ماجرای تولید هشت خودرو جدید

رضا رحمانی وزیر صنعت، معدن و تجارت از تولید ۸ محصول جدید خودرویی تا سه سال آینده خبر داد، کارشناسان صنعت خودرو معتقدند امکان تحقق چنین امری بعید به نظر می‌رسد، چرا که خودروسازان این روز‌ها با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم می‌کنند و اوضاع آن‌ها هر روز وخیم‌تر از گذشته می‌شود.

رضا رحمانی وزیر صنعت، معدن و تجارت در بازدید سرزده از مرکز تحقیقات و نوآوری صنایع خودرو سایپا و بررسی برنامه‌های این خودروساز در زمینه توسعه محصول و عرضه ۸ خودرو جدید در سه‌ سال آینده گفت: سایپا با اجرای این برنامه و عرضه خودرو‌های جدید در سه سال آینده، می‌تواند توان رقابت خود در بازار‌های داخلی و خارجی را ارتقاء دهد.
رحمانی در ادامه در خصوص توقف تولید پراید ضمن اشاره به ضرورت توقف خودرو‌های قدیمی به دلیل انتظار مردم از خودروسازان برای ارائه محصولات جدید، متنوع، باکیفیت و به روز افزود: پس از توقف یک مدل خودرو پراید در امسال، در سال آینده تولید دو مدل دیگر نیز متوقف خواهد شد و ظرفیت تولید آن‌ها، به سه خودرو جدید با امکانات بیشتر و به‌روزتر اختصاص می‌یابد که بیانگر تحول، توسعه و شکوفایی در گروه خودروسازی سایپا و صنعت خودرو است.

اظهارات وزیر صنعت مبنای کارشناسی ندارد
امرالله امینی کارشناس صنعت خودرو با اشاره به اینکه در عمل تولید ۸ خودروی جدید طی سه سال به هیچ عنوان عملیاتی نیست، گفت: شما اگر می‌خواهید محصولی جدیدی را روانه بازار کنید، بحث طراحی آن حداقل یک سال طول می‌کشد، از سویی تولید موتور و قوای محرکه آن نیز زمان بر است و طراحی و تولید قطعات مورد نیاز هم همینطور، بنابراین از نظر منطق اقتصادی چنین حرفی که وزیر صنعت گفته است، جنبه اجرایی و کارشناسی نخواهد داشت.
وی افزود: برای تولید محصول جدید شما اولا باید سرمایه‌گذاری بسیار زیادی را صرف کنید، دوما دارای مراکز تحقیق و توسعه قدرتمندی باشید و سوما مدیران کاربلد و آزموده‌ای سر پروژه‌های توسعه محصول قرار داشتنه باشند، تا بتوان خودروی جدیدی را به بازار عرضه کرد، اما در حال حاضر چنین مراحلی که بنده عرض کردم به هیچ عنوان طی نشده، بنابراین نباید انتظار تولید خودروی جدیدی را داشت.

این استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی با تاکید بر اینکه وزیر صنعت اشراف کاملی بر روی صنعت خودرو ندارد، اظهار داشت: به اعتقاد بنده این حرف که ظرف سه سال ۸ محصول جدید تولید می‌شود، علمی نیست و بیشتر مانور تیلیغاتی دارد، تنها در یک صورت می‌توان ۸ خودروی جدید تولید کرد که بر روی همین پلتفرم‌های موجود ایران خودرو و سایپا دوباره چراغ و بدنه خودرو را قدری تغییر دهند، بعد در آن صورت می‌توان از محصولاتی جدیدی دوباره رونمایی کرد.
امینی بیان داشت: محصولاتی که سایپا همچنان بر روی پلتفرم پراید به بازار عرضه کند، از نظر کیفیت و ایمنی هیج تفاوتی با پراید ندارد، تیبا، ساینا، کوئیک و... تنها در ظاهر و آبشن‌هایی از پراید بهتر هستند، اما همین خودرو‌ها را مردم باید به قیمت بسیار گران‌تری از خودروساز بخرد، وضعیت ایران خودرو نیز بهتر از سایپا نیست و این شرکت نیز سال‌هاست بر روی یک پلتفرم محصولاتی را به عنوان خودروی جدید به بازار خودروی داخلی عرضه می‌کند.

این‌کارشناس صنعت خودرو با بیان اینکه مردم باید هزینه بی‌کفایتی مدیران خودروساز را بپردازند، اضافه کرد: در حال حاضر ایران خودرو و سایپا با زیان‌دهی بسیار زیادی روبرو هستند، در این رابطه تنها به اذعان مدیرعامل ایران خودرو این شرکت بیش از ۹ هزار میلیارد تومان بدهی دارد، آن وقت با چنین زیانی، یک خودروساز با کدام سرمایه‌گذاری و نقدینگی می‌خواهد محصول جدید تولید کند.
وی ادامه داد: بنابراین دوباره خودروسازان می‌خواهند به اسم محصول جدید همان خودرو‌های قدیمی را با تغییر شکل به بازار روانه کند، امری که چندین دهه است شاهد آن هستیم و چیز جدیدی نیست، از سوی تولید محصولات جدید در صنعت خودروسازی به معنای واقعی نیاز به سرمایه‌گذاری‌های جدید دارد که در حال حاضر چنین بستری در صنعت خودروسازی و قطعه سازی کشور وجود ندارد.
این استاد دانشگاه با انتقاد شدید از عملکرد وزارت صنعت به عنوان متولی صنعت خودرو، بیان داشت: شما همین چند هفته گذشته شاهد بودید دولت ترکیه از خودروی ملی این کشور در کلاس وسگمنت‌های مختلف رونمایی کرد، محصولی که با مشارکت برند‌های معتبر خودروسازی جهان به تولید رسید، خودروسازی ترکیه در دهه ۶۰ از خودروسازی ما بسیار عقب‌تر بود، اما امروز شاهد هستیم بعد از گذشته سه دهه، آن‌ها چه جایگاهی در صنعت خودروسازی و قطعه‌سازی جهان دارند و ما کجا ایستاده‌ایم، بنابراین این امر نشان‌دهنده این است که ما در این چندین دهه به اشتباه رفته‌ایم و باید در رویکرد‌ها و سیاست‌گذاری موجود در صنعت خودرو اصلاحات اساسی صورت گیرد.

رمزگشایی از اظهارات وزیر صنعت
امیر حسن‌کاکایی عضو هیئت علمی مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت در گفتگو با فرارو با تاکید بر اینکه خودروسازان برای تولید محصولات جدید گام‌های مقدماتی را برداشته‌اند، اظهار داشت: در سال آینده قرار است ایران خودرو سه محصول و سایپا نیز دو محصول را روانه بازار کنند، در این راستا طراحی این خودرو‌ها نیز به انتهای کار رسیده، اما اینکه بحث تولید به کجا بیانجامد این خود موضوع دیگری است که باید در مورد آن بحث شود.
وی با اشاره به اینکه آِینده صنعت خودرو در دو سال پیش‌ رو مبهم است، گفت: آمریکا اعلام کرده تحریم‌ها را شدیدتر خواهد کرد و این امر کار را برای صنعت خودرو سخت‌تر از گذشته می‌کند، از سوی دیگر با این وضعی که در چین پیش آمده به دلیل شیوع ویروس کرونا، مبادلات خودرویی بین دو کشور در محاق فرو رفته، اهمیت این موضوع زمانی بیشتر می‌شود که در حال حاضر چین نزدیکترین کشوری است که به کشورمان قطعه می‌دهد و اگر ارتباطات قطع شود، صنعت خودرو با زیان روبرو می‌شود.
این کارشناس صنعت خودرو افزود: از سوی دیگر نیز اگر FATF به هر دلیلی تصویب نشد، همین مقدار پولی‌که جابه جا می‌شود برای واردات قطعه و مواد اولیه نیز دیگر امکانش نخواهد بود و این ضربه بزرگی خواهد بود، بنابراین باید این مسائل نیز توجه شود، به اعتقاد بنده مقصود وزیر صنعت از این حرف این بوده که تولید این ۸ خودرو در برنامه بوده و اقدامات طراحی آن انجام شده، اما بحث تولید مستلزم بهبود شرایط است و وزیر نیز امیدوار است که در آینده شرایط به سوی عادی شدن در حرکت باشد.
‌کاکایی با بیان اینکه برای تولید محصولات جدید باید به ظرفیت تولیدی خطوط موجود نگاه کرد، بیان داشت: از سوی دیگر برای توسعه سبد محصولات باید روابط خارجی مناسب و عادی باشد، چرا که شما می‌خواهید محصولات جدیدی تولید کنید که نیاز به استاندارد‌های نوینی دارد که تکنولوژی آن در داخل وجود ندارد، از سوی دیگر برای واردات مواد اولیه نیز باید روابط برقرار باشد، تا‌ بتوان بحث‌ تولید را عملیاتی‌ کرد، از سویی تولید خودروی جدید نیاز به سرمایه‌گذاری جدید و سنگینی دارد که در حال حاضر با توجه به شرایط موجود و زیان‌دهی که با آن مواجه هستند امکان سرمایه‌گذاری جدید برای شرکت‌های خودروساز وجود ندارد.
این استاد دانشگاه خاطر نشان ساخت: در حال حاضر قطعه‌سازان همراهی خوبی را در تامین نیاز خودروسازان داشته اند و این امر بسیار مهم است، اما باید در نظر گرفت با توجه به شرایط ویژه‌ای که صنعت خودرو با آن روبرو است، معلوم نیست قطعه‌سازان در سال آینده با چه موقعیتی مواجه خواهند شد، بنابراین برای تولید ۸ محصول جدید از الان نمی‌توان اظهار نظر قطعی کرد، باید دید شرایط دردوسال آینده به کدام سمت خواهد رفت، این در حالیست که برای داخلی‌سازی قطعات یک محصول جدید حداقل به سه سال زمان نیاز است.
وی همچنین قیمت‌گذاری دستوری را یکی از معظلات جدی صنعت خودرو دانست و گفت: به دلیل زیانی که خودروسازان متحمل شده‌اند، دست آن‌ها برای سرمایه‌گذاری‌های جدید بسته شده و آن‌ها برای تامین سرمایه در گردش خود با مشکل روبرو شده‌اند، در این رابطه اجرای نهضت داخلی‌سازی قطعات که وزارت صنعت آن را اجرایی کرده باعث شده هزینه تولید قطعات در کشور کاهش یافته و در این زمینه صرفه جویی‌های مناسبی انجام شود، بر این اساس باید چنین اقداماتی ادامه یابد تا شرایط برای صنعت خودرو وقطعه‌سازی بهبود یاید.