دلار این روز‌ها دوباره در بالاترین حد خود ایستاده، امری که خیلی‌ها آن را پیش‌بینی می‌کردند، در چنین وضعیتی بانک مرکزی وعده داده است به زودی بازار ارز به ثبات و آرامش خواهد رسید و قیمت‌ها متعادل و منطقی خواهد شد.
عبدالناصرهمتی رئیس کل بانک مرکزی در واکنش با افزایش نرخ دلار در بازار آزاد گفته است: این نوسانات برای بانک مرکزی جدید نیست و بر اساس تجارت گذشته و برنامه‌هایی که بانک مرکزی بر مبنای سازوکار بازار دارد، نرخ ارز به تدریج به تعادل ساختاری خود منطبق با متغیر‌های واقعی اقتصاد کشور باز خواهد گشت.
وی افزود: باز هم تأکید می‌کنم که کشورمان توانسته است تاحدود زیادی ارتباط تحریم ناپذیری با نظام پولی و مالی دنیا، خارج از چارچوب FATF، برقرار کند و بانک مرکزی نیز با همراهی سایر بخش‌های اقتصادی، تلاش خود را در جهت تسهیل پایدار نیاز‌های تجاری کشور، بی وقفه ادامه خواهد داد.
سه دلیل افزایش قیمت دلار
سیدکمال سیدعلی معاون اسبق ارزی بانک مرکزی با اشاره به اینکه بازار ارز این روز‌ها دوباره با افزایش قیمت روبرو شده است، اظهار داشت: بازار ارز از اخبار سیاسی، اقتصادی و بین‌المللی تاثیر مستقیمی می‌پذیرد و با توجه به اینکه ریسک‌های سیاسی و بین‌المللی در طی یک هفته گذشته بسیار افزایش یافته، طبعا بازار ارز نیز با افزایش قیمت روبرو شده است.
وی افزود: در حال حاضر سه دلیل عمده برای افزایش قیمت ارز وجود دارد، اول اینکه اخبار سیاسی از جمله قرار گرفتن ایران در لیست سیاه FATF، دوم هم اینکه افزایش تقاضا در بازار رخ داده و دست آخر نیز ورودی اسکناس از عراق و افغانستان به کشور کاهش یافته، این سه عامل باعث شده بازار ارز با تلاطم همراه شود.
سیدعلی با اشاره به اینکه در آخر سال نیاز‌های ارزی افزایش پیدا می‌کند، گفت: از یک سو به دلیل افزایش سفر‌های خارجی تقاضا برای دلار زیاد می‌شود و از سوی دیگر نیز شرکت‌های داخلی برای تسویه حساب‌های خارجی خود نیاز بیشتری به ارز پیدا می‌کنند، برهمین اساس در ایام پایانی سال تقاضا برای ارز افزایش می‌یابد.
این کارشناس مسائل ارزی با تاکید بر اینکه افزایش تورم نیز یکی دیگر از مسائلی است که به طور کلی قیمت ارز را افزایش می‌دهد، بیان داشت: طی دو سال گذشته تورم به طور مداوم افزایشی بوده و سطح عمومی قیمت کالا‌ها و خدمات نیز به طور مرتب صعودی بوده، در چنین شرایطی ارز به عنوان یک متغیر مهم، از این قاعده مستثنی نبوده و افزایش قیمت را تجربه کرده است.
معاون اسبق ارزی بانک مرکزی اضافه کرد: کسری بودجه دولت نیز مزید بر علت شده که تورم سیر افزایشی داشته باشد، از سوی دیگر بی انضباطی که دولت با آن دست به گریبان است، از دیگر عوامل افزایش قیمت ارز است، بنابراین تا زمانیکه چنین متغیر‌های منفی وجود داشته باشند، نمی‌توان انتظار داشت ارز به طور طولانی ثبات داشته باشد.
وی با تاکید بر اینکه در بازار ارز شاهد اجرای سیاست متناقضی هستیم، اذعان داشت: از یک سود بانک مرکزی مدعی است که در حال مدیریت و کنترل بازار ارز است و از سوی دیگر نیز می‌گوید به تمام نیاز‌های ارز پاسخ داده می‌شود، این دو مسئله در تناقض با یکدیگر هستند و تا زمانیکه این مسئله مشخص نشود که اولویت با کدام یک از آن‌ها است، نباید انتظار داشت بازار ارزبه طور دائمی از ثبات برخوردار باشد.
بانک مرکزی رانت توزیع می‌کند
سید علی ادامه داد: ادامه سیاست تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی از آن دست اقداماتی است که شاهد عدم کارایی آن بوده‌ایم، اما متاسفانه مسئولان دولتی و بانک مرکزی همچنان اصرار به توزیع این رانت دارند، درحالیکه منفعت این قضیه به جیب یک عده دلال خواهد رفت که از این رانت بهره‌مند می‌شود، بنابراین باید هرچه زودتر این سیاست متوقف شود، تا دیگر عده‌ای به سود‌های هنگفت و بادآورده آن هم به اسم حمایت از معیشت مردم دست پیدا نکنند.
این کارشناس ارز گفت: توجیه دولت این است که با ارز ۴۲۰۰ تومانی، کالا با قیمت دولتی به دست مردم، می‌رسد، این در حالی است که وارد کننده کالا را با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد می‌کند، اما آن را در بازار به قیمت ارز در بازار آزاد، یعنی ۱۴، ۱۵ هزار تومان به فروش می‌رساند، بنابراین تنها در این وسط عده‌ای از این رانت استفاده می‌کنند و فساد ناشی از این رانت مشکلات بسیار زیادی را یه بار می‌آورد.
معاون اسبق ارزی بانک مرکزی در مورد پیش‌بینی خود از آینده بازار ارز، اظهار داشت: با توجه به افزایش قیمتی که دلار در این دو هفته تجربه کرده، به اعتقاد بنده در روز‌های پیش‌رو ارز با افت تقاضا روبرو می‌شود و این امر قیمت‌ها را تعدیل خواهد کرد، به دلیل اینکه اگر قیمت دلار همین‌طوری بالا برود، کالا‌ها با قیمت‌های نجومی به دست مصرف کننده می‌رسد و طبعا در چنین شرایطی مصرف کننده نیز قادر به خرید نخواهد بود و رکود در بازار حاکم می‌شود.
وی افزود: در ادامه نیز زمانی که تقاضا کاهش یابد، واردات نیز کم می‌شود و به تبع آن قیمت ارز نیز کاهش‌می باید، از سوی دیگر به دلیل گسترش ویروس کرونا تقاضا در بازار‌های مختلف بسیار با افت همراه بوده و این قضیه ممکن است ادامه دار باشد، بنابراین زمانیکه تقاضا برای ارز کم شود، قیمت‌ها نیز سیر نزولی به خود خواهد گرفت.