بازار خودرو در کنار ارز، بورس و مسکن یکی از بازار‌های جذاب سرمایه‌گذاری در ایران به حساب می‌آید. در طی سال‌های گذشته این موضوع ثابت شده است که در صورت رکود بازارها، قیمت خودرو نیز روند کاهشی به خود می‌گیرد.
بازار خودرو با توجه به حساسیتی که نسبت به اخبار مختلف دارد، از آمادگی خوبی برای مقاومت در برابر بالا رفتن قیمت برخوردار نیست. این تحریک‌پذیری بالای قیمت خودرو را اگر در کنار شرایط آشفته موجود در بازار در نظر بگیریم متوجه خواهیم شد که پیش‌بینی قیمت خودرو در سال ۹۹ کار ساده‌ای نیست و نیاز به بررسی فاکتور‌های بسیار زیادی دارد.
عوامل موثر بر قیمت خودرو
برای درک بهتر روند قیمت خودرو در سال ۹۹ بهتر است ببینیم، چه پارامتر‌هایی بر قیمت خودرو اثر گذار است؟ شاید بتوان گفت: پارامتر‌های پیدا و پنهان زیادی وجود دارد که از بیان کردن برخی از آن‌ها معذوریم، اما مهم‌ترین پارامتر‌های تاثیرگذار بر قیمت خودرو که می‌توان آن‌ها را کنترل کرد عبارتند از:
قیمت ورق گالوانیزه
قیمت دلار
تقاضا
تحریم‌ها و کاهش مناسبات اقتصادی با تولیدکنندگان قطعات خودرو
تاثیر قیمت ورق گالوانیزه بر قیمت خودرو
ورق‌های مورد استفاده در خودرو، ورق‌های گالوانیزه با طیف وسیعی از ضخامت‌ها را شامل می‌شوند، ضخامت‌های مورد استفاده در ایران بین ۴/۰ تا ۵ میلی‌متر و پر تقاضاترین آن‌ها معمولا ۵/۱ میلی‌متر می‌باشد و، اما از لحاظ برند، در بین برند‌های داخلی شهرکرد و فولادمبارکه بیشترین تقاضا را دارا می‌باشند.
کارشناسان در مورد قیمت این محصول می‌گویند:
“ورق گالوانیزه به دلیل خاصیت ضد زنگ بودن، در بازار از تقاضا بالایی برخوردار است. محدودیت در تولید داخل موجب شده بخشی از این نیاز از طریق ورق‌های وارداتی تامین شود. بخش زیادی از نوسانات قیمت ورق گالوانیزه را می‌توان همین موضوع دانست. ”
در سال گذشته و در هفته اول اسفند ماه ۹۷، قیمت ورق خودرو ۵/۱ میل، برای هر کیلو ۸۶۹۰ تومان بود، اما امروز قیمت همان ورق به ۱۴ هزار تومان در هر کیلو رسیده است. این به معنای افزایش ۶۱ درصدی قیمت ورق در طی یک‌سال گذشته است. اما نکته‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد این است که روند قیمت در طی این مدت کاملا صعودی نبوده است، به‌عبارتی تا ۲۰ اردیبهشت قیمت تا سطح ۹۸۸۰ تومان در هر کیلو رسید، اما پس از آن وارد فاز رکودی شد و تا هفته اول آبان ماه، تا سطح ۶۸۵۰ تومان هم کاهش یافت. در طرف مقابل نیز، قیمت خودرو تحت تاثیر رکود بازارها قرار گرفت و تقریبا در بازه مشابه زمانی گفته شده، به میزان ۱۰ میلیون تومان (برای تیبا) کاهش قیمت را تجربه کرد و به سطح ۴۷.۵ میلیون تومان در بازار آزاد رسید. در تصویر بالا می‌توانید نمودار قیمت ورق گالوانیزه را مشاهده کنید.
با توجه به تغییرات قیمت ورق خودرو که در نمودار زیر آنرا برای خودرو تیبا مشاهده می‌کنید، قیمت خودرو در طی یک سال گذشته ۴۵ درصد رشد را تجربه کرده است و از لحاظ عددی میزان رشد آن کمتر از ورق بوده است.
قیمت دلار عامل اصلی تعیین کننده قیمت خودرو
پارامتر بعدی که باید در پیش‌بینی قیمت خودرو در سال ۹۹ در نظر داشته باشیم، نوسانات قیمت دلار است. این پارامتر با توجه به وابسته بودن برخی قطعات خودرو به واردات از سوی کشور‌های دیگر، پارامتر موثر و مهمی است که قیمت خودرو را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد؛ بنابراین موازی با نوسانات چشمگیر دلار، شاهد نوسانات قیمت خودرو نیز خواهیم بود. در نمودار زیر، تغییرات قیمت دلار را می‌توانید ببینید و می‌توانید همبستگی آنرا با تغییرات قیمت خودرو در بازار آزاد (نمودار قبل) مقایسه کنید.
تقاضا و تحریم‌ها و کاهش مناسبات اقتصادی با تولیدکنندگان قطعات خودرو
پارامتر سوم و چهارم یعنی، تقاضا و تحریم‌ها و کاهش مناسبات اقتصادی با تولیدکنندگان قطعات خودرو عواملی هستند که به صورت کمتری روی قیمت خودرو در ایران موثر بوده‌اند. البته نقش این ۲ پارامتر در دیگر کشور‌ها پررنگ‌تر و جزو عوامل اصلی اثرگذار به‌شمار می‌آید، ولی در ایران، به دلیل ملتهب بودن بازار نقش کمتری از خود نشان داده است. چراکه دلالان جای خالی تقاضای واقعی را پرکردند و همچنان تقاضا را بالا نگه داشته‌اند. با این حال طبیعی است که وقتی بازار مسکن، آهن آلات و خودرو در شش ماهه اول سال ۹۸ وارد فاز رکودی شد، بازار خودرو نیز از این رکود بی‌نصیب نماند و تقاضای واقعی دچار افت شدید شود.
در مورد اثر تحریم‌ها نیز بایدگفت که تحریم‌ها موجب کمبود مواد اولیه و همچنین قطعات مهمی از جمله موتور خودرو می‌گردد و همین موضوع عاملی برای افزایش قیمت‌ها در نظر گرفته می‌شود و از آنجایی که احتمال ممنوعیت واردات در سال ۹۹ بیش از سال ۹۸ می‌باشد، بنابراین ادامه روند محدودیت‌ها و افزایش‌های ناشی از واردات در سال ۹۹ نیز وجود خواهد داشت.
پیش‌بینی قیمت خودرو در سال ۹۹ (سرنوشت بازار چه خواهد شد)
در یک جمع‌بندی می‌توان گفت که با توجه به افت احتمالی کیفیت و قیمت بالای خودرو، بازهم گمان می‌رود که در بازار سال ۹۹ بیشتر تقاضای مرده حاکم باشد تا تقاضای واقعی و زنده، بنابراین تنها در صورتی که تحریم‌ها برداشته شود و شرایط ارتباط با شرکای خارجی بهبود یابد، می‌توان گفت: تقاضای واقعی در بازار نیز بهبود پیدا خواهد کرد که البته چنین چیزی بسیار بعید است؛ و، اما سناریو احتمالی حاکم بر بازار خودرو در سال ۹۹ نیز مشابه با روند بازار دلار، صعودی پیش بینی می‌شود. در یک مقایسه تجربی می‌توان گفت که بازار ارز در طی ۴ ماهه اخیر، یعنی از آبان ماه تا هفته اول اسفند رشد ۳۲ درصدی داشته است و در همین مدت قیمت در بازار خودرو‌های داخلی با رشد ۶۴ درصدی همراه بوده است. این مقایسه سطحی نشان می‌دهد با رشد بازار دلار به میزان مشخصی، بازار خودرو قابلیت رشد دو برابری را دارد.
اما باید در نظر داشته باشید که شاید برای بازار دلار، رکود معنای مشخصی نداشته باشد، اما بازارخودرو و به طور موازی با آن طبق پیش‌بینی‌های سایت آهن آنلاین قیمت آهن آلات (https://ahanonline.com/) نیز پس از صعود در ۳ ماهه نخست سال ۹۹، احتمالا رکود دیگری در سال ۹۹ را در پیش روی خود خواهند داشت.
از طرفی اگر روند قیمت ورق خودرو را در نظر بگیریم، با توجه به شیب افزایش بیش از حد قیمت ورق در شش ماه گذشته، در سال جدید احتمال تعدیل رو به پایین و ثبات قیمت وجود دارد، از طرفی اعمال اثر کاهشی آن بر روی قیمت خودرو، به شرط تداوم در کاهش قیمت ورق نیز بعید نیست.