پس از یک دوره شکستهای پی در پی، بالاخره برنی سندرز تسلیم شد و با اذعان به اینکه پیروزیاش «عملا غیرممکن» است، از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا کناره گیری کرد. حالا دیگر تقریبا به طور قطعی واضح شده است که جو بایدن نامزد نهایی حزب دمکرات در مقابل دونالد ترامپ خواهد بود.
در انتخابات اولیه درون حزبی دمکراتها، سندرز، آغاز پرسروصدایی داشت و در چند ایالت پیشتاز بود. پیروزیهای متوالی وی، محافل میانه روی دمکراتها را به هراس افکند. در نتیجه، علیه او بسیج شدند و اولین شکست وی را در ایالت عمدتا سیاه پوست کارولینای جنوبی رقم زدند. از آن پس، سندرز هیچ گاه نتوانست هیجان و نشاط اولیه خود را بازگرداند. در انتخابات روز سه شنبه بزرگ، فاصله سندرز با بایدن از نظر تعداد موکلهای انتخاباتی بیشتر شد. فاصلهای که بعدها در انتخابات ایالتهای دیگر مانند فلوریدا، ایلینوی، نه تنها کمتر نشد بلکه از قبل هم بیشتر شد. امری که سندرز را به بازنگری در حضورش در رقابتها واداشت. سندرز چهارشنبه شب، نتیجه این بازنگری را اعلام کرد.
وی گفت: «آرزو میکردم که بتوانم به شما اخبار بهتری بدهم، اما فکر میکنم شما حقیقت را میدانید و آن این است که ما الآن حدودا ۳۰۰ موکل از معاون رئیس جمهور بایدن، عقب هستیم و مسیر به سمت پیروزی عملا غیرممکن است. اگر به این جمع بندی میرسیدم که رسیدن ما به نامزدی (نهایی حزب دمکرات) شدنی بود، قطعا ستاد را ادامه میدادم. اما به این جمع بندی نرسیدم.» سندرز افزود: «نمی توانم بدون عذاب وجدان، ستادی را ادامه دهم که نمیتواند پیروز شود. در حالی که این ستاد به پایان میرسد، جنبش ما به پایان نمیرسد.»
سندرز طی یک سخنرانی که به طور زنده پخش شد، با وجود اینکه بایدن را نامزد نهایی حزب دمکرات دانست، اعلام کرد که نامش در برخی ایالتهایی که هنوز انتخابات درون حزبی دارند، همچنان روی برگه رأی باقی خواهد ماند. سناتور ورمونت امیدوار است که با جمع آوری تعداد بیشتری از موکلهای انتخاباتی، بر تصمیمات حزب دمکرات در کنوانسیون ملی دمکراتها تاثیر بگذارد و پیام جنبش خود را برساند.
رقابت های درون حزبی به نفع جو بایدن تمام شد.
بایدن و چشم انداز مبهم آینده
خروج سندرز از رقابت ها، اگر چه به خالی شدن میدان برای بایدن منجر شد، اما سوالات مهی را مطرح میکند. از جمله اینکه آیا او از بایدن حمایت میکند؟ مهمتر از همه، طرفداران سندرز به کدام سمت خواهند رفت؟ آیا بایدن نامزد مناسبی برای شکست دادن ترامپ است؟
بدیهی که است سندرز از کسی که او را «خطرناکترین رئیس جمهور در تاریخ معاصر آمریکا» میداند، حمایت نخواهد کرد. از این رو بایدن میتواند امیداور به جذب سندرز و حامیان وی باشد. اندکی بعد از خروج سندرز از رقابت ها، بایدن در بیانیهای دلجویانه، ضمن تشکر از سندرز، بر ضرورت جذب حامیان وی، تاکید کرد. بایدن خطاب به سندرز گفت: «من سمت شما میآیم. صدای تان را میشنوم. به حامیان شما هم تعهد مشابهی میدهم: شما را میبینم، شما را میشنوم و ضرورت آنچه باید در این کشور انجام دهیم را درک میکنم.»
در مقابل، حمایت سندرز از بایدن، هنوز به طور محکم و قوی بیان نشده است. اما حامیان وی، آماده اند که از بایدن حمایت کنند. نتایج نظرسنجی جدید شرکت پژوهشی «مورنینگ کانسالت»، که بین ۳۰ مارس تا پنجم آوریل انجام شد، نشان میدهد که ۸۰ درصد از حامیان سندرز به بایدن در مقابل ترامپ رأی خواهند داد. فقط هفت درصد از حامیان سندرز گفته اند که از ترامپ حمایت خواهند کرد.
با این حال، بایدن هنوز چالشهای زیادی در یکپارچه سازی دمکراتها پیش رو دارد. حامیان بایدن مانند حامیان جوان سندرز پرشور نیستند. همچنین، بایدن فاقد سیاستهای مشخصی است که رأی دهندگان را جذب کنند. به طور کلی بایدن به دو دلیل به عنوان نامزد دمکراتها انتخاب شد: اول، اینکه بسیاری از دمکرات ها، سیاستهای سندرز را بیش از حد چپگرایانه میدیدند و از این رو به بایدن روی آوردند. دوم اینکه تصور میشود که بایدن نسبت به سندرز شانس بیشتری برای شکست دادن ترامپ دارد.
اما حالا بعد از اینکه سندرز از رقابتها خارج شد، این دلایل ممکن است کمک چندانی به بایدن نکنند. چرا که الآن چالش اصلی حزب دمکرات، ایجاد اتحاد میان رأی دهندگان دمکرات است. رأی دهندگانی که بعد از خروج سندرز از رقابت ها، خواه ناخواه به رأی دادن به یک نامزد سوق داده میشوند. طبق نظرسنجی فوق، ۴۰ درصد از حامیان سندرز، دیدگاه مساعدی نسبت به بایدن ندارند. از این رو، بایدن نیاز دارد که بر مسائلی مانند خدمات بهداشتی، که برای حامیان سندرز مهم هستند، تمرکز کند. اما آیا بایدن همین کار را میکند؟ به احتمال زیاد تلاشهایی در این خصوص انجام خواهد داد، ولی احتمال موفقیت وی در هالهای از ابهام است.
دونالد ترامپ در برابر گزینه های بد و بدتر قرار گرفته است.
روزهای سخت دونالد ترامپ
ترامپ نیز با ابهام مواجه است. ابهامی که حالا در پی شیوع ویروس کرونا در آمریکا، بیشتر از هر زمان دیگری است. بسیاری از کارشناسان معتقدند که نحوه پاسخ کاخ سفید به بحران کرونا، سرنوشت ریاست جمهوری ترامپ را مشخص خواهد کرد. در همین رابطه، برخی بر این باور هستند که بحران کرونا میتواند تبعاتی مشابه پیامدهای منفی طوفان هولناک کاترینا برای جورج بوش پسر داشته باشد.
در سه سال گذشته، ترامپ همواره به عملکرد اقتصادی خود مباهات میکرد. مدام درباره نرخ پایین بیکاری، آمار اشتغال، عملکرد خوب بازار سهام، افزایش تولید نفت و گاز آمریکا و سایر مسائل اقتصادی توئیت میکرد. اما حالا کرونا همه این دستاوردها را به خطر انداخته است. امری که این پرسش را مطرح میکند که ترامپ در مقابل بایدن به کدام دستاورد خود استناد خواهد کرد وقتی که غیر از اقتصاد، دستاورد دیگری ندارد؟
به دنبال شیوع کرونا، فعالیت اقتصادی در آمریکا تقریبا تعطیل شده است. در این خصوص، ترامپ دو گزینه دشوار در پیش دارد که هر کدام از آنها میتواند برای ریاست جمهوری وی تبعات منفی و فاجعه باری داشته باشد. اول اینکه برای حفظ جان آمریکایی ها، تعطیلی اقتصاد را ادامه دهد. انتخاب این گزینه به معنای افزایش بیکاری و رکود اقتصادی است. خصوصا که پایان کرونا هنوز مشخص نیست. دوم اینکه ترامپ برای حفظ اقتصاد، تعطیلیها را تمام کند و جان میلیونها آمریکایی را به خطر بیندازد. واضح است که ترامپ هر کدام از این گزینهها را انتخاب کند، در سال انتخاباتی با انتقادات تندی از جانب دمکراتها و رسانهها مواجه خواهد شد.
با این حال، تهدیدهای کرونا برای ترامپ میتوانند در مدت کوتاهی به فرصت تبدیل شوند. بر خلاف بایدن که فعلا به خاطر کرونا در خانه خود نشسته است، ترامپ فرصت دارد که «رهبری» خود در زمان بحران را به مردم آمریکا نشان دهد. او به صراحت گفته است که رئیس جمهور دوران جنگ است. در روزهای بحران کرونا، ترامپ هر روز به همراه مقامات دولتش در نشستهای خبری حاضر میشود و به سوالات و انتقادات تند و تیز خبرنگاران جواب میدهد. امری که به اعتقاد برخی ناظران، چنانچه با مدیریت خوب بحران همراه شود، میتواند موقعیت انتخاباتی ترامپ را تقویت کند. جدای از این، بحران کرونا ممکن است چند ماه بیشتر طول نکشد و احتمالا قبل از انتخابات سوم نوامبر تمام شود. ترامپ گفته وقتی تعطیلیها و محدودیتها رفع شوند، اقتصاد مثل «موشک» رشد خواهد کرد. در حال حاضر دستیاران ترامپ برای یک گشایش مجدد و نیرومند اقتصادی برنامه ریزی میکنند. چنین سناریویی میتواند برای ترامپ رکوردهای جدیدی در حوزه اقتصادی ثبت کند. امری که پیامدهای انتخاباتی خواهد داشت.
تا قبل از بحران کرونا، چشم انداز انتخابات آمریکا تا حدودی قابل پیش بینی بود. موسسات نظرسنجی میتوانستند با در نظر گرفتن عوامل مختلف اقتصادی و سیاسی، افکارسنجی کنند. اما حالا با ورود کرونا به آمریکا، اوضاع سیاسی آمریکا به شدت غیرقابل پیش بینی شده است. بخشی از این پیش بینی ناپذیری به ماهیت ویروس کرونا مربوط میشود. هنوز هیچ واکسنی برای این ویروس ساخته نشده و هیچ کس نمیداند که تا چه زمانی باقی خواهد ماند. اضافه بر این، تدابیر اتخاذ شده در زمینه فاصله گذاری اجتماعی، اگر چه به مهار بیماری کمک میکنند، اما احتمال وقوع موج دوم شیوع بیماری را از بین نمیبرند. در چنین شرایطی باید منتظر ماند و دید که بایدن و ترامپ برای تحکیم موقعیت انتخاباتی خود چه خواهند کرد.