فراوردههای نفتی اگر میزان مصرف روزانهی خودرو را با کارت سوخت نامتعارف تشخیص دهد، آن کارت سوخت را از دسترس خارج میکند؛ اما اینکه سقف مشخصی برای مصرف روزانهی افراد تعریف کرده باشد، خیر، این سقف هماکنون وجود ندارد و در آینده ممکن است این شرکت برای مصارف نامتعارف قیمتی معادل فوب خلیجفارس تعیین کند.
پدیدار دربارهی نحوهی برخورد با افراد دارای مصرف نامتعارف بنزین نیز توضیح داد:
قوانین تخصصی در این باره وجود ندارد؛ اما براساس قوانین ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز میتوان مصارف عجیب و غیرمتعارف را مشمول حکمهای جزایی خاص کند.
توقف خریدوفروش کارت سوخت
کارت سوخت هوشمند به ایستگاه پایانی خود نزدیک شد و براساس آنچه شرکت پخش و پالایش فراوردههای نفتی اعلام کرده است، از ٢٠ مرداد استفاده از آن الزامی میشود. مسئولان شرکت پخش و پالایش میگویند با اجراییشدن این تصمیم میتوان پرونده کارتهای مهاجر به استانهای مرزی و قاچاق سوخت را بست. آخرین آمار اعلامی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز از این حقیقت حکایت میکند که روزانه حدود ۸.۵ میلیون لیتر بنزین ازطریق مرزهای کشورها قاچاق میشود.
رضا پدیدار، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران، در این باره میگوید:
تفاوت قیمت داخلی و خارجی حاملهای انرژی تجارتی پرسود و کمهزینه را برای مرزنشینان ایجاد کرده است؛ به همین دلیل، گرایش به این سمت در حال افزایش است.
بهگفتهی پدیدار، هماکنون بنزین بهصورت میانگین لیتری ١٠ هزار تومان از قاچاقچیان خریده میشود که ١٠ برابر قیمتی است که بنزین در ایران فروخته میشود. رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران ادامه داد:
بیشترین قاچاق سوخت ازطریق استان سیستانوبلوچستان و هرمزگان و بوشهر به کشورهای پاکستان، افغانستان، اقلیم کردستان عراق و ترکیه صورت میگیرد که بهدلیل نداشتن نفت، قیمت بنزین در آنها حدودا دوبرابر قیمت فوب خلیجفارس است.
آنگونه که این مقام مسئول در بخش خصوصی توضیح میدهد بعد از اعمال محدودیت در میزان سوختگیری در استانهایی همچون سیستانوبلوچستان، شاهد ورود کارت سوختهای سایر مناطق کشور به این استانها بودیم؛ اما شفافشدن میزان سوختگیری هر خودرو از دیگر عواملی است که بهگفتهی رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی میتواند به مدیریت مصرف سوخت در کشور کمک کند.
پدیدار در پایان میگوید:
وقتی گرانترین بنزین، یعنی بنزین سوپر، در داخل کشور ۱۲۰۰ تومان است؛ اما در آن سوی مرزها، میتوان با نرخی بیشتر از ۱۰ هزار تومان فروخت، تلاش دولت برای جلوگیری از قاچاق بینتیجه میماند و تنها زمانی پروندهی قاچاق در کشور بسته میشود که بنزین به قیمت واقعی عرضه شود و حاشیهی سود قاچاق سوخت از بین برود.