از همان ابتدای ظهور ویروس کرونا در ووهان چین، دانشمندان متوجه شدند که با گونهای جدید از کروناویروسها مواجه هستند که بسیار مشابه ویروسهای عامل SARS و MERS بود. به همین دلیل به طور رسمی نام SARS-CoV-2 برای این ویروس انتخاب شد، اما در اقدامی عجیب سازمان بهداشت جهانی نام Covid-19 را برای آن انتخاب کرد که در واقع اشاره به بیماری ناشی از این ویروس جدید دارد نه خود ویروس. همین امر سبب شد که امروزه تقریباً هیچکس از نام رسمی و علمی کروناویروس جدید یعنی SARS-CoV-2 استفاده نکند. وبسایت QUARTZ طی گزارشی به بررسی این مسئله پرداخته است که چرا سازمان بهداشت جهانی و حتی سازمانهای دولتی از نام رسمی این ویروس استفاده نمیکنند.
کروناویروس جدید در ابتدای ظهور با عنوان «ویروس ووهان» معروف شد و همه از محققان گرفته تا رسانههای خبری - از جمله آنهایی که در داخل چین بودند-از این عنوان برای نامیدن ویروس جدید استفاده میکردند. با گذشت زمان عنوان جدیدی همچون «کروناویروس ووهان»، «کروناویروس چین» و متعاقباً 2019-nCoV برای نامیدن این ویروس رایج شد تا اینکه سرانجام در ۱۱ فوریه ۲۰۲۰، سازمان بهداشت جهانی رسماً نام این بیماری را Covid-19 تعیین کرد.
اما به طور واضح نام Covid-19 به این بیماری اشاره دارد و نه خود ویروس. در واقع دو حرف اول این نام یعنی CO اشاره به کروناویروس، دو حرف بعدی VI اشاره به ویروس و حرف D نیز از اولین حرف واژه «بیماری» در زبان انگلیسی گرفته شده است. عدد 19 نیز اشاره به سالی است که این ویروس در آن ظاهر شده است. ویروس ایجاد کننده این بیماری SARS-CoV-2 است که توسط کمیته بین المللی تاکسونومی ویروسها نامگذاری شده است. قسمت SARS از نام مربوط به پیوند ژنتیکی کروناویروس جدید به ویروسی است که باعث شیوع SARS در سال ۲۰۰۳ شد؛ بنابراین به عنوان مثال آزمایشات پزشکی برای تشخیص SARS-CoV-2 است نه Covid-19، زیرا این ویروس است که باعث عفونت میشود و نه بیماری. سازمان بهداشت جهانی نیز این تمایز را به وضوح در وب سایت خود مشخص میکند.
اما با وجودی که این ویروس نام کامل خاص خود را دارد، سازمان بهداشت جهانی تقریباً هرگز از آن به عنوان SARS-CoV-2 یاد نمیکند. در عوض از نامهایی همچون «ویروس مسئول Covid-19» و یا «ویروس Covid-19» استفاده میکند. از نظر فنی، این مورد کاملاً اضافی است که از عبارتی که معنای «ویروس بیماری کروناویروس» میدهد استفاده شود.
در اینجا به نظر میرسد که شاهد بحث گسترده تری در خصوص نامگذاری کروناویروس جدید باشیم، جایی که در ترکیب بحران بهداشت عمومی و رقابتهای ژئوپولوتیکی، «نام ها» بیشتر از انتقال اطلاعات اهمیت مییابند چرا که ترسیم کننده خطوط نبرد هستند. در حالی که کشورها با موج افزایش مبتلایان مواجه هستند و یکی پس از دیگری در حال ورود به وضعیت قرمز هستند، مبارزه شدیدی برای شکل دادن روایت داستان این اپیدمی در جریان است.
در روزهای اخیر، در حالی که تعداد موارد جدید گزارش شده در چین رو به کاهش است، این کشور به دنبال ساختن داستانی است که به اساس آن برای جهان «فرصت خریداری» کرده است و حتی به دنبال مقصر جلوه دادن آمریکا در انتشار این ویروس است. در طرف مقابل، سیاستمداران آمریکایی از جمله دونالد ترامپ، رئیس جمهور این کشور، اصرار بر استفاده از اصطلاحاتی مانند «ویروس چینی» دارند و حتی یک مقام کاخ سفید در برابر یک روزنامه نگار چینی-آمریکایی، این بیماری را «کونگ آنفولانزا» خواند. در این زمینه، آنچه سازمان بهداشت جهانی به عنوان یک بین المللی و بی طرف، ممکن بود برای نامیدن این ویروس بکار ببرد، ناگهان فشار زیادی را به خود دید.
آنچه سازمان بهداشت جهانی در وب سایت خود مینویسد، به طور کلی عاری از عنوان SARS-CoV-2 است، زیرا «استفاده از نام SARS میتواند عواقب ناخواستهای در ایجاد ترس غیر ضروری برای برخی از جوامع به ویژه در آسیا به دنبال داشته باشد که در شیوع SARS در سال ۲۰۰۳ بیشترین تأثیر را داشته است». «مایکل رایان»، مدیر اجرایی سازمان بهداشت جهانی، در یک جلسه مطبوعاتی در تاریخ ۱۳ فوریه اظهار داشت که SARS-CoV-2 یک اصطلاح فنی برای ویروس شناسان در آزمایشگاهها است، در حالی که Covid-19 یک اصطلاح برای عموم مردم است. وی گفت: «ما در تلاش هستیم ویروس را با جهان مرتبط کنیم و تجربهای که مردم با این ویروس دارند ... بنابراین فکر نمیکنم ناهماهنگی خاصی در این زمینه وجود داشته باشد».
سازمان بهداشت جهانی در توضیحی رسمی به وبسایت کوارتز افزود: «طبق خطوط توافق شده بین سازمان بهداشت جهانی، سازمان جهانی بهداشت حیوانات و سازمان غذا و کشاورزی ... ما باید اسمی را پیدا میکردیم که به یک موقعیت جغرافیایی، یک حیوان و فردی یا گروهی از افراد که قابل تلفظ باشد و به بیماری مربوط میشود، اشاره نکند». اما این در حالی است که در لیست بیماریهای همه گیر، چندین بیماری دیگر وجود دارد که صریحاً به یک موقعیت جغرافیایی اشاره میکنند: سندرم تنفسی خاورمیانه (MERS)؛ «تب لسا»، با اشاره به شهری در نیجریه؛ و تب خونریزی کریمه-کنگو.
در ژورنالهایی مانند Lancet و مجله پزشکی New England، دانشمندان هم از Covid-19 و هم از SARS-CoV-2 استفاده میکنند تا به ترتیب به بیماری و ویروس اشاره کنند. اما هرگز اصطلاح «ویروس Covid-19» که سازمان بهداشت جهانی به کار میبرد، در نوشتههای منتشر شده توسط اپیدمیولوژیستهای برجسته و نویسندگان مورد استفاده قرار نمیگیرد و به طور مشخص بین بیماری و ویروس تمایز قائل میشوند؛ بنابراین چرا سازمان بهداشت جهانی تمایلی به استفاده از نام رسمی SARS-CoV-2 برای این ویروس ندارد؟
برخی معتقدند که استفاده از SARS-CoV-2، به عنوان یک نام برای کروناویروس جدید، میتواند باعث سردرگمی شود. در نوشتهای که ماه گذشته در Lancet منتشر شد، شش نویسنده اهل چین (از جمله سه مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای چین) اظهار داشتند که «نامگذاری کروناویروس جدید به SARS-CoV-2 واقعاً گمراه کننده است»، زیرا این امر «دلالت بر این دارد که این ویروس باعث ایجاد SARS یا بیماری مشابه آن میشود» و این به ویژه برای کسانی که تخصص فنی در زمینه ویروس شناسی ندارند، رخ خواهد داد. نویسندگان افزودند که نام SARS-CoV-2 ممکن است تأثیرات منفی بر ثبات اجتماعی و توسعه اقتصادی «کشورهایی که پیشتر این بیماری همه گیر را تجربه کرده اند، بگذارد». در واقع این نویسندگان معتقدند که نگرانیاحتمالی مردم از وقوع دوباره SARS میتواند زیانبار باشد. در عوض آنها پیشنهاد کردند که این ویروس جدید، ویروس انسانی coronavirus 2019 یا HCoV-19 نامگذاری شود.
یک ماه بعد در پاسخ مستقیم به این نامه برخی متخصصان چینی، گروهی از ۱۲ دانشمند مستقر در ایالات متحده، هنگ کنگ و سرزمین اصلی چین اظهار داشتند که SARS-CoV-2 در واقع نامی مناسب برای کروناویروس جدید است. آنها اظهار داشتند که این نام «از نام بیماری SARS نشأت نمیگیرد» بلکه به ارتباط آن با ویروسهای موجود در گونههای ویروسی SARS اشاره دارد. این دانشمندان تأکید کردند که: «به عبارت دیگر، ویروسهای موجود در این گونه جدید، صرف نظر از اینکه باعث ایجاد بیماریهایی مانند SARS شوند، میتوانند SARS نامگذاری شوند». نویسندگان همچنین استدلال میکنند که به دور از آسیب رساندن به ثبات اجتماعی، «نگه داشتن اصطلاح SARS در نام ویروسهای هم خانواده، باعث حفظ سطح هوشیاری عمومی و آمادگی واکنش سریع، در صورت بروز اپیدمی ویروس جدید میشود».
شمار مبتلایان به کروناویروس در جهان تاکنون ۲۱۹ هزار و ۳۵۷ نفر اعلام شده که از این میان ۸۵ هزار و ۷۴۵ نفر بهبود یافته و ۸۹۷۰ نفر نیز جان خود را از دست دادهاند.
همچنین از میان ۱۲۴ هزار و ۶۴۲ مورد ابتلای فعالی که در حال حاضر وجود دارد، ۱۱۷ هزار و ۸۲۸ مورد خفیف بوده و ۶۸۱۴ مورد وخیم است.
پایگاه اطلاعرسانی "ورلداُمتر" در جدیدترین گزارش خود تعداد مبتلایان به بیماری کووید-۱۹و قربانیان آن را تا لحظه انتشار این خبر به ترتیب زیر اعلام کرده است:
چین: ۸۰ هزار و ۹۲۸ مبتلا، ۳۲۴۵ قربانی
ایتالیا: ۳۵ هزار و ۷۱۳ مبتلا، ۲۹۷۸ قربانی
ایران: ۱۷ هزار و ۳۶۱ مبتلا، ۱۱۳۵ قربانی
اسپانیا: ۱۴ هزار و ۷۶۹ مبتلا، ۶۳۸ قربانی
آلمان: ۱۲ هزار و ۳۲۷ مبتلا، ۲۸ قربانی
ایالات متحده آمریکا: ۹۴۶۴ مبتلا، ۱۵۵ قربانی
فرلنسه: ۹۱۳۴ مبتلا، ۲۶۴
کره جنوبی: ۸۵۶۵ مبتلا، ۹۱ قربانی
سوئیس: ۳۱۱۵ مبتلا، ۳۳ قربانی
انگلیس: ۲۶۲۶ مبتلا، ۱۰۴ قربانی
هلند: ۲۰۵۱ مبتلا، ۵۸ قربانی
اتریش: ۱۶۴۶ مبتلا، ۴ قربانی
نروژ: ۱۵۹۱ مبتلا، ۶ قربانی
بلژیک: ۱۴۸۶ مبتلا، ۱۴ قربانی
سوئد: ۱۳۰۱ مبتلا، ۱۰ قربانی
دانمارک: ۱۰۵۷ مبتلا، ۴ قربانی
ژاپن: ۹۸۶ مبتلا، ۳۳ قربانی
مالزی: ۷۹۰ مبتلا، ۲ قربانی
کانادا: ۷۲۷ مبتلا، ۹ قربانی
پرتغال: ۶۴۲ مبتلا، ۲ قربانی
استرالیا: ۶۳۶ مبتلا، ۶ قربانی
برزیل: ۵۲۹ مبتلا، ۴ قربانی
چک: ۵۲۲ مبتلا
قطر: ۴۵۲ مبتلا
سرزمینهای اشغالی: ۴۳۳ مبتلا
یونان: ۴۱۸ مبتلا، ۵ قربانی
ایرلند: ۳۶۶ مبتلا، ۲ قربانی
فنلاند: ۳۵۹ مبتلا
سنگاپور: ۳۱۳ مبتلا
پاکستان: ۳۰۷ مبتلا، ۲ قربانی
لهستان: ۲۸۷ مبتلا، ۵ قربانی
اسلوونی: ۲۸۶ مبتلا، ۱ قربانی
رومانی: ۲۶۰ مبتلا
استونی: ۲۵۸ مبتلا
بحرین: ۲۵۶ مبتلا، یک قربانی
ایسلند: ۲۵۰ مبتلا
عربستان سعودی: ۲۳۸ مبتلا
شیلی: ۲۳۸ مبتلا
اندونزی: ۲۲۷ مبتلا، ۱۹ قربانی
تایلند: ۲۱۲ مبتلا، ۱ قربانی
مصر: ۲۱۰ مبتلا ، ۶ قربانی
لوکزامبورگ: ۲۰۳ مبتلا، ۲ قربانی
فیلیپین: ۲۰۲ مبتلا، ۱۷ قربانی
هنگ کنگ: ۱۹۳ مبتلا، ۴ قربانی
ترکیه: ۱۹۱ مبتلا، ۲ قربانی
هند: ۱۷۱ مبتلا، ۳ قربانی
اکوادور: ۱۶۸ مبتلا، ۳ قربانی
عراق: ۱۶۴ مبتلا، ۱۲ قربانی
روسیه: ۱۴۷ مبتلا
پرو: ۱۴۵ مبتلا
کویت: ۱۴۲ مبتلا
سان مارینو: ۱۴۰ مبتلا، ۱۴ قربانی
لبنان: ۱۳۳ مبتلا، ۴ قربانی
مکزیک: ۱۱۸ مبتلا
آفریقای جنوبی: ۱۱۶ مبتلا
ارمنستان: ۱۱۵ مبتلا
امارات متحده عربی: ۱۱۳ مبتلا
پاناما: ۱۰۹ مبتلا، ۱ قربانی
اسلوواکی: ۱۰۵ مبتلا
کلمبیا: ۱۰۲ مبتلا
تایوان: ۱۰۰ مبتلا، ۱ قربانی
آرژانتین: ۹۷ مبتلا، ۳ قربانی
بلغارستان: ۹۴ مبتلا، ۳ قربانی
کروواسی: ۸۹ مبتلا
صربستان: ۸۹ مبتلا
اروگوئه: ۷۹ مبتلا
ویتنام: ۷۶ مبتلا
الجزایر: ۷۵ مبتلا، ۷ قربانی
لتونی: ۷۱ مبتلا
کاستاریکا: ۶۹ مبتلا، ۱ قربانی
برونئی: ۶۸ مبتلا
آلبانی: ۵۹ مبتلا، ۲ قربانی
مجارستان: ۵۸ مبتلا، ۱ قربانی
قبرس: ۵۸ مبتلا
جزایر فارو: ۵۸ مبتلا
اردن: ۵۶ مبتلا
مراکش: ۵۴ مبتلا، ۲ قربانی
آندورا: ۵۳ مبتلا
بلاروس: ۵۱ مبتلا
سریلانکا: ۵۱ مبتلا
مالت: ۴۸ مبتلا
فلسطین: ۴۴ مبتلا
مقدونیه شمالی: ۴۳ مبتلا
عمان: ۳۹ مبتلا
بوسنی و هرزگوین: ۳۹ مبتلا
گرجستان: ۳۸ مبتلا
کامبوج: ۳۷ مبتلا
قزاقستان: ۳۷ مبتلا
مولداوی: ۳۶ مبتلا، ۱ قربانی
سنگال: ۳۶ مبتلا
ونزوئلا: ۳۶ مبتلا
جمهوری دومینیکن: ۳۴ مبتلا، ۲ قربانی
آذربایجان: ۳۴ مبتلا، ۱ قربانی
لیتوانی: ۳۳ مبتلا
گوادلوپ: ۳۳ مبتلا
عمان: ۳۳ مبتلا
سنگال: ۳۱ مبتلا
تونس: ۲۹ مبتلا
نیوزیلند: ۲۸ مبتلا
لیختناشتاین: ۲۸ مبتلا
بورکینافاسو: ۲۷ مبتلا، ۱ قربانی
مارتینیک: ۲۳ مبتلا، ۱ قربانی
ازبکستان: ۲۳ مبتلا
افغانستان: ۲۲ مبتلا
ماکائو: ۱۷ مبتلا
اوکراین: ۱۶ مبتلا، ۲ قربانی
جامائیکا: ۱۵ مبتلا، ۱ قربانی
گویان فرانسه: ۱۵ مبتلا
بنگلادش: ۱۴ مبتلا، ۱ قربانی
رئونیون: ۱۴ مبتلا
کامرون: ۱۳ مبتلا
مالدیو: ۱۳ مبتلا
بولیوی: ۱۲ مبتلا
هندوراس: ۱۲ مبتلا
پاراگوئه: ۱۱ مبتلا
رواندا: ۱۱ مبتلا
کوبا: ۱۰ مبتلا، ۱ قربانی
موناکو: ۹ مبتلا
ساحل عاج: ۹ مبتلا
ترینیداد و توباگو: ۹ مبتلا
گواتمالا: ۸ مبتلا، ۱ قربانی
نیجریه: ۸ مبتلا
جبلالطارق: ۸ مبتلا
گوام: ۸ مبتلا
مونتهنگرو: ۸ مبتلا
جزایر مانش: ۷ مبتلا
جمهوری دموکراتیک کنگو: ۷ مبتلا
غنا: ۷ مبتلا
کنیا: ۷ مبتلا
اتیوپی: ۶ مبتلا
پلینزیای فرانسه: ۶ مبتلا
مغولستان: ۶ مبتلا
پورتوریکو: ۶ مبتلا
سیشل: ۶ مبتلا
گویان: ۴ مبتلا، ۱ قربانی
آروبا: ۴ مبتلا
گینه استوایی: ۴ مبتلا
کوراسائو: ۳ مبتلا، ۱ قربانی
گابون: ۳ مبتلا
قرقیزستان: ۳ مبتلا
موریس: ۳ مبتلا
مایوت: ۳ مبتلا
سنت بارتلمی: ۳ مبتلا
سنت مارتین: ۳ مبتلا
تانزانیا: ۳ مبتلا
سودان: ۲ مبتلا، ۱ قربانی
باربادوس: ۲ مبتلا
بنین: ۲ مبتلا
برمودا: ۲ مبتلا
گرینلند: ۲ مبتلا
لیبـِریا: ۲ مبتلا
موریتانی: ۲ مبتلا
نامیبیا: ۲ مبتلا
کالدونیای جدید: ۲ مبتلا
سنت لوسیا: ۲ مبتلا
جزایر ویرجین آمریکا: ۲ مبتلا
زامبیا: ۲ مبتلا
جزایر کیمن: ۱ مبتلا، ۱ قربانی
نپال: ۱ مبتلا
آنتیگوآ و باربودا: ۱ مبتلا
باهاماس: ۱ مبتلا
بوتان: ۱ مبتلا
جمهوری آفریقای مرکزی: ۱ مبتلا
کنگو: ۱ مبتلا
جیبوتی: ۱ مبتلا
السالوادور: ۱ مبتلا
فیجی: ۱ مبتلا
گامبیا: ۱ مبتلا
گینه: ۱ مبتلا
واتیکان: ۱ مبتلا
مونتسرات: ۱ مبتلا
نیکاراگوئه: ۱ مبتلا
سنت وینسنت و گرنادینها: ۱ مبتلا
سنت مارتن: ۱ مبتلا
سومالی: ۱ مبتلا
سورینام: ۱ مبتلا
اسواتینی: ۱ مبتلا
توگو: ۱ مبتلا
در کشتی دایموند پرینسس (متعلق به ژاپن) نیز ۶۹۶ نفر مبتلا به کووید 19 و ۷ تن قربانی این بیماری شدهاند.