امیرحسن کاکایی کارشناس خودرو ، درباره افزایش چشمگیر قیمت خودرو و گرانی آن در سال ۹۷ گفت: قیمت خودرو از حدود شب عید سال ۹۷ همزمان با افزایش قیمت دلار بالا رفت، افزایش قیمت دلار تا حدود ۵ هزار تومان بود اما دولت قول داد که دلار ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی را وارد صنعت کند.
این کارشناس ادامه داد: همزمان با تغییر ارزش دلار از ۳ هزار و ۳۰۰ تومان که پایه سال ۹۶ بود به ۴ هزار و ۲۰۰ تومان به عنوان پایه سال ۹۷، قیمت دلار حدود ۲۰ درصد افزایش یافت و با این حال شورای رقابت با ۷ درصد افزایش قیمت خودرو موافقت کرد.
او افزود: بازار خودرو زمانی کششی شد که برای هر سرمایه‌گذار حدود ۱۳ درصد سود قطعی توسط ثبت‌نام وجود داشت. با افزایش قیمت دلار به ۱۲ تا ۱۳ هزار تومان، مسئولان دریافتند که دلار ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی را نمی‌توانند به بازار عرضه کنند.
این کارشناس اظهار کرد: علی‌رغم اینکه قیمت خودرو به‌صورت دستوری حداقل تا آذر (برمبنای ۷ درصد) ثابت نگه داشته شد اما همچنان بازار شاهد افزایش قیمت خودرو بود. در آذر سال ۹۷ قانونی توسط شورای رقابت تصویب شد که براساس آن بنا بود خودروها در حاشیه بازار به فروش برسند که متأسفانه تا بهمن این قانون به تعلیق افتاد. این اتفاق برای سرمایه‌گذاران به این معنی بود که سودآوری همچنان ادامه دارد آن هم در اوضاعی که کل اقتصاد تحت تنش بود، در چنین شرایطی سرمایه‌ها با حرکت به سمت مسکن، سکه و ارز و بازار خودرو به عنوان بهترین مکان‌ها برای سرمایه‌گذاری محسوب می‌شد.
کاکایی گفت: مجموعا در سال ۹۷ یک سود ۱۷ یا ۱۸ تا ۳۰ درصدی برای هر کسی که در سایت رسمی خودرو برای ثبت‌نام اقدام کرده، تضمین شده بود.
چالش گمرک برای خودروسازان داخلی
این کارشناس خودرو درباره تحریم‌های ظالمانه آمریکا گفت: اولین تحریم جدیدی که از سمت این کشور بوجود آمد متوجه صنعت خودرو بود. در چنین شرایطی یک سری قطعات مورد نیاز برای استفاده در تولید داخلی خودروها از کشور‌های خارجی وارد شد تا قطعه‌سازان بتوانند دوران تحریم جدید را بگذرانند؛ اما متأسفانه گمرک به‌خاطر بحث بر سر موضوع قیمت ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی جلوی آن را گرفت و در نتیجه تولید با چالش روبه‌رو شد و همزمان از اوایل سال ۹۷ تا آخر این سال تحریم‌ها هم به اوج خود رسید.
۲۰ هزار میلیارد تومان زیان خودروسازی در سال ۹۷
کاکایی درباره خسارت‌هایی که بر اثر تحریم‌ها و عوامل داخلی مورد توجه صنعت خودروسازی قرار گرفت، گفت: در سال ۹۷ بالای ۲۰ هزار میلیارد تومان زیان رسمی خودروساز‌ها اعلام شد که از طرفی هم حاشیه بازار‌های فراوانی قابل مشاهده بود.
این کارشناس خودرو درباره علت سود بالایی که خودروساز‌ها حاضر به پرداخت آن به مشتریان خود بودند، گفت: خودروسازان سود ۲۰ درصدی یا حتی بیشتر را به مردم می‌دادند تا به نقدینگی برسند، این کار فقط از دو طریق قابل انجام بود؛ یکی از طریق وام بانکی و دیگری توسط پیش فروش خودروها؛ همیشه سود مشارکتی که به مردم داده می‌شود از لحاظ منطقی باید نزدیک به سود بانکی یا حتی بیشتر از آن باشد.
کاکایی در پاسخ به این سؤال که چرا خودروساز‌ها علی‌رغم اینکه تولید برای آن‌ها زیانبار است بازهم به تولید ادامه می‌دهند؟ گفت: این موضوع به مبحث سیاست‌گذاری بر می‌گردد که در کل کشور رخ می‌دهد. فضای سیاسی پوپولیستی دولت را مجبور کرد که با خیلی از این مسائل به این صورت برخورد کند مثل برخورد با تحریم که گویا اتفاقی نیفتاده است.
او افزود: قیمت‌گذاری غلط تا افزایش هزینه‌های اولیه که بر مبنای ارز آزاد بود و سود مشارکت و مهمتر از همه پیش‌فروش‌های دستوری نا‌به‌جا باعث شد تا مشکل از چیزی که بود بدتر شود و به جای اینکه از چاله در بیاید به چاه بیفتد.
تولید هر یک خودرو، ضرری برابر با ۱۰ میلیون تومان
این کارشناس درباره ضرر خودروسازی گفت: در حال حاضر تمام خودروها به جای سود ضرر می‌دهند؛ یعنی برابر با تولید هر یک خودرو، ۱۰ میلیون تومان ضرر ناشی از آن بوجود می‌آید؛ اگر خودرو‌ساز تولید خود را متوقف کند، علاوه بر افزایش قیمت خودرو با مخالفت مجلس شورای اسلامی و دیگر مسئولان مواجه می‌شود، اما باید در نظر داشت که ادامه دادن به این روند موجب ضرر به بخش خودروسازی و سود آن به نفع سرمایه‌گذاران این بخش می‌شود.
کاکایی درباره تغییر مدیرعامل‌های شرکت خودروسازی‌ها گفت: در دو سال گذشته یکی از این خودروسازی‌ها ۳ یا ۴ مدیرعامل و یکی دیگر از خودروسازان یک مدیر عوض کرده است که با وجود این تغییرات باز هم شاهد روند تولید زیان‌آور هستیم. اما متأسفانه باز هم در دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی مشاهده می‌کنیم که کاندید‌اها برای تبلیغ و کسب رأی، ادعا می‌کنند که چرا خودروساز‌ها تولید بیشتری ندارند؟ این در حالی است که در حال حاضر هم تولید خودروسازان با ضرر همراه است.
۳۰ هزار میلیارد تومان ضرر خودروسازی در سال ۹۸
به گفته این کارشناس تا آخر امسال صنعت خودروسازی زیانی برابر با ۳۰ هزار میلیارد تومان خواهد داشت.
او درباره راه حل مواجهه با زیان‌دهی خودروسازی در کشور گفت: راه حل این است که دست اقتصاددانان و متخصصان در این زمینه باز باشد و دولت و نمایندگان مجلس هم در آن دخالتی نداشته باشند. همچنین مسئولان تمام توجه خود را به رفع مشکلات تولیدی سوق دهند.
کاکایی در ادامه افزود: راه حل این است که اجازه دهیم تولید نفس بکشد و به صورت طبیعی قیمت‌ها بالا برود و در اثر آن درآمد قطعه‌سازان و بقیه زنجیره تأمین که به این چرخه وصل است افزایش خواهد یافت، به‌دنبال آن درآمد مردم هم بالا می‌رود و در این چرخه اقتصادی مردم هم توانایی خرید پیدا می‌کنند.
این کارشناس خودرو در خصوص تأثیر افزایش قیمت دلار بر قیمت خودرو گفت: قیمت دلار از ۳ هزار و ۲۰۰ تومان به ۸ هزار تومان و سپس به ۲۰ هزار تومان و در آخر به ثبات رسید. با وجود اینکه قیمت دلار کاهش یافت، اما قیمت مؤثر دلار افزایش داشت و چیزی حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد بالا رفت؛ بر اثر آن قیمت خودرو هم می‌بایست افزایش پیدا می‌کرد، اما متأسفانه قیمت خودروها حتی خودرو‌های پر تیراژ، با قیمت دستوری همراه بود و حاشیه بسیار زیادی هم دارند.
کاکایی در پایان درباره تأثیر منابع قدرت بر استخدام نیرو در شرکت خودروسازی و تأثیر آن بر ضعف اقتصاد این شرکت گفت: این موضوع ۳۰ یا ۴۰ ساله است و فقط مختص به حال حاضر نیست، به‌خاطر اینکه صنعت خودروسازی با زندگی مردم در ارتباط است و نسبت به صنعتی مثل فولاد بیشتر حس می‌شود و مردم مستقیما با آن درگیر هستند. اگرچه استخدام‌های دستوری از اول هم بوده و با توجه به اینکه این خود مشکلی برای تأمین دستمزد‌ها و هزینه‌ها است با این حال مشکل اصلی نیست؛ مشکل در نبود شایسته سالاری است و به‌طور طبیعی وقتی شایسته سالاری نباشد افزایش بهره‌وری هم بوجود نمی‌آید.