به گزارش سایت طلا، هفته آینده قسمت ثانویه راکتور آب سنگین اراک با حضور علی‌اکبر صالحی معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی راه‌اندازی می‌شود.
علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ۱۵ مهر ماه سال جاری در حاشیه نشست با اعضای کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در اظهاراتی در جمع خبرنگاران از راه‌اندازی قسمت ثانویه راکتور آب سنگین اراک (خنداب) خبر داد و اعلام کرد: «ظرف یکی دو هفته آینده قسمت ثانویه راکتور آب سنگین اراک را راه‌اندازی خواهیم کرد.»
وی با بیان اینکه بخش عمده‌ای از فرآیندها در قسمت ثانویه انجام می‌شود، اظهار داشت: «دوستان توانستند قسمت ثانویه را به جایی برسانند که ظرف دو سه هفته آینده بتوانیم آن را راه‌اندازی کنیم و مهمتر از آن ماشین جا به جایی سوخت که ناقص بود و یک بعدش کامل نبود، آن هم کامل شده و ظرف دو سه هفته آینده تکمیل می‌شود.»
رئیس سازمان انرژی اتمی ۱۳ آبان ماه در بازدید خبرنگاران از تأسیسات غنی سازی شهید احمدی‌روشن نطنز نیز در پاسخ به سؤالی درباره راه اندازی بخش ثانویه راکتور آب سنگین اراک نیز گفت: «دو هفته دیگر در اراک خواهیم بود و شاهد راه اندازی بخش ثانویه اراک خواهیم بود که قدم بسیار بزرگی است و بچه ها در آن جا در گمنامی کامل معجزه آفریدند. ماشین جا به جایی سوخت (تاپ اند راکتور) نیز تکمیل می‌شود.»
رئیس سازمان انرژی اتمی اوایل مهر ماه نیز با اشاره به بازطراحی مفهومی، پایه و تفصیلی راکتور آب سنگین اراک توسط متخصصان ایرانی و ارزیابی علمی و تأیید از سوی متخصصان چینی، آمریکایی و سپس انگلیسی گفته بود: انشاء الله در دو سه ماه آینده خبر خوبی در خصوص این پروژه اعلام می‌شود و اقدامات خوبی را شاهد خواهیم بود. این راکتور از نظر طراحی، اعتبار جهانی دارد. امیدواریم روزی بتوانیم اسناد علمی درباره فعالیت‌های صورت گرفته در این پروژه را در معرض رأی و قضاوت متخصصان و افکار عمومی قرار بدهیم.
* عملکرد قسمت ثانویه راکتور و ماشین جابه جایی سوخت
علی‌اکبر صالحی پیش از این در گفتگویی با روزنامه خراسان درباره راه‌اندازی قسمت ثانویه راکتور اراک گفته بود: «راکتور اراک یک قسمت هسته‌ای یا اولیه دارد که شامل قلب راکتور از جمله کالندریا می‌شود که میله‌های سوخت و موادی که باید پرتو دهی شوند در آن قرار می‌گیرند، همچنین یک قسمت ثانویه دارد که این بخش نیز شامل چند ساختمان با تجهیزات پیچیده و پیشرفته است که مبدل‌های حرارتی برای کند و خنک کردن قلب راکتور در آنها قرار دارند. در این قسمت آب سنگین جریان داشته و با عبور از لوله‌ها و دستگاه‌های سرد کننده و کند کننده، دمای زیاد خود را که ناشی از تبادلات هسته‌ای داخل قلب است از دست می‌دهد.»
وی افزوده بود: «این بخش با توانمندی متخصصان ایران و خارج از موضوع کارگروه ۱+۴ ساخته شده و تست‌های خود را گذرانده و به زودی رونمایی خواهد شد.»
رئیس سازمان انرژی اتمی درباره ماشین جابه جایی سوخت راکتور اراک نیز عنوان کرده بود: «دستگاهی شبیه روبات که باید سوخت اولیه و سوخت مصرف شده راکتور را که به لحاظ حرارت و تشعشع هسته‌ای بسیار خطرناک است و انسان نمی‌تواند جابه جا کند ، منتقل کند.
براساس توضیحات صالحی، هر مجتمع سوخت به یک قطعه فلزی وصل است تا جرثقیل قطبی 120 تن بالای قلب راکتور بتواند مجتمع سوخت را به داخل قلب راکتور منتقل کند، اما بعد از یک سال که سوخت‌ها استفاده شدند به دلیل تشعشع بالایی که دارند نیروی انسانی نمی‌تواند این کار را انجام دهد و باید از ماشین سوخت برای انتقال آنها استفاده کرد. این ماشین پیشرفته و مهم در این فرآیند روی ریلی بالای سر قلب راکتور قرار می‌گیرد و کار جا به جایی سوخت‌های مصرف شده را به سمت استخر کناره راکتور انجام می‌دهد. این استخر با 10 متر عمق با آب معمولی پر خواهد شد و سوختی که مصرف شده باید به این جا بیاید تا خنک شود و تشعشع آن نیز پایین بیاید.
«بهروز کمالوندی» سخنگوی سازمان انرژی اتمی 18 آبان ماه و همزمان با اعلام جزییات اقدامات انجام شده در گام چهارم (گازدهی به سانتریفیوژها در فردو) در نشستی خبری درباره راکتور آب سنگین اراک (خنداب) گفته بود: آمریکایی‌ها در این موضوع سنگ اندازی می‌کردند، چینی‌ها یک مقدار تحت فشار بودند و الان شرایط بهتر شده است. تیم فنی قبلی آمریکا همکاری بسیار خوبی در بحث فنی بازطراحی راکتور داشتند، ولی گروه ترامپ که آمد افراد دیگری آمدند و بعد هم که بیرون رفتند و الان هم به بقیه می گویند کمک نکنید.
به گزارش فارس، کمالوندی اضافه کرد: به چینی ها گفته ایم اصلا نباید به «ویور» معافیت آمریکا بسنده کنید. نماینده انگلیس هم که اخیرا به ایران آمد در مسائل فنی نسبتا خوب کار می کند. تیم ما نیز دو سه روز دیگر به چین می رود و مدام در حال رفت و آمد هستند. تا به حال جلو رفته ایم و در مرحله ای هستیم که قراردادهای بلندمدت تری را پیش رو داریم.
کمالوندی همچنین در این نشست خبری گفت: اگر از سوی طرف‌های مقابل اقدامی صورت نگیرد، احتمال بازگشت به راکتور قبلی وجود دارد. چون براساس بندهای 14 و 15 وظایفی داشتند که به ما کمک کنند مدل سازی راکتور انجام شود و تجهیزات بدهند و یک سند رسمی امضا و تعهد کردند تجهیزات، امکانات و کمک مالی بدهند، ولی در این زمینه تعلل داشتند که در گزارش‌های متعدد به این موضوع اشاره کرده‌ایم. اگرچه طرف ما در این جا چین است و چین هم تلاش خوبی کرده است، ولی هر از چند گاهی آمریکایی‌ها، چین و سایر کشورهای دخیل در این پروژه را تحت فشار قرار می‌دهند، ما این تهدید را نگه داشتیم و نوع پیشرفت در این زمینه به نحوی است که اگر لازم باشد بلافاصله به طراحی راکتور قبلی بازگردیم. آقای صالحی هم قبلا اعلام کرده بود به چه نحوی انجام خواهد شد.
براساس بیانیه 18 اردیبهشت ماه سال جاری شورای عالی امنیت ملی و همزمان با یکمین سالگرد خروج آمریکا از برجام و دادن فرصت 60 روزه به طرف‌های باقیمانده در برجام برای اجرای تعهدات بانکی و نفتی آنها و اعلام عدم پایبندی ایران به برخی محدودیت‌ها در برجام، اعلام شده بود که «چنانچه در این مهلت کشورهای مزبور قادر نباشند مطالبات ایران را تامین کنند، در مرحله بعدی جمهوری اسلامی ایران رعایت محدودیت‌های مربوط به سطح غنی سازی اورانیوم و اقدامات مربوط به مدرن سازی رآکتور آب سنگین اراک را نیز متوقف خواهد کرد.»
گفتنی است نشست هماهنگی ایران و روسای مشترک کارگروه مدرن سازی راکتور تحقیقاتی خنداب ( اراک) با حضور هیأتی از سازمان انرژی اتمی ایران و هیأت‌هایی از چین و انگلیس دوشنبه 22 مهر 1398 در محل سازمان انرژی اتمی ایران برگزار شد.