خداحافظی چین و ژاپن با دلار

به گزارش سایت طلا به نقل از خبرگزاری ایرنا، عملیاتی کردن همگرایی اقتصادی برای حذف دلار میان دو اقتصاد بزرگ جهانی یعنی چین و ژاپن که هر کدام رهبری یک اتحادیه بزرگ اقتصادی در شرق آسیا را به عهده دارند (اتحادیه آسه‌آن و اتحادیه شانگهای) می‌تواند تاثیرات شگرفی در جغرافیای اقتصادی جهان داشته باشد. دو کشور چین و ژاپن که هم‌اکنون از نظر حجم تولید ناخالص داخلی، دومین و سومین اقتصاد جهان پس از ‌آمریکا به شمار می‌روند، بیشترین ذخایر دلاری جهان را در اختیار دارند. هم‌اکنون ذخایر چین، رقم باورنکردنی سه هزار میلیارد دلار را تشکیل می‌دهد و البته ژاپن نیز نزدیک به یک میلیارد دلار ذخایر ارزی دارد.
چین و ژاپن که تا چندی پیش رقبایی سرسخت بودند، حالا به یکدیگر نزدیک می شوند. پکن و توکیو در صدد انعقاد قراردادی با یکدیگر هستند که احتمالا به تضعیف شدید دلار که فعلا در منطقه نقش اول را بازی می کند، خواهد انجامید. چین و ژاپن در باره کره شمالی نیز نظراتشان به یکدیگر نزدیک می شود. هدف آنها تبدیل شبه جزیره کره به منطقه عاری از اتم است. اوایل ماه آینده، زمانی است که این دو کشور برای اجرای اقدام های خود اعلام کرده اند و بانک های این دو کشور ازجمله بانک چین و بنک توکیو میتسوبیشی یو اف جی در این خصوص به توافق رسیده اند.
این گزارش سعی دارد نگاهی گذرا به توافق میان چین و ژاپن برای حذف دلار از معاملات تجاری خود و استفاده مستقیم آنها از واحدهای پولی یوان و ین بپردازد. موضوع های مورد بررسی در این گزارش عبارتند از:
- تسهیل روابط مالی چین و ژاپن
- تضعیف موقعیت دلار
- کاهش حجم دلار در سبد بانک های جهان و اقدام های غرب
- مزایای حذف دلار از گردونه مبادلات اقتصادی
- تاثیرات این همگرایی بر ایران
- دیدگاه کارشناسان در مورد استفاده از پول واحد آسیایی
- توافق چین، ژاپن و کره جنوبی(ایجاد منطقه آزاد تجاری)
**تسهیل روابط مالی چین و ژاپن
------------------------------------
رهبران چین و ژاپن، این دو غول اقتصاد آسیا که زمانی رقیب هم به شمار می رفتند، از راهکارهایی پرده برداشتند که براساس آن روابط مالی با یکدیگر را تقویت می کنند، راهکارهایی که می تواند استفاده از پول به شدت کنترل شده چین را در خارج از این کشور گسترش دهد. این همکاری ها گامی کلیدی برای چین و ژاپن محسوب خواهد شد، چون این دو اقتصاد بزرگ جهان در تجارت خود به دلار وابسته اند و روابط سیاسی آنها معمولا تیره بوده است.
رهبران چین و ژاپن توافق کردند که همکاری های بین المللی دو کشور را در بازارهای مالی تسهیل کنند و بر مبادلات مالی بین دو کشور بیفزایند. آنها همچنین اعلام کردند که دولت ژاپن قصد دارد اوراق قرضه دولتی چین را خریداری کند و فرایند تایید رسمی آن در دست اقدام است. همه این اقدام ها موجب کاهش سلطه دلار در بازارهای شرق آسیا خواهد شد. طبق اعلام سازمان تجارت خارجی ژاپن، تجارت بین این دو کشور در سال 2010 به 26.5 تریلیون ین (339 میلیارد دلار) رسید.
تسهیل سرمایه‌گذاری متقابل در سه کشور، گشایش بازارهای داخلی بر روی کالا‌های وارداتی و ایجاد زمینه‌های حقوقی برای حمایت از سرمایه‌گذاری‌ها در راس توافقات کنونی قرار دارد. در سال‌های گذشته همکاری اقتصادی میان این سه کشور بیش از پیش گسترش یافته است.
**تضعیف موقعیت دلار
------------------------
برتری دلار در آسیا به شدت در معرض تهدید قرار گرفته است. این امر به معنای ظهور بازار آسیا و بین‌المللی شدن واحد پول چین(یوآن) است. هم‌اکنون رهبران چینی در تلاش هستند تا به طور موثر جایگاه دلار را به عنوان ذخیره ارزی جهان به دست آورند. طی چند ماه اخیر، رهبران چین اجازه داد‌ه‌اند که یوآن در بازار هنگ‌کنگ خریدوفروش شود. آنها مجوز ورود بانک‌های خارجی به بازار اوراق قرضه چینی را نیز صادر کرده‌اند.
**کاهش حجم دلار در سبد بانک های جهان و اقدامات غرب
------------------------------------------------------------------
براساس پیش بینی بسیاری از کارشناسان، ریسک نوسان قیمت دلار و عدم رشد و پیشرفت اقتصادی سریع و مطمئن در آمریکا موجب افزایش ریسک دلار و کاهش حجم دلار در سبد بانک‌های مرکزی جنوب شرقی آسیا می‌‌شود شده، این مساله بر روی قیمت طلا اثر ‌گذاشته و آن را بالا می‌برد. گفته می شود تصمیم های اخیر در پی فرآیند روی آوردن بانکهای مرکزی جهان همچون تایلند و نیجریه به یوآن است. این درحالی است که اروپایی ها نیز به دنبال تبدیل یوان به یک ارز رسمی بین المللی برای تقویت جایگاه یورو در برابر دلار هستند.
به گفته کارشناسان اقتصادی،‌ تنها کاری که آمریکا می‌تواند انجام دهد افزایش نرخ بهره بانکی است تا از کاهش حجم دلار در سبد ارزی کشورهای جنوب شرقی آسیا جلو گیری کند. زیرا این اتفاق بزرگترین خطر برای دلار است و با این اقدام ارزش دلار کاهش می‌یابد.
**مزایای حذف دلار از گردونه مبادلات اقتصادی
---------------------------------------------------
کارشناسان بر این اعتقادند که توافق مقام های چین و ژاپن برای مبادله مستقیم ارز در مبادلات تجاری بین دو کشور از تصمیمات مهم و تاثیرگذار در اقتصاد این دو غول آسیایی است که نخستین اثر این اقدام در مبادلات دو طرف؛ کاهش آسیب های ناشی از بحران مالی آمریکا و منطقه یورو بر اقتصاد این دو کشور است. با این تصمیم جایگاه دلار در مبادلات تجاری بسیار پرحجمِ بین ژاپن و چین تضعیف و هزینه خرید دلار پرنوسان در معامله های تجاری بین این دو کشور حذف می شود.
**تاثیرات این همگرایی بر ایران
----------------------------------
خبرگزاری رویترز که پیش از این از احتمال استفاده از یوآن، واحد پول چین در معاملات نفتی ایران و چین خبر داده‌ است. می نویسد: با توجه به میزان بالای تجارت بین دو کشور ایران و چین و رشد فزاینده آن، استفاده از یوآن بیش از درهم یا هر ارز خارجی دیگر محتمل و پذیرفتنی است، چرا که منابع جهانی تجارت و معاملات دوجانبه ایران و چین در سال گذشته را بیش از 21 میلیارد دلار اعلام کردند و گزارش دادند که در سه ماهه اول سال جاری این میزان تقریبا 50 درصد افزایش یافته است.
**پول واحد آسیایی
---------------------
برخی از کارشناسان اقتصادی زمان پیش‌بینی شده برای تحقق این برنامه بلند‌پروازانه کشورهای آسیایی را واقع‌بینانه ارزیابی نمی‌کنند. گفته می‌شود که ژاپن به دلیل چالش‌های متعدد در عرصه سیاسی داخلی قادر به حل مشکلات خود تا سال آینده نخواهد بود.
هاروهیکو کورودا رییس بانک توسعه آسیا در مصاحبه با روزنامه استرالیایی فایننشال ریویو گفت: استفاده از پول واحد آسیایی امکان پذیر است، اما به این زودی ها رخ نخواهد داد.
رییس بانک توسعه آسیا افزود: این امکان وجود دارد که چهل، پنجاه یا شصت سال دیگر یک پول واحد در بخشهایی از شرق آسیا یا حتی بخشهایی وسیع تر از آن رایج شود.
به گزارش خبرگزاری فرانسه از سیدنی، ایده به جریان انداختن پول واحد آسیایی و یکپارچگی نظام های اقتصادی این منطقه ابتدا در پی بحران مالی که از سال 1997 تا 1998 طول کشید، با استقبال زیادی روبرو شد، اما مشکلات اخیر در منطقه یورو و بسته های نجات اقتصادی که کشورهای این منطقه ازجمله یونان و ایرلند به آن نیاز پیدا کرده اند، ضعف ها و نواقص استفاده از پول واحد را برای یک منطقه آشکار کرده است.
طبق تفسیر روزنامه چاینا دیلی این گام اساسی که حاصل کنفرانس سران دو کشور است می تواند گامی مهم در جهت بین المللی شدن یوآن گردد. افزون بر این چین قصد دارد بر میزان خرید اوراق قرضه دولتی ژاپن بیفزاید.
باری آیشن گرین استاد تاریخ اقتصاد در دانشگاه برکلی کالیفرنیا در تفسیری در وال استریت ژورنال می نویسد: به نظر می رسد ژاپن می خواهد بطور غیرمستقیم اعتراف کند که در آینده فقط یک پول آسیایی مسلط خواهد بود، ولی این پول ین ژاپن نخواهد بود.
**توافق چین، ژاپن و کره جنوبی(ایجاد منطقه آزاد تجاری)
-----------------------------------------------------------------
به گزارش یورو نیوز، علاوه بر مباحث اقتصادی، ژاپن و چین در مورد همکاری های میان دو کشور در قبال کره جنوبی هم به توافق رسیدند.
رادیو دویچه وله در سایت خبری خود نوشت: سه کشور چین، ژاپن و کره‌جنوبی توافق کردند که راه را برای تشکیل یک منطقه آزاد تجاری در خاور دور فراهم کنند. ایجاد چارچوب‌های سیاسی و حقوقی گام نخست در زمینه این همکاری تاریخی در آسیا خواهد بود. حجم مبادله های بازرگانی میان این سه کشور مهم آسیایی از سال 1999 میلادی تاکنون چهار برابر شده و در حال حاضر بالغ بر 534 میلیارد یورو(معادل 688 میلیارد دلار) برآورد می‌شود.
دویچه وله افزود: براساس توافقنامه میان سران سه کشور، سرمایه‌گذاری در هر یک از کشورها نه تنها توصیه می‌شود، بلکه باید مورد پیشتیبانی کشورهای دیگر قرار گیرد.
وزارت بازرگانی چین نیز این قرارداد را گام نخست و سنگ‌بنایی برای تشکیل منطقه آزاد تجاری ارزیابی کرد. وزارت بازرگانی چین تصریح کرد که تلاش‌های خستگی‌ناپذیر در 13 سال گذشته سرانجام به نقطه‌ای تاریخی در زمینه همکاری سه‌جانبه میان کره‌جنوبی، ژاپن و چین رسیده‌است.