بیمه بیکاری کرونا؛ شرایط دریافت مقرری برای کارکنان اخراجی

هفت هزار و ۷۵۲ نفر در استان تهران از محل کارشان اخراج شده‌اند. تازه این آمار حداقلی است. این تعداد مربوط به کسانی است که بر اثر شیوع ویروس کرونا بیکار شده و برای دریافت بیمه بیکاری در سامانه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ثبت نام کرده‌اند. آنطور که این وزارتخانه اعلام کرده، دستورالعملی در خصوص نحوه پرداخت بیمه بیکاری به کارگران بین وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان تامین اجتماعی در حال تدوین است تا با توجه به شرایط موجود با حداقل تشریفات، بیمه بیکاری به کسانی که دارای شرایط هستند، پرداخت شود. در این زمینه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با راه‌اندازی سامانه اینترنتی، از کسانی که در این مدت شغلشان را از دست داده‌اند، خواسته تا برای دریافت مقرری بیمه بیکاری اطلاعات خودشان را در سایت bimehbikari.mcls.gov.ir وارد کنند. باید توجه داشته باشید که تنها ۳۰ روز بعد اخراج از محل کار، برای ثبت نام در سامانه بیمه بیکاری فرصت دارید.

مبلغ مقرری بیمه بیکاری چقدر است؟

آنطور که در قانون بیمه بیکاری آمده، میزان مقرری براساس میانگین دستمزد ۹۰ روز آخر بیمه شده محاسبه می‌شود. کسانی که برای دریافت بیمه بیکاری اقدام می‌کنند، در صورت احراز شرایط، به میزان ۵۵ درصد از میانگین حقوقشان در سه ماه آخر کار را به عنوان مقرری ماهانه دریافت خواهند کرد. اگر شخصی دارای همسر و فرزند باشد، به ازای هر فرد تحت تکفل ۱۰ درصد به مبلغ مستمری اضافه می‌شود. البته این در حالتی است که تعداد افراد تحت تکفل از چهار نفر بیشتر نباشد و میزان افزایش باعث نشود مقرری به بیش از ۸۰ درصد مبلغ میانگین دستمزد ۹۰ روز آخر برسد. مبلغ دریافتی در کمترین حالت برابر با پایه حقوق مصوب شورای عالی کار محاسبه می‌شود. پایه حقوق برای سال ۹۸ یک میلیون و ۵۱۶ هزار تومان تعیین شده بود و این رقم برای سال ۹۹ همچنان مشخص نیست. چراکه جلسات شورای عالی کار در اسفندماه به نتیجه نرسید و هنوز رقم پایه حقوق برای سال جدید قطعی نشده است.

مقرری بیمه بیکاری تا کی ادامه دارد؟

پروانه رضایی بختیاری مدیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان تهران می‌گوید کارگرانی که به دلیل شیوع ویروس کرونا بیکار شده‌اند و اطلاعات خود را در سامانه بیمه بیکاری ثبت کرده‌اند از اسفندماه سال گذشته تا اردیبهشت‌ماه امسال به آن‌ها بیمه بیکاری داده می‌شود. همچنین به گفته حاتم شاکرمی، معاون روابط کار وزارت تعاون، کارو رفاه اجتماعی، بیکاران مشمول قانون بیمه بیکاری ناشی از حوادث غیر مترقبه ثبت نام شده در سامانه می توانند تا سه ماه (اسفند ماه ۹۸ تا اردیبهشت ۹۹) بیمه بیکاری دریافت کنند.

بیمه بیکاری سه ماهه با توجه به شرایط به وجود آمده در پی شیوه ویروس کرونا بدون نیاز به مراجعه حضوری و صرفا با تایید درخواست ارائه شده در سامانه بیمه بیکاری پرداخت خواهد شد. آنطور که در دستورالعمل بیمه بیکاری کرونا آمده، ادامه پرداخت مقرری به مشمولان بیمه بیکاری در ماه‌های بعد نیاز به مراجعه حضوری و طی کردن مراحل معمول دارد. مدت زمان پرداخت مقرری بر اساس قانون بیمه بیکاری رابطه مستقیمی با سابقه پرداخت حق بیمه دارد. کسانی که بین شش ماه تا دو سال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشند، می‌توانند در صورت بیکار شدن تا شش ماه مقرری از سازمان تامین اجتماعی دریافت کنند. این مدت زمان در صورتی که متاهل باشید یا تکفل کسی بر عهده شما باشد، دو برابر شده و به یک سال می‌رسد.
کسانی که بین دو تا ۱۰ سال سابقه پیداخت حق بیمه دارند، در صورت بیکار شدند حداکثر به مدت یک سال می‌توانند از مققری بیمه بیکاری استفاده کنند. این مدت زمان در صورت تاهل به ۱۸ ماه یعنی یک سال و نیم می‌رسد. در صورت داشتن سابقه پرداخت حق بیمه به مدت ۱۰ تا ۱۵ سال، مدت پرداخت مقرری برای مجرد‌ها ۱۸ ماه معادل یک سال و نیم برای متاهل‌ها ۲۶ ماه معادل دو سال و دو ماه خواهد بود.
آن‌هایی که سابقه‌شان در پرداخت حق بیمه بیشتر از ۱۵ سال است، در صورت بیکار شدن تا ۲۶ ماه برای مجرد‌ها و تا ۳۶ ماه برای متاهل‌ها مقرری دریافت خواهند کرد. در صورتی که سابقه پرداخت حق بیمه به بیش از ۲۰ سال برسد، این ارقام به ترتیب ۳۶ و ۵۰ ماه محاسبه خواهند شد. باید توجه داشته باشید، کسانی که در زمان بیکار شدن، دارای حداقل ۵۵ سال سن باشند، جزو موارد استثنا بوده و با هر سابقه پرداخت حق بیمه، در صورت دارا بودن شرایط می‌توانند تا رسیدن به سن بازنشستگی تحت پوشش بیمه بیکاری باقی بمانند.

جدول مدت زمان پرداخت مقرری بیمه بیکاری مطابق زیر است:

برای ثبت نام بیمه بیکاری کرونا چه مدارکی لازم است؟

آنطور که در سایت سامانه بیمه بیکاری به نشانی bimehbikari.mcls.gov.ir آمده، ثبت نام در این سامانه قطعی نیست و صرفا در صورت تایید درخواست، مقرری بیمه بیکاری پرداخت می‌شود. آنطور که وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی اعلام کرده، ثبت نام برای بیمه بیکاری کرونا نیاز به مراجعه حضوری ندارد و به طور موقت و سه ماهه پرداخت می‌شود. بعد از سه ماه ادامه داشتن پرداخت مقرری بیمه بیکاری، منوط به مراجعه حضوری و طی کردن روال معمول خواهد بود.
بر اساس قانون بیمه بیکاری، برای ثبت نام باید مدارکی از جمله کارت ملی، دفترچه بیمه، کپی مدرک تحصیلی و چهار قطعه عکس به همراه داشته باشید. کارگرانی که بعد از اتمام قرارداد اخراج شده‌اند، اصل و کپی قرارداد یک سال آخر و اصل و کپی نامه عدم نیاز را باید برای ثبت نام بیمه بیکاری ارائه کنند. مدارک مورد نیاز برای کارگرانی که در حین قرارداد اخراج شده‌اند، اصل و کپی نامه عدم نیاز، اصل و کپی اولین دادخواست و اصل و کپی همه آرای مراجع حل اختلاف عنوان شده است. با توجه به اینکه وزارت کار در پی کاهش تشریفات برای ثبت نام بیمه بیکاری است، احتمال دارد بر اساس دستورالعمل جدید، نیازی به مراجعه حضوری و ارائه مدارک نباشد.

مقرری بیمه بیکاری تحت چه شرایطی پرداخت می‌شود؟

قانون بیمه بیکاری صرفا شاغلانی که به صورت قراردادی در یک کارگاه یا محل کار اشتغال دارند، حق بیمه پرداخت می‌کنند و در پایان مدت قرارداد یا در میانه آن بدون میل و اراده اخراج می‌شوند را مشمول این قانون می‌داند. اگر کارگری دارای قرارداد دائم باشد، زمانی که از کار اخراج می‌شود در صورت دارا بودن حداقل شش ماه سابقه پرداخت حق بیمه در آخرین کارگاه و اعتراض به اخراج، ابتدا باید در اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی از کارگاه به خاطر اخراج شدنش شکایت کند. اگر نتیجه شکایت، بازگشت کارگر به محل اشتغال بود، کارگر مشمول بیمه بیکاری شناخته نمی‌شود و صرفا در صورتی که نتیجه شکایت منجر به قطع رابطه کاری باشد، کارگر می‌تواند از بیمه بیکاری استفاده کند.
کارگرانی که بر اساس قرارداد‌هایی با مدت معین مشغول به کار هستند، اگر قبل از پایان مدت قرارداد از محل کارشان اخراج شوند، درست مثل کارگران دائمی باید از کارفرمایشان شکایت کنند و همان مراحل را طی کنند. علاوه بر این، کسانی که بعد از پایان مدت قرارداد اخراج می‌شوند، در صورتی که حداقل یک سال در آخرین کارگاه سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشند می‌تاونند درخواست بیمه بیکاری بدهند. این موضوع چند مورد استثنا دارد؛ کارگرانی که شغلشان ماهیت غیردائمی مثل پروژه‌ها، فعالیت‌های عمرانی و امثال آن است و در پایان کار، قرارداد یا تمام شدن بخشی از کار به عنوان عدم نیاز بیکار می‌شوند، مشمول بیمه بیکاری نخواهند بود.
باید توجه داشته باشید که بر اساس قانون بیمه بیکاری، در صورتی که دوباره مشغول به کار شوید، دیگر مشمول دریافت مقرری نخواهید بود. در صورتی که اشتغال خود را در زمان دریافت مقرری پنهان کنید، مشمول جریمه خواهید شد و باید کل مبالغ دریافتی را به اداره کار برگردانید. مدت زمانی که شما تحت پوشش این بیمه قرار می‌گیرید و مقرری دریافت می‌کنید، جزو سابقه پرداخت حق بیمه به حساب خواهد آمد. برای مثال اگر دو سال سابقه پرداخت حق بیمه داشته و باشید و شش ماه مشمول دریافت مقرری شناخته شوید، در مجموع سابقه پرداخت شما به دو سال و نیم خواهد رسید.