فوریت برای حفظ حیثیت ظاهری پول!
سخنگوی دولت و رئیس کل بانک مرکزی به عنوان دو مرجع رسمی تاکید کرده‌اند که طرح حذف چهار صفر از ریال از اساس برای مقابله با تورم طراحی نشده است. در این صورت جای پرسش است که چرا در شرایطی که لوایح اساسی مانند مالیات بر عایدی سرمایه حتی فرصت بررسی در مجلس را پیدا نمی‌کنند، باید لوایحی مانند حذف صفر با دو فوریت به مجلس ارائه شود؛ آن هم در شرایطی که فقط چند ماه تا پایان عمر این مجلس باقی مانده است؟!
نکته‌ای که اغلب فعالان و کارشناسان اقتصادی در واکنش به طرح حذف چهار صفر از پول ملی به آن اشاره کرده‌اند مساله "تورم" است. بر این اساس اقتصاددان‌ها معتقدند که برای کارساز بودن این عملیات پولی علاوه بر ساختار شکلی پول باید اصلاحات عمیق‌تر ساختاری هم مورد توجه قرار بگیرد.
در این راستا الیاس حضرتی -رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس- با ابراز مخالفت نسبت به حذف چهار از پول ملیگفته مگر این که دولت دلایل قوی برای این پیشنهاد داشته باشد؛ تاکنون فقط خبر این موضوع منتشر شده است که دلایل آن را تشریح نکرده است از نظر بنده در شرایط تورمی امروز و پایین بودن ارزش پول ملی و مشکلاتی که در زمینه اقتصادی وجود دارد این اقدام جز هزینه برای کشور فایده‌ای دیگر ندارد.
حذف صفر به معنای جنگ با تورم است
از طرف دیگر نیز یک اقتصاددان با بیان اینکه سیاست حذف صفر از پول ملی به معنای شیپور جنگ با تورم است،گفت: امروز کمر اقتصاد کشور زیر بار این صفرها خم شده است؛ بنابراین اجرای این طرح بار اقتصاد را سبک‌تر می‌کند. اما باید همراه با این سیاست، برنامه‌هایی برای کنترل تورم و نقدینگی هم اجرا شود تا این تصمیم موفق باشد.
عبدالحسین ساسان همچنین درباره ضرورت حذف صفر از پول ملی اظهار کرد: باید دید آیا صفرهای پول ملی خدمتی به پول و اقتصاد کشور می‌کند یا این صفرها رفاه برای افراد جامعه می‌آورد؟
او البته با تاکید بر اینکه حذف صفر از پول ملی مشکل بیکاری، تورم، نقدینگی و ... را حل نمی‌کند، اضافه کرد: امروز کمر اقتصاد کشور زیر بار این صفرها خم شده است و شاید با این کار بار اقتصاد سبک‌تر شود.
تریکه و برزیل؛ کشورهای موفق در حذف صفر
یک کارشناس اقتصادی دیگر نیز با اشاره به ترکیه و برزیل به عنوان کشورهای موفق در حذف صفر از پول ملی، شرط موفقیت ایران در حذف صفر از پول ملی را اجرای سیاست هدف‌گذاری نرخ تورم عنوان کرد.
فرشید سلیمی درباره تصویب لایحه حذف صفر از واحد پول ملی در دولت اظهار کرد: اگر بخواهیم به شکل منطقی به موضوع نگاه کنیم، در شرایط فعلی قیمت کالاهای اساسی خانوار، قیمت مسکن، خودرو، لوازم خانگی، ارز و ... به عبارتی تورم در تمام بخش‌ها در حال افزایش است و با نگاهی به تجربه کشورها قابل مشاهده است که کشورهایی به عنوان نمونه‌های موفق معرفی شده‌اند که بتوانند بعد از اجرای سیاست حذف صفر از پول ملی، تورم را تثبیت کنند.
رئیس کل بانک مرکزی: حذف صفر بر رشد تورم تاثیری ندارد
با این حال هم سخنگوی دولت و هم رئیس کل بانک مرکزی رسما گفته‌اند که طرح جدید دولت برای حذف صفرها اساسا برای مقابله با تورم طراحی نشده است. رئیس کل بانک مرکزی با تاکید بر اینکه حذف چهار صفر از پول ملی بر خلاف نظر برخی کارشناسان هزینه‌ای به دنبال ندارد، بر ضرورت اصلاح رابطه ظاهری ریال با ارزهای خارجی تاکید کرد.
عبدالناصر همتی درباره برخی اظهار نظرها مبنی بر اینکه حذف چهار صفر بر روی تورم و رشد اقتصادی اثرگذار نیست، گفت: ما هم می‌گوییم این کار بر رشد تورم تاثیری ندارد و اولویت اول ما هم نیست اما جزء کارهای ماست. ما اصلاح ساختار بانکی را شروع کردیم، روش و عملیات سیاست‌های پولی را عوض کردیم، بانک‌های وابسته به نیروهای مسلح را ادغام می‌کنیم و در بخش ارز هم کارهای مهمی در دست انجام داریم که از جمله آن کنترل واردات و بهینه کردن تخصیص ارز است.
رئیس کل بانک مرکزی همچنین با بیان اینکه ما می‌خواهیم آنچه بین مردم رایج است را عملیاتی کنیم گفته است که در حال حاضر ریال در زندگی روزمره مردم جایگاهی ندارد و واحد تومان مهم است؛ دولت هم تصمیم گرفت به آنچه رایج است پاسخ بدهد. البته با حذف چهار صفر ریال جدید را به عنوان زیرمجموعه تومان خواهیم داشت و هر تومان به ۱۰۰ ریال تبدیل می‌شود که جزء پول ملی جدید خواهد بود.
سخنگوی دولت: حذف چهار صفر ارتباطی با تورم و قدرت خرید ندارد
پیش از همتی هم علی ربیعی -سخنگوی دولت- هم با تاکید بر اینکه حذف چهار صفر از پول ملی ارتباطی با تورم و قدرت خرید ندارد، گفت که با اجرای این طرح صرفا به دنبال افزایش کارایی پول ملی هستیم.
بر این اساس اگر قرار باشد طرح حذف چهار صفر از واحد پولی واقعا بدون توجه به تورم و طبق گفته ربیعی به قید دو فوریت به مجلس ارسال شود جای این پرسش وجود دارد که در شرایط فعلی اقتصادی که نرخ تورم عدد ۴۰ درصد را هم فتح کرده و کشور تحت شدیدترین تحریم‌های اقتصادی قرار دارد چرا باید لایحه‌ای با قید دو فوریت به مجلس ارسال شود که یکی از اهداف اصلی‌اش به گفته سخنگوی دولت حفظ حیثیت ظاهری پول ملی است؟ آن هم در شرایطی که لوایح مهم و بنیادین اقتصادی مانند مالیات بر عایدی سرمایه حتی فرصت بررسی در مجلس را هم پیدا نکردند.
هرچند ممکن است کل ایده حذف صفرها از پول ملی یک عملیات روانی - رسانه‌ای برای سلب قدرت مقایسه شهروندان از تغییرات قیمتی باشد. در این صورت حتی با احتمال موفقیت طرح حذف صفرها در کنترل جنبه‌های روانی مرتبط با تورم این طرح نمی تواند پایداری چندانی داشته باشد چرا که به دلیل عدم حل ریشه‌های مشکلات، پیامدهای آنها دوباره سربلند کرده و چه بسا بعد از مدتی صفرها هم به جای خود برگردند. بر اساس نظر کارشناسان ارائه طرح‌هایی مانند حذف صفر از پول ملی باید در شرایط ثبات اقتصادی انجام شوند در غیر این صورت جز اتلاف وقت مجلس و هزینه‌های جانبی، فایده دیگری ندارد.
