بازار لوازم یدکی خودرو در یک سال گذشته با اوضاع بسیار نابه‌سامان و آشفته‌ای روبرو است، به طوری که از یک سو قیمت‌ها بسیار افسار گسیخته بالا رفته و از سوی دیگر قطعات قاچاق و تقلبی به وفور در بازار یافت می‌شود، این در حالیست که کیفیت قطعات نیز جای بحث بسیار فراوانی دارد.
علیرضا نیک آیین رئیس اتحادیه تعمیرکاران خودرو اظهار کرد: امروز بازار لوازم یدکی خودرو در شرایط خاصی به سر می‌برد، زیرا شاهد سختگیری‌های فراوان در گمرکات ایران و گمرکات کشور‌های همسایه هستیم و رفت و آمد‌ها برای تامین کالا کم شده است.
رئیس اتحادیه تعمیرکاران خودروی تهران ادامه داد: در مجموع به دلیل بسته بودن مرزها، قطعه فروشان در سطوح عمده فروشی و خرده فروشی در حال مدیریت بازار هستند تا بتوانیم قطعات را به خودرو‌های اولویت دار از جمله خودرو‌های اورژانس و حمل و نقل بار و مسافر برسانیم.
بازار لوازم یدکی حال و روز خوشی ندارد
امیرحسن کاکایی کارشناس صنعت خودرو با اشاره به اینکه وضعیت بسیار بغرنجی بر بازار لوزم یدکی خودرو حاکم است، اظهار داشت: اوضاعی که امروز وجود دارد، ثمره سیاست‌گذاری‌های غلط چندین ساله است که امروز به بار ننشسته، از یک سوء به دلیل تحریم‌های صنعت خودرو واردات قطعات به سختی صورت می‌گیرد و از سوی دیگر نیز تامین ارز برای تهیه مواد اولیه نیز مشکل است، در چنین وضعیتی گفته شد، باید بیشترین تلاش صرف داخلی‌سازی قطعه صورت گیرد.
وی افزود: این امر باعث شد در تولید قطعاتی که در داخل با ضعف روبرو بود، سرمایه‌گذاری‌هایی صورت گیرد و خط تولید لوازم یدکی نیز به تولید قطعات مورد نیاز خودروسازان اختصاص داده شود، این موضوع تولید لوازم یدکی خودرو‌های داخلی را با مشکل روبرو کرد و باعث شد در بازار کمبود ایجاد شود، از سوی دیگر در مورد خودرو‌های خارجی نیز به دلیل اینکه عملا تخصیص ارز برای واردات به سختی انجام گرفت و واردات نیز با، اما و اگر روبرو شد، مشاهده شد برای برخی از خودرو‌های خارجی لوازم یدکی در داخل موجود نبود.
کاکایی با تاکید بر اینکه در مورد خودرو‌های خارجی در چند ساله گذشته متاسفانه به هشدار‌هایی که داده شده، هیچ توجهی صورت نگرفت، بیان داشت: زمانیکه واردات خودرو باز بود، هرکسی حتی به تعداد اندک خودرو وارد کرد و این خودرو‌ها تیراژ بالایی نداشتند، همان زمان اعلام شد تامین لوازم یدکی آن‌ها اگر کشور با مشکل روبرو شود، سخت خواهد شد، اما کسی توجهی نکرد، حال بعد از گذشت حداقل چهار سال که خودرو‌ها نیاز به تعویض لوازم پیدا کرده‌اند، قطعه‌ای وجود ندارد، که مورد استفاده قرار بگیرد.
این کارشناس خودرو اضافه کرد: در گذشته برای چنین خودرو‌هایی به صورت تکی و موردی قطعات با هزینه مشتری از دوبی تامین می‌شد، اما امروز به دلیل افزایش بیش از سه برابری نرخ ارز و همچنین تحریم‌ها اولا تامین قطعه به این شکل بسیار گران تمام خواهد شد و از سوی دیگر به سختی واردات صورت می‌گیرد، بنابراین امکان انجام آن بسیار دشوار است، از سوی دیگر به دلیل محدودیت‌های ارزی که وجود دارد تامین کنندگان برای واردات قطعات و لوازم یدکی خودرو‌های خارجی نیز با مشکلات بسیاری زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند و به نوعی می‌توان گفت: واردات قطعات خودرو‌های وارداتی بسیار کند و حتی متوقف شده است.
بازار لوازم یدکی خودرو این روزها بسیار آشفته است
بازار لوازم یدکی در کوتاه مدت وضعش آشفته می‌ماند
وی بیان داشت: زمانیکه که شما یک خودرو را وارد می‌کنید حداقل برای ده سال وابستگی برای تامین قطعات به وجود خواهد آمد، با توجه به این موضوع در آینده نیز قدر مسلم به دلیل شرایطی که وجود دارد، مشکلات تامین قطعات خودرو‌های وارداتی وخیم‌تر خواهد شد، البته در زمینه خودرو‌های داخلی به خصوص آن‌هایی که تیراژشان زیر ده هزار دستگاه است، تامین و تولید قطعات آن‌ها نیز با مشکل مواجه است، به طور کلی واردات یا تولید خودرو‌هایی زیر ده هزار دستگاه در سال نه توجیه اقتصادی دارد و نه تامین قطعات آن‌ها به صرفه است، عدم توجه به این موضوع باعث می‌شود، که امروز بسیاری از خودرو‌های موجود در بازار با کمبود قطعات و لوازم یدکی روبرو باشند.
کاکایی با بیان اینکه در کوتاه مدت نمی‌تواند بازار لوازم یدکی را سامان بخشید، گفت: به دلیل اینکه بازار لوازم یدکی بسیار گسترده و متنوع است و همچنین دارای بازیگران بسیاری است، شما نمی‌توانید این بازار را کنترل کنید، به عکس بازار خودرو، شما در آن‌جا با دو خودروساز بزرگ که دولتی‌اند مواجه‌اید، که می‌توان آن‌ها را کنترل کرد، اما در قطعات ذینفعان بسیار زیادی حضور دارند و مدیریت و کنترل آن به هیچ‌وجه امکان پذیر نیست، بنابراین نمی‌توان انتظار داشت با وضعیت فعلی بازار لوازم یدکی خودرو درست شود.
این کارشناس صنعت خودرو با اشاره به اینکه در بازار لوازم یدکی با دو مقوله کیفیت و قیمت روبرو هستیم، ادامه داد: اگر دولت بخواهد جلوی افزایش قیمت قطعات لوازم یدکی را بگیرد، از یک سوء کیفیت محصولات به شدت افت می‌کند و از سوی دیگر نیز کالای تقلبی و قاچاق بیشتر می‌شود، بنابراین عدم افزایش قیمت اثرات بسیار زیادی دارد، همچنین کنترل بازار به این وسعت که طیف متنوعی از کالا را نیز در خود جای داده، به نوعی محال است، دولت باید با افزایش منطقی قیمت‌ها اجازه دهد برای خودرو‌های داخلی که تیراژ میلیونی دارند، قطعات باکیفیت تولید شود، تا مصرف کننده نیز راضی باشد.
وی ادامه داد: در غیر این صورت جنس بی‌کیفیت، قاچاق و تقلبی بیشتر می‌شود، همان‌طور که در بازار این امر موج می‌زند، بنابراین در یک برنامه زمانی چندین ساله می‌توان بازار لوازم یدکی را اصلاح کرد، اما این امر نیز نیاز به مدیریت دارد و اگر بخواهیم سیاست‌گذاری‌های گذشته را تکرار کنیم، به هیچ وجه نمی‌توانیم اوضاع را درست کنیم، این در حالیست که اگر وضعیت بازار لوازم یدکی به منوال فعلی طی شود، قدر مسلم کمبود در بازار بیشتر می‌شود و قیمت‌ها نیز با افزایش بیشتری روبرو خواهد شد.