روز پنجم اسفند ماه امسال بود که وزیر راه و شهرسازی پس از شیوع ویروس کرونا در کشور طی بخشنامه‌ای به سازمان هواپیمایی کشوری، شرکت‌های هواپیمایی و البته راه‌آهن و شرکت‌های ریلی تأکید کرد که مسافرانی که پیش از این تاریخ نسبت به تهیه بلیت برای سفرهای پیش‌رو و سفرهای نوروزی اقدام کرده‌اند می‌توانند بلیت خود را بدون کسر جریمه کنسل کنند.
البته مسافران توجه کنند که باید حداکثر 12 تا 24 ساعت قبل از ساعت درج شده در بلیت نسبت به کنسلی بلیت اقدام کنند.
در این راستا و پس از شیوع بیماری کرونا در کشور و خصوصاً با تأکیدات ستاد مبارزه با کرونا مبنی بر عدم انجام سفرهای نوروزی از سوی مردم تقاضای سفر در انواع مدل‌های حمل‌ونقلی همچنین حمل‌ونقل هوایی کاهش یافت و اغلب مسافرانی که بلیت هواپیما خصوصاً برای ایام نوروز گرفته بودند در راستای توجه به تذکرات ستاد مبارزه با کرونا نسبت به کنسلی بلیت اقدام کردند.
البته از طرف دیگر هم اعلام استان‌ها مبنی بر عدم ارائه خدمات سفر به مسافران و تعطیلی هتل‌ها و دیگر مراکز اقامتی و خدماتی گردشگری نیز مزید بر علت شد تا درصد بالایی از مردم بلیت های خود را کنسل کنند.
در روزهای ابتدایی کنسلی بلیت مسافران از نظر استرداد بلیت و دریافت وجه مشکل چندانی نداشتند اما با افزایش حجم تقاضای کنسلی بلیت هواپیما اغلب آژانسها و همچنین شرکت‌های هواپیمایی با کمبود نقدینگی مواجه شدند و از سوی دیگر نبود هماهنگی بین شرکت‌های هواپیمایی و آژانسها و همچنین وجود نواقصی در پرداخت پول موجب بروز مشکلاتی شد که مردم را نیز سرگردان کرد.
* آژانسها: تعدادی از شرکت‌های هواپیمایی هنوز پول بلیت ها را به ما برنگردانده‌اند
در این راستا به سراغ یکی از مدیران آژانس‌های فروش بلیت هواپیما رفتیم و با وی در این باره گفت‌وگو کردیم.
این مدیر آژانس با بیان اینکه شیوع بیماری کرونا در کشور و دیگر مناطق جهان مشکلات بزرگی را برای همه صنوف خصوصاً بخش گردشگری ایجاد کرده است توضیح داد: در پروازها و تورهای خارجی برخی همکاران ما تا 7.5 میلیارد تومان هم پول دست کارگزار دارند که این کارگزارها در داخل و خارج کشور فعال هستند، برخی از آنها از آژانس‌های نامی کشور هستند که حتی در خارج کشور هتل دارند.
وی ادامه داد: هر آژانسی 2 تا 3 هزار قرارداد با مسافر و کارگزار برای ایام نوروز داشت، ما پول‌هایی که از مسافر دریافت می‌کنیم را نگه نمی‌داریم، بخشی را به شرکت هواپیمایی بابت رزرو می‌پردازیم تا صندلی پرواز را برای مسافر ما قفل کند و برخی را هم به چارترکننده می‌دهیم و برخی از پول هم به کارگزار پرداخت می‌شود (در پروازهای خارجی)؛ پول به هر کشور مقصد که مسافر تقاضا می‌کند و کارگزاری آنجا طرف قرارداد ما است حواله می‌زنیم که البته با توجه به نوسانات ارزی باید هر روز با طرف خارجی تسویه کنیم.
این مدیر آژانس هواپیمایی افزود: در همین ماه جاری آژانسها پول هتل را در پروازهای خارجی پرداخته‌اند که این از طریق صرافی انجام می‌شود که ما پول به حساب صرافی می‌ریزیم و کارگزاری هتل هم در خارج کشور این پول را از صرافی دریافت می‌کند.
وی اضافه کرد: مشکل ما امروز این است که شرکت‌های هواپیمایی ما بابت ابطال بلیت هنوز به ما پولی نداده‌اند، به عنوان مثال شرکت ماهان هنوز به ما پول نداده است و اعلام می‌کند موتور هواپیما خریده است.
این مدیر آژانس هواپیمایی تأکید کرد: دولت به جای آنکه به سرعت بخشنامه بزند و به 5 هزار آژانس و دفتر خدمات مسافری و هوایی بگوید که پول مردم را برگرداند اول به شرکت‌های هواپیمایی داخلی بگوید پول بلیت مسافر را بدون خسارت به آژانسها عودت دهند تا آنها به مردم بپردازند.
* هتل‌های خارجی بابت کنسلی جریمه می‌گیرند
وی افزود: از سوی دیگر باید به این موضوع توجه داشت که این بخشنامه دولت ایران فقط برای شرکت‌های هواپیمایی داخلی قابل اجرا است و نمی‌توان آن را به هتل خارجی تعمیم داد ،آنها بابت کنسلی، جریمه دریافت می‌کنند و معتقد هستند این جریمه بابت کنسلی باید پرداخت شود و آنها به ما می‌گویند که مرزهای ما بسته نیست بلکه مرزهای شما مسدود است.
این مدیر آژانس هواپیمایی ادامه داد: با این حال بسیاری از هتل‌ها و کارگزاری‌های خارجی هم بدون جریمه پول مسافر را برگردانده‌اند و ما هم به مسافر این پول را برگردانده‌ایم و حتی کارمزد خود را از پول مسافر کم نکرده‌ایم، خیلی از آژانسها در این شرایط ضرر کرده‌اند اما قطعاً نمی‌خواهند ضررهای خود را از مسافر بگیرند.
وی اضافه کرد: با این حال در برخی پروازهای خارجی و تورها کارگزاری هتل‌ها پول ما را به طور کامل برگردانده‌اند اما در پروازهای داخلی هنوز شرکت‌های هواپیمایی به ما پولی نداده‌اند.
به گفته وی تاکنون حدود 30 درصد کارگزاران پول‌های مسافران را در پروازها و چارترهای خارجی برگردانده‌اند.
این مدیر آژانس هواپیمایی افزود: با این حال کشورهای جنوب‌شرق آسیا و کشورهایی نظیر مالزی و تایلند هم رزرو هتل‌های ما را بدون ذره‌ای جریمه کنسل می‌کنند اما به ما می‌گویند نمی‌توانیم پول برای شما حواله کنیم چون از لحاظ تحریم اجازه نداریم و ما با این مشکل نیز مواجه هستیم.
* طبق بخشنامه اگر ایرلاین‌ها پول آژانسها را برنگردانند با مراجع قضایی مواجه هستند
وی افزود: درست است که وزیر راه و شهرسازی بخشنامه داده است آژانسها پول مردم را برگردانند ولی آژانسها هم فروشنده محصولات دیگران هستند، آنها از شرکت هواپیمایی و چارترکننده می‌خرند، از هتل و کارگزاری هتل خریداری می‌کنند، بهتر بود قبل از آنکه چنین بخشنامه‌ای خطاب به 5 هزار آژانس تهیه شود به این 10 تا 15 شرکت هواپیمایی داخلی تأکید می‌شد که پول‌های چارترکننده و آژانسها را بپردازند تا آژانسها پول مردم را بدهند؛ ما هنوز با شرکت‌های هواپیمایی مواجه هستیم که پول مردم را نداده‌اند، آژانسی که 7.5 میلیارد تومان پول دست کارگزار دارد باید قطعاً این پول را پس بگیرد تا بتواند به مسافر پول را برگرداند در حالی که هنوز تدبیری در این باره اندیشیده نشده است.
این مدیر آژانس هواپیمایی افزود: فعلاً آخرین بخشنامه‌ای که آمده این است که ایرلاین‌ها پول آژانسها را برگردانند در غیر این صورت مراجع قضایی، سازمان تعزیرات حکومتی و سازمان حمایت از مصرف‌کننده وارد عمل می‌شود که این بخشنامه به ایرلاین‌ها زده شده است.
* لزوم حمایت دولت از صنف گردشگری
وی افزود: زمانی که مسافر برای کنسلی بلیت وارد آژانس می‌شود انتظار دارد کارش به سرعت انجام شود اما وقتی ما اعلام می‌کنیم که پول آنها در روزهای آینده به حساب‌شان می‌آید با ما مقابله می‌کنند و فکر می‌کنند ما این پول را دریافت کرده‌ایم و به مسافر نمی‌دهیم در حالی که همین شرکت‌های هواپیمایی پول را به ما برنگردانده‌اند، امروز 5 هزار آژانس و دفتر خدمات مسافرتی هوایی درگیر این چنین مشکلاتی هستند.
این مدیر آژانس هواپیمایی افزود: درصد بالایی از آژانسها هم هنوز نتوانسته‌اند پول‌های بلیت را از شرکت‌های هواپیمایی و همچنین کارگزاری هتل‌ها دریافت کنند البته در حوزه ریلی هم تا حدی چنین مشکلاتی وجود دارد.
وی گفت: صنف گردشگری پس از تولید دارو، دومین تجارت پرسود دنیا است و به اقتصاد کشورها کمک بسزایی می‌کند و امیدواریم دولت هم کمک کند تا این بخش دچار مشکلات مالی در ماه‌های آینده نشود در غیر این صورت پیش‌بینی می‌کنیم بیش از 50 درصد آژانسها در 2 الی 3 ماه آینده ورشکست شوند.
اسعدی سامانی: مردم بابت ابطال بلیت مهلت دهند
در این راستا دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی به خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، می‌گوید: بلیت هایی که پیش از 5 اسفند خریداری شده است مشمول قانون ابطال بلیت بدون جریمه است و مسافران اگر 12 تا 24 ساعت پیش از پرواز نسبت به ابطال بلیت اقدام کنند جریمه نمی‌شوند اما بلیت هایی که پس از 5 اسفند امسال تهیه شده است برای ابطال مشمول قانون جریمه است.
به گفته مقصود اسعدی سامانی، حجم استرداد بلیت های پروازها این روزها بسیار زیاد است و شرکت‌های هواپیمایی دچار کمبود نقدینگی هستند و به همین دلیل ممکن است در پرداخت پول مسافران با مشکلاتی مواجه باشند البته برخی از شرکت‌های هواپیمایی توانسته‌اند از مسافران خود مهلت بگیرند تا در موعد مقرر پول بلیت را به آنها برگردانند.
به گفته دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی، شرایط امروز به خاطر بیماری کرونا ویژه و خاص است و همه شرکت‌های هواپیمایی، هتل‌ها، تورها و آژانسها دچار مشکل مالی شده‌اند. در این راستا مردم باید با درک متقابل یکدیگر را یاری کنند تا این بحران رفع شود.
به گفته اسعدی سامانی، تاکنون درصد بالایی از پول مسافران پرداخت شده است و برخی از شرکت‌های هواپیمایی هم پول مسافران را با تأخیر خواهند پرداخت.
وی می‌گوید: پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که شرکت‌های هواپیمایی داخلی به خاطر کاهش تقاضا و کنسلی بلیت و شیوع این بیماری کرونا تا 15 فروردین 99 حدود 3 هزار میلیارد تومان خسارت ببینند.
دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی با این حال خواست که سازمان هواپیمایی برای پرداخت پول بلیت های کنسل شده مهلتی به شرکت‌های هواپیمایی بدهد تا بتوانند با تأمین مالی این پول مسافران را پرداخت کنند.
به گفته اسعدی سامانی، دولت در بسته حمایتی فرصتی سه ماهه برای پرداخت اقساط به شرکت‌های حمل‌ونقلی نظیر شرکت‌های هواپیمایی و صنعت گردشگری داده است اما ابعاد خسارت ناشی از توقف فعالیت بنگاه‌های اقتصادی در حال گسترش است.
* معاون هوانوردی سازمان هواپیمایی: عامل تأخیر در استرداد بلیت ها دورکاری کارمندان است
با این حال مرتضی دهقان معاون هوانوردی و امور بین‌الملل سازمان هواپیمایی کشوری عامل تأخیر در بازگرداندن پول مسافران را دورکاری کارمندان شرکت هواپیمایی اعلام کرده و گفته است میزان پروازهای داخلی به شکل چشمگیری کاهش یافته است.
وی با بیان اینکه بخش هوایی کشور تابع سیاست‌های کلان مبارزه با ویروس کرونا است می‌گوید: موضوع استرداد کامل مبالغ بلیت هواپیما به شرکت‌های هواپیمایی ابلاغ شده است و آنها موظف هستند مبلغ بلیت را به صورت کامل برگردانند، با توجه به آنکه کارکنان بسیاری از دفاتر و شرکت‌های هواپیمایی به دلیل رعایت مسائل بهداشتی دورکار شده‌اند و حضور آنها در آژانسها و شرکت‌های هواپیمایی کاهش یافته است بنابراین فرایند بازگرداندن پول بلیت ها طولانی‌تر شده است که ممکن است این بازپرداخت برای برخی بلیت ها به روزهای آینده موکول شود اما مسافران هیچ نگرانی بابت برگرداندن بلیت هواپیما نداشته باشند زیرا فقط فرایند محاسبات بلیط‌ها در این شرکت‌ها طولانی شده است.
به گزارش فارس، پس از شیوع ویروس کرونا در کشور بسیاری از مردم تصمیم گرفتند که از سفرهای نوروزی خود صرف نظر کنند و در خانه بمانند در این راستا حجم وسیعی از تقاضا برای کنسلی بلیت های هواپیما و قطار شکل گرفت.
5 اسفند ماه امسال بود که وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد: مسافران می‌توانند بلیت های خود را بدون جریمه کنسل کنند.
در این مدل 10 درصد مبلغ جریمه توسط دولت به شرکت‌های هواپیمایی و ریلی پرداخت می‌شود.
ضرورت دارد در راستای تسهیل امور مردم دولت نیز با برگزاری جلسات هماهنگی با سازمان هواپیمایی کشوری و شرکت‌های هواپیمایی ،نسبت به رفع این مشکل گام‌های بلندتری بردارد.