مطمئنا برای همه ما زمانی پیش آمده است که بخواهیم ذهن خود را از هرج و مرج‌های روزانه به دور نگه داریم. اما برخی عادات مضر میتواند به قیمت از بین رفتن سلول‌های مغزی و یا افزایش ریسک ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها و اختلالات روانی مثل اضطراب و افسردگی و در موارد حادتر به آلزایمر، سکته و سرطان منجر شود. برخی شرایط و عادات رفتاری، ذهن انسان را به ظاهر در حالت استراحت قرار می‌دهد، اما در واقع این سلول‌های مغزی هستند که در حال زجر کشیدن هستند.
در این مقاله، ۷ عادت مضر که میتواند سلول‌های مغز شما را از بین ببرد و سلامت شما را تهدید کند را با هم بررسی می‌کنیم؛ اگر عادات زیر را دارید، به سرعت آن‌ها را کنارگذاشته و به فکر سلامت ذهن و جسم خود باشید.
۱) نخوردن صبحانه
دلایل زیادی وجود دارد برای اینکه صبحانه را مهم‌ترین وعده غذایی در طول شبانه‌روز به حساب بیاوریم. نخوردن صبحانه میتواند منجر به کاهش قند خون شما شود و در نبود قند کافی، اولین سلول‌هایی که تخریب می‌شوند، سلول‌های مغز شما است. مغز انسان برای اعمال و عملکرد‌های خود، نیازمند بیشترین مقدار انرژی نسبت به ارگان‌های دیگر است. ۲۰ درصد مقدار کل گلوکز در بدن هر روز توسط مغز برداشت می‌شود. حدود ۳/۲ از این انرژی مورد نیاز به ارسال سیگنال توسط فیبر‌های عصبی و ۳/۱ باقی‌مانده به حفاظت مراقبت از این سلول‌ها اختصاص داده می‌شود؛ و عدم تغذیه مناسب، علاوه بر اینکه باعث کاهش پاسخ‌دهی مغز به محرک‌ها می‌شود، میتواند فاکتور‌های مراقبتی برای حفاظت سلول‌های مغزی را نیز تحت تاثیر قرار دهد و تخریب سلول‌های مغزی با سرعت بیشتری به وقوع پیوندد.
۲) بی‌خوابی
احتمالا برای هیچکس جای تعجبی وجود ندارد که نداشتن خواب کافی میتواند باعث احساس خستگی و فراموشی شما در روز بعد شود. دلیل این موضوع آن است که محرومیت از خواب کافی، نورون‌های عصبی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و مانع عملکرد درست آن‌ها می‌شود و میتواند بر روی روابط و کار شما تاثیر منفی بگذارد. کم خوابی و محرومیت از خواب اگر بصورت مزمن باشد، میتواند اثرات خود را بطور دائم بر جای بگذارد. پس هر زمان احساس کردید که به قدری سرتان شلوغ است که باید قید خواب خود را بزنید، به این موضوع توجه داشته باشید که مطمئنا در روز آینده عملکرد مناسبی نخواهید داشت و سلول‌های مغری‌تان در حال رنج کشیدن هستند. پس خواب کافی داشته باشید و کار‌های خود را در مدت زمان کمتری در روز بعد انجام دهید.
۳) پرخوری
مطالعات نشان می‌دهد یک ارتباط بسیار واضح، بین چاقی و تخریب سلول‌های مغزی وجود دارد. دلایل و مستندات روشن نیست، اما محققان بر این باورند که پرخوری زمانی اتفاق می‌افتد که مواد مغذی به بدن نرسد و در واقع پرخوری یک مکانیسم مقابله‌ای برای رساندن بیشترین مواد معدنی و ویتامین‌ها به بدن است. پس اگر پرخور هستید، بدانید که سلول‌های مغزی شما به درستی تغذیه نمی‌شوند.
زوال عقل یا دمانس به‌طورکلی برای توصیف علائم مختلف اختلالات شناختی مانند فراموشی به‌کار می‌رود. زوال عقل یکی از نشانه‌های اختلالات و بیماری‌های مغزی است. تا سال ۲۰۱۵ مشخص شد ۴۵ میلیون بیمار در سراسر جهان به بیماری زوال عقل مبتلا هستند که این مقدار نسبت به سال ۱۹۹۰ دو برابر شده است. در همین بازه زمانی، طبق گزارشات، نرخ چاقی از ۱/۱۱% به ۶/۳۰% رسیده است. مطالعات گسترده‌تری در این باره در حال انجام است، اما همین اعداد نیز میتواند عمق فاجعه را مشخص سازد.
۴) سیگار کشیدن
تحقیقات متعددی در زمینه‌ی اثر مخرب سیگار بر روی سلول‌های مغزی یه اثبات رسیده است و ارتباط این دو بخوبی مشخص شده است. سیگار غشای سلول‌های عصبی را از بین می‌برد و حیات آن‌ها را تهدید می‌کند و در قسمت‌هایی از مغز که مسئول تعادل، هماهنگی و مهارت‌های حرکتی است، اثر منفی بر جای می‌گذارد. علاوه‌براین با نازک کردن بخش کورتکس یا قشری مغز، پردازش بسیاری از فعالیت‌ها مثل زبان، حافظه و درک فرد را با مشکل مواجه می‌کند. ترک سیگار به سلامت شما و سلول‌های مغزی‌تان کمک شایانی می‌کند. محققان بر این باورند بسیاری از عوارض مخرب سیگار کشیدن، با ترک آن بهبود پیدا می‌کند.
۵) کم‌آبی
۷۰% از بدن ما از آب تشکیل شده است و این ماده برای بسیاری از فعالیت‌های بدن ازجمله عملکرد مغز ضروری است. کم آبی به سرعت اثر خود را بر روی یاخته‌های مغزی می‌گذارد. دانشمندان عقیده دارند که حتی دو ساعت ورزش سنگین، بدون مصرف آب، اثر تخریب کنندگی روی سلول‌های این بافت دارد. بر طبق یافته‌ها، کم آبی اثر مستقیم برروی کاهش تمرکز، هماهنگی و عدم توانایی در حل مشکلات پیچیده دارد. بدن انسان یک معیار خوب برای کم آبی دارد و آن هم احساس تشنگی است؛ پس هر زمان احساس تشنگی کردید، آب بنوشید و سلول‌های مغزتان را از کم آبی نجات دهید.
۶) مصرف بیش از حد شکر
بدن و مغز ما برای انجام فعالیت‌های روزانه خود به انرژی و قند نیاز دارد. اما امروزه غذا‌ها و خوراکی‌های حاوی قند زیاد و مصنوعی کار را خراب کرده‌اند. زمانی که شما بطور مرتب، میزان زیادی قند و شکر مصرف می‌کنید، سلول‌های بدن از جمله سلول‌های مغزی در یک حالت التهاب مزمن قرار می‌گیرند. در این موارد خطر ابتلا به زوال عقل و کوچک شدن بخش هیپوکامپ مغز که مسئول اصلی مدیریت حافظه است، افزایش می‌یابد.
۷) استرس
و در پایان؛ استرس مزمن، میتواند تمام عملکرد شما را تحت تاثیر قرار دهد. مطالعات نشان می‌دهد که استرس یک پاسخ دفاعی مفید برای بدن است و در مواردی استرس خوب یا Eustress باعث بهتر شدن عملکرد‌های ذهنی و اجرایی شما می‌شود. اما زمانی که بصورت مزمن در معرض موقعیت‌های استرس‌زا قرار می‌گیرید، هورمون کورتیزول در بدن شما افزایش پیدا می‌کند و میتواند باعث تخریب سلول‌های مغزی شود. در این حالت بسیاری از فعالیت‌های شما مثل توانایی یادگیری و به‌یادآوری خاطرات تحت تاثیر قرار خواهند گرفت. پس بهتر است راهی برای آرامش خود قبل از اینکه سلامتی شما تهدید شود پیدا کنید.