به دنبال طولانی شدن اپیدمی کروناویروس جدید و اثرات مخرب اقتصادی و اجتماعی آن، بسیار از مردم، صاحبان مشاغل و تولید کنندگان در سراسر جهان، چشم انتظار لغو محدودیت‌های مربوط به فاصله اجتماعی از سوی مقامات رسمی و بازگشت به شرایط عادی هستند. اما آنچه وضعیت چین، یعنی مرکز اصلی و اولیه انتشار این ویروس، به ما نشان داده این است که احتمالاً جهان هنوز راه طولانی برای بازگشت به شرایط عادی در پیش رو دارد. خبرگزاری سی ان ان آمریکا، طی گزارشی میدانی به بررسی وضعیت شهر ووهان، پس از بازگشت به شرایط عادی پرداخته است.
هنگامی که مقامات ووهان در تاریخ ۸ آوریل محدودیت‌های مسافرتی و فاصله اجتماعی را کاهش داده و به طور موقت قرنطینه ۷۶ روزه این شهر را خاتمه بخشیدند، ساکنان و مشاغل محلی خیلی زود فهمیدند که بازگشت به شرایط عادی در این شهر با واقعیت‌های بسیار دردناک همراه است. با وجود لغو قوانین سختگیرانه قرنطینه، بسیاری از فروشگاه‌ها هنوز هم تعطیل هستند، رستوران‌ها محدود به عرضه غذای آماده هستند و حتی وقتی شهروندان به بیرون می‌روند باز هم تجهیزات محافظ می‌پوشند و سعی می‌کنند از یکدیگر فاصله داشته باشند.
حال و هوای موجود در شهر با اظهارات رسمی بسیار متفاوت است. در کنفرانس مطبوعاتی در تاریخ ۸ آوریل، «لو پینگ»، یک مقام کنترل اپیدمی در ووهان گفت که برخی از مشاغل و بخش‌های این شهر، به طور کامل و صد در صد فعالیت خود را از سر گرفته اند. در جلسه دولت محلی ووهان در تاریخ ۲۵ آوریل، آن‌ها وعده «پیروزی کامل» بر اپیدمی کروناویروس جدید و آغاز رشد اقتصادی را دادند. اما حتی رسانه‌های تحت کنترل دولت نیز اعلام می‌کردند که برنامه‌هایی برای بازگشت صد در صدی شهر به شرایط عادی و فعالیت اقتصادی تا پایان آوریل، ممکن است «بسیار خوش بینانه» باشد.
کارشناسان خبرگزاری سی ان ان در سفر اخیر خود به شهر ووهان و گفتگو با صاحبان مشاغل در این شهر، متوجه شدند که این افراد در حال حاضر با سود صفر و اجاره‌های بسیار بالا دست و پنجه نرم می‌کنند. کارشناسان اقتصادی محلی نیز معتقدند که بازگشت این شهر به شرایط عادی ممکن است ماه ها-اگر بیشتر این نباشد- زمان ببرد. «لری هو»، اقتصاددان Macquarie Capital Limited در این خصوص می‌گوید: «البته روند بهبودی را در کوتاه مدت نیز می‌توان متصور بود. انتظار می‌رود در ابتدا تولید و سپس مصرف بهبود یابد، زیرا بسیاری از مردم هنوز تمایلی به بیرون آمدن ندارند ...، اما از منظر بلند مدت و یک افق سه ساله، کروناویروس جدید کماکان اقتصاد ووهان را با صدمات جدی مواجه خواهد کرد.
تلاش برای بازسازی
ووهان یک کلان شهر است که بیش از ۱۱ میلیون نفر جمعیت دارد و حتی از بسیاری شهر‌های مهم ایالات متحده نیز بزرگتر است. با این حال این شهر براساس تقسیمات کشوری چین به عنوان یک شهر درجه دوم در سرزمین اصلی در نظر گرفته شده است. این شهر مرکز استان هوبی چین است که تقریباً در مرکز این کشور واقع شده است که هم به عنوان قطب تولید و هم قطب حمل و نقل به شمار می‌رود.
در اواسط ماه دسامبر سال ۲۰۱۹ شیوع گونه‌ای جدید از کروناویروس در شهر ووهان مشاهد شد که با گسترش آن، این شهر در تلاش برای مهار بیماری همه گیر، در ۲۳ ژانویه مرز‌های خود با دیگر نقاط چین را بست. تقریباً یک شبه، زندگی در این منطقه متوقف شد. در بعضی از مناطق شهر مردم به مدت چند ماه رسماً در منازل خود زندانی شدند و دیگر قادر به ترک و حتی تکیه به خدمات تحویل مواد غذایی و سایر نیاز‌های اساسی نبودند.
با پایان یافتن این محدودیت ها، اکنون دولت محلی تمایل دارد که هرچه سریعتر فعالیت‌های اقتصادی عادی خود را از سر بگیرد، زیرا پکن در حال اعمال فشار به استان‌ها است تا سریعتر اقتصاد مختل شده چین را تقویت کنند. با این وجود نشانه‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد، اقتصاد استان هوبی با وجود لفاظی‌های امیدوارکننده مقامات رسمی محلی و دولتی، ممکن است مدت زیادی طول بکشد تا از خسارات شدید ناشی از اپیدمی بهبود یابد.
«شان روچ»، اقتصاددان ارشد آسیا پاسیفیک در S&P Global Ratings، می‌گوید که اولین درس ووهان به سایر نقاط جهان این بود که اقدام زودهنگام در خصوص کروناویروس، از لحاظ اقتصادی بسیار پر هزینه است، اما ممکن است بازگشت به شرایط عادی را سرعت ببخشد. وی گفت: قرنطینه اثرات نامتناسب بر روی بنگاه‌های کوچک و متوسط دارد. این بنگاه‌ها برای کمک به «احیای اقتصاد ملی»، از دسترسی کمتری به اعتبار‌ها برخوردار هستند و این در حالی است که در برآورده کردن الزامات اولیه بازگشایی نیز با مشکل مواجه هستند.
هنگامی که کارشناسان سی ان ان در ۲۱ آوریل به شهر بازگشتند، مشاهده کردند که در یک خیابان اصلی تجاری در این شهر، هنوز بیش از نیمی از مشاغل محلی تعطیل باقی مانده اند. طبق اعلام خبرگزاری دولتی شین هوا، تولید ناخالص داخلی این استان در مقایسه با سال قبل در سه ماهه اول سال ۲۰۲۰ تقریبا ۴۰ درصد کاهش یافته و تنها در ماه مارس، تجارت خرده فروشی‌ها بیش از ۱۵ درصد کاهش داشته است.
دولت اعلام کرده است که اجاره محل فعالیت اقتصادی در مکان‌های دولتی را به مدت سه ماه به مشاغل خواهد بخشید، اما این موضوع تأثیری در کار افراد مالک یا مشاغلی که از افراد خصوصی محل فعالیت را اجاره کردند ندارد. در گروه دوم اجاره بهای بالا و نبود سود تجاری باعث شده است که آسیب زیادی به فعالیت تجاری آن‌ها وارد شود. یک صاحبان رستوران در ووهان که محل فعالیت او در تملک دولت است، در این خصوص به Global Times گفت: «من دو روز رستوران خودم را باز کردم. دیگر هیچ مشتری برای خوردن غذا وارد رستوران نمی‌شود، چون این کار هنوز ممنوع است. من در این مدت فقط توانستم دو یا سه سفارش آنلاین بگیرم. هزینه باز بودن رستوران خیلی بسیار بیشتر از درآمدی است که من در طول روز دارم، بنابراین مجبور شدم دوباره آن را ببندم».
ترس از موج دوم اپیدمی
برخی از صاحبان مشاغل کوچک در گفتگو با خبرگزاری سی ان ان، اظهار نگرانی کردند که کمک‌های دولتی احتمالاً خیلی دیر به دست آن‌ها خواهد رسید تا بتوانند مغازه‌ها و رستوران‌های کوچک خود را نجات دهند. هنوز هم مراکز ورزشی و تناسب اندام و همچنین سالن‌های سینما تعطیل است و هیچ برنامه کوتاه مدتی برای بازگشایی مجدد آن‌ها وجود ندارد. همچنین بیشتر فروشگاه‌هایی که بازگشایی شده اند مدل‌های تجاری خود را تغییر داده اند. فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگی مانند استارباکس، مکدونالد، برگر کینگ، کی اف سی و پیتزا هات از جمله برند‌هایی هستند که مانع ورود مشتری به فضای فیزیکی می‌شوند و در عوض سفارش‌ها در مغازه‌ها تهیه و برای مشتریان ارسال می‌شود.
شان روچ می‌گوید: در حالی که تولید می‌تواند با سرعت قابل توجهی از ویروس بازیابی شود، اما این بخش خدمات بود که در کمترین زمان برای بازگشت به ۱۰۰ ٪ بهره وری، آماده شد. وی گفت: «این موضوع بسیار مهم است، زیرا صنایع خدماتی بزرگترین کارفرمایان در اکثر اقتصاد‌ها هستند». اما هنوز نمی‌توان امید چندانی به این وضع موجود داشت چرا که برخی از شهروندان و صاحبان مشاغل ووهان به سی ان ان گفتند که آن‌ها معتقدند که این شرایط فقط تا زمانی برقرار خواهد بود که با موج دوم اپیدمی کرونا مواجه نشوند. اگر موج دیگری از شیوع ویروس در ووهان تکرار شود و میزان ابتلا‌ها افزایش یابد، همه محدودیت‌ها باز خواهد گشت و اثر همین اقدامات محدود نیز به طور کامل از میان خواهد رفت.
یک روز پس از ترک شهر ووهان از سوی کارشناسان خبرگزاری سی ان ان در روز جمعه گذشته، مقامات بهداشتی این شهر روز شنبه گزارش دادند که ۱۹ مورد ابتلای بدون علامت جدید را در این شهر شناسایی کرده اند. اگرچه هنوز این تعداد موارد ابتلا را نمی‌توان به معنای شیوع مجدد یا موج دوم همه گیری در این شهر تعبیر کرد، ولی همین ترس و نگرانی ناشی از ظهور مجدد این پدیده، نشان می‌دهد که هنوز ووهان فاصله زیادی با بازگشت به شرایط عادی دارد. هنوز اقتصاد در این شهر ۱۱ میلیون نفری و صنعتی به حالت نیمه تعطیل است و مردم هنوز هم با احتیاط در امکان عمومی ظاهر می‌شوند. وضعیت فعلی ووهان ثابت می‌کند که جهان هنوز راه طولانی برای بازگشت به شرایط عادی دارد.