فاضلی در دومین مراسم اختتامیه جشنواره فرهنگی امین‌الضرب که در اتاق بازرگانی تهران برگزار شد با بیان اینکه ورود مطبوعات برای مبارزه با فساد مهم است امری بدیهی است، گفت: مبارزه کردن با فساد امری فراتر از مطبوعات نیازمند دو دسته اصلاحات است که یکی اصلاحات حقوقی است؛ یعنی صرفا با داشتن مطبوعات گسترده و تعداد بیشتر افشاگری و حتی با اعدام کردن و مدل‌های قدیمی رضاشاهی که نانوا را در تنور انداخت نمی‌توان مشکل فساد را حل کرد.
وی بیان داشت: نکته دوم قطع سازوکارهای تولید رانت‌های مولد منافع نامشروع است؛ یعنی نمی‌شود در کشوری از سرچشمه دائما رانت غیر مولدی توزیع شود و مانند رودخانه توزیع شود و یک عده‌ای به عنوان رسانه بطور دائم اعلام کنند که کجا فساد هست و یک عده‌ای هم در پایین همان رودخانه با قلاب سعی کنند ماهی‌های فاسد را بگیرند بلکه باید سرمنشا فساد و رانت‌های غیر مولد را در این کشور گرفت.
این کارشناس مسائل اجتماعی بیان داشت: اما این دو اصلاح یعنی اصلاح حقوقی و حذف کردن رانت‌های غیر مولد باید مورد حمایت افکار عمومی قرار گیرد و براثر مورد حمایت قرار گرفتن زمینه‌ای فراهم شود که ما آن مجموعه‌ها را شناسایی کنیم و از بین برویم.
* اغلب موارد مهم مبارزه با فساد در آمریکا از رسانه‌ها شروع شده است
وی افزود: گزارشی که توسط برنهام در سال 1977 در آمریکا منتشر شد حاکی از آن بود که اغلب موارد مهم مبارزه با فساد در جامعه آمریکا از انتشار در یک روزنامه شروع شده است؛ بنابراین در نتیجه آن گزارش و تحقیق آمده بود که مطالعات برنهام نشان می‌دهد که رسانه آمریکایی بیشتر حرف‌ها و کنش‌های روسای ادارات را نشان می‌دهد بجای اینکه نشان دهد در آن سازمان چه می‌گذرد و امروز این مساله در مورد رسانه‌های ما هم صادق است.
فاضلی بیان داشت: رسانه‌ها کماکان به اخبار بیرونی حوزه سیاستگذاری بیشتر حساس هستند تا آنچه که در درون دستگاه‌های سیاستگذاری می‌گذرد؛ بنابراین رسانه‌ها اگر قرار است حرف جدیدی داشته باشند باید درون جعبه‌های سیاستگذاری را که همان سازمان‌ها و ادارات هستند آشکار کنند.
* رسانه‌ها می‌توانند ریسک فساد سیاسی را افزایش دهند
این جامعه‌شناس اظهار داشت: رسانه‌ها می‌توانند ریسک فساد را برای مقامات سیاسی افزایش دهند، مقامات سیاسی در همه جای دنیا به اینگونه هستند که اصلا از خدا نمی‌ترسند و از جهان آخرت هم اگر اعتقادی به آن داشته باشند نمی‌ترسند که امیدوارم در کشور ما اینگونه نباشد. بلکه مقامات سیاسی از رسانه بیش از هر چیزی می‌ترسند. بنابراین رسانه‌ها اگر بتوانند جعبه سیاه ادارات را باز کنند اثر رسانه‌ها بیشتر می‌شود؛ البته نباید همه کار را به دوش رسانه انداخت.
* ژورنالیست‌ها بعد از فعالان محیط زیست بیشترین کشته را در مبارزه با فساد داده‌اند
وی افزود: ژورنالیست‌ها بعد از مقتولین فعالان محیط زیست بیشترین تعداد کشته شده‌های ناشی از مبارزه با فساد را داشته‌اند؛ بنابراین دولت‌ها باید زمینه‌ای فراهم کنند که خبرنگاران بتوانند اخلاق حرفه‌ای خود را بکار گیرند زیرا وقتی خبرنگاران تهدید می‌شوند نمی‌شود از آنها انتظار داشت که نقش قهرمانان را بازی کنند.
فاضلی اظهار داشت: در رابطه با ایده برنهام در مورد باز کردن جعبعه سیاه فساد و نه مفسدان بلکه خود ساز و کار فساد ایده‌ای را به عنوان ویکی فساد طرح کردم که ویکی فساد می‌‌تواند یک سایت اینترنتی باشد که افراد اطلاعات چگونگی بوجود آمد فساد را درآن انتشار دهند و بنابراین ما میتوان تولید اطلاعات را در مورد چگونگی بوجود آمدن فساد در یک اداره را توسط افراد و کارمندان مطلغ از طریق ویکی فساد بدون اینکه نامی از فرد مفسد ذکر شود اطلاع رسانی کرد.
وی افزود: ایده ویکی فساد، ایده‌ای برای مطلع کردن مردم از رویه‌های فساد است. اگر امروز با مردم در مورد فساد صحبت کنی آنها منشا فساد را بانک‌ها عنوان می‌کنند در حالی ممکن است در جاهایی فساد‌های بزرگی و کوچکی صورت گیرد که زمان کسب و کارها را طولانی می‌کنند و اصلا در دید مردم نیستند و ویکی فساد می‌توانند همه فساد را در صفحه رادار بگذارد.
* ذهن مردم باید متوجه رویه‌های مسبب فساد شود
فاضلی بیان داشت: بنابراین با این کار میتوان ذهن مردم را از فساد به رویه‌های مسبب فساد کشاند. بنابراین میتوان ده‌ها میلیون ایرانی را وارد فرآیند تولید راه‌های فساد کرد؛ البته این کار هزینه‌دارد اما ویکی فساد میتوان سطح مبارزه با فساد را از غر زدن در مورد فساد بالا برد و راهکارهای کنترل فساد را نشان داد.
این استاد دانشگاه بیان داشت: اگر فقط در مورد فساد اطلاع رسانی شود و اقدامی برای مبارزه با آن نشود در دراز مدت محیط برای فساد بیشتر آماده می‌شود زیرا مردم هر چقدر تصور کنند که یک سازمان فاسدتر است میل برای پیوستن به آن فساد بیشتر می‌شود و اینطور نیست که آمادگی برای مبارزه بیشتر شود؛ به همین دلیل است که گزارش فساد در کشورهایی مثل فنلاند و سوئد که پاک‌تر هستند بیشتر است زیرا در این کشورها فساد بلافاصله گزارش می‌شود تا فساد بیشتر نشود.
فاضلی بیان داشت: بنابراین اگر در دراز مدت رسانه‌ها فقط فساد را گزارش کنند اما نقشی برای بهبود آن نداشته باشند یا موفقیت‌ها برای مباره با فساد را گزارش نکنند در اصل در حلقه تولید فساد مشارکت کرده‌اند.
* نتایج مضحک مقایسه نظارت بر فضای رسمی و غیر رسمی
وی اظهار داشت: نظام مجوز دهی ما باید اصلاح شود در حال حاضر روزنامه‌ها و مطبوعات ما که دارای چند هزار تیراژ هستند در صورتی که مطلبی بنویسند که خوشایند برخی افراد نباشد باید در دادگاه پاسخگو باشند اما در فضای مجاز افراد بدون مجوز هر چه را بخواهند می‌نویسند و به دادگاه هم نمی‌رسند. این یک روال مضحک است و نباید اجازه داد که در فضای غیر رسمی هر اتفاقی بدون مجوز انجام شود و نباید اجازه داد تا افراد برای اقدامات خود در فضای رسمی هزینه بدهند.
فاضلی بیان داشت : همچنین رقابت فضای مجازی باید سازماندهی شود و براساس قانون کپی رایت نباید اجازه داد که یک مطلب توسط فضای مجازی انتشار یابد زیرا در صورتی که فضای مجازی رقیب غیر رسمی مطبوعات شود ما مطبوعاتمان را از دست خواهیم داد.
وی افزود: به مساله و مشکلات کاغذ اشاره کرد و گفت: نباید تصور کرد که فضای مجازی جایگزین مطبوعات مکتوب می‌شود زیرا همانطور که فضای مجازی جایگزین کتاب نشد دور از تصور است که فضای مجازی جایگزین مطبوعات مکتوب شود و از این موضوع که یک نشریه پرتیراژ تعطیل شود خوشحال نشویم زیرا نشریات پرتیراژ باعث آن بودند که مردم به پای باجه روزنامه فروشی‌ها برای خرید بیایند و وقتی برای خرید آن نشریه می‌آمدند سایر نشریات را می‌دیدند و می‌خریدند.
فاضلی گفت: باجه روزنامه‌فروشی یک مکان فرهنگی است و اگر باجه از بین برود و روزنامه به فروش نرود به معنای آن است که آن مکان فرهنگی از بین رفته است.
وی بیان داشت: برای کشور و حاکمانی که می‌خواهند با فساد مبارزه کنند، اجازه دادن برای نابودی مطبوعات به معنای اجازه دادن برای فساد بیشتر است.
به گزارش فارس در این مراسم از خبرنگاران برگزیده جشنواره فرهنگی امین‌الضرب تقدیر شد.
انتهای پیام/