سنگینی رکود بر سر معاملات /قیمت روزخودرو‌های سایپا و ایران خودرو /پیش‌بینی آینده بازار خودرو

با وجود آنکه کشور هنوز با ویروس کرونا دست و پنجه نرم می‌کند و بازار خودرو نیز هم از این ناحیه و هم به‌دلیل رکود فصلی، کاهش تقاضا را به خود می‌بیند، منحنی قیمت رشدی شدید را تجربه کرده است.

بنابر گفته فعالان بازار، سایه رکود بر سر معاملات خودرو سنگینی می‌کند، با این حال قیمت‌ها رشد چشمگیری به ویژه در مقایسه با شب عید داشته‌اند.
به گفته آنها، افت تقاضا ریشه در مسائل مختلفی دارد، از جمله کاهش مراجعه مشتریان به بازار از ترس ابتلا به ویروس کرونا، رکود فصلی هر ساله به ویژه در فروردین و اردیبهشت و همچنین رشد قیمت‌ها. در این بین، بالا رفتن قیمت خودرو‌ها آن هم با وجود افت تقاضا، عملا دست خیلی‌ها را از بازار کوتاه کرده است.

البته روند تولید خودرو در کشور نیز فعلا چندان مناسب نیست، چه آنکه به‌دلیل کمبود و نبود قطعات، بخش زیادی از محصولات به‌صورت ناقص تولید و بنابراین امکان عرضه به بازار را ندارند. در کنار این‌ها هنوز قیمت جدید خودرو‌ها در کارخانه نیز توسط ستاد تنظیم بازار اعلام نشده و مشخص نیست آنجا چه میزان رشد رخ داده است.

با در نظر گرفتن قیمت‌های فعلی، رشد قیمت (در بازار) سبب شده فاصله قیمتی کارخانه و بازار خودرو‌ها نیز بیش از گذشته شده و کف آن به نزدیکی‌های ۳۰ میلیون تومان برسد.

رشد قیمت خودرو در بازار

به بازار برویم و ببینیم در این هفته خودرو‌های داخلی چه نوسانی را در قیمت تجربه کرده‌اند. طبق اخبار رسیده از بازار، در حال حاضر پراید در مدل ۱۱۱ (هاچ‌بک) قیمتی حدود ۷۸ میلیون تومان دارد که نشان‌دهنده رشد چند میلیون تومانی آن طی هفته جاری است.

فعالان بازار معتقدند اعلام خبر حذف پراید ۱۱۱ از خطوط تولید سایپا، یکی از دلایل اصلی رشد قیمت این محصول به شمار می‌رود. دیگر مدل پراید یعنی ۱۳۱ که آن هم حدود دو ماه دیگر از چرخه تولید حذف می‌شود، با توجه به رشد قیمت در هفته جاری، ۷۲ میلیون تومان قیمت دارد. از بازار پژو ۲۰۶ تیپ ۲ هم خبر می‌رسد این محصول با رشد قیمت در این هفته مواجه شده و برای خرید آن باید ۱۲۸ میلیون تومان هزینه کرد.

همچنین تیپ ۵ این خودرو نیز در حال حاضر ۱۴۸ میلیون تومان قیمت دارد که نشان‌دهنده صعود چند میلیون تومانی‌اش در هفته جاری است. نمایشگاه‌داران خودروی پایتخت در مورد پژو ۲۰۶ صندوقدار نیز می‌گویند این محصول با توجه به صعود قیمتی که در این هفته داشته، در حال حاضر ۱۵۲ میلیون تومان به فروش می‌رسد. از ۲۰۶‌ها که بگذریم، تیبا نیز در این هفته رشد قیمت داشته است.

به گفته فعالان بازار، تیبا در مدل هاچ‌بک خود قیمتی برابر با ۸۹ میلیون تومان دارد و برای خرید مدل صندوقدار آن نیز باید ۸۴ میلیون تومان هزینه کرد. یکی از خودرو‌هایی که قرار است با افزایش تیراژ آن، جای خالی پراید در آینده پر شود، همین تیبا است.

سری هم به دنا، سمند و پژو ۴۰۵ بزنیم و ببینیم نوسان قیمت آن‌ها در این هفته به چه شکل بوده است. دنای تیپ یک در حال حاضر قیمتی برابر ۱۸۵ میلیون تومان دارد که نشان می‌دهد این محصول نیز رشد قیمت را تجربه کرده است. همچنین برای خرید دنای توربو نیز باید ۲۱۸ میلیون تومان هزینه کرد.

اما سمند نیز در مدل EF ۷ این هفته روندی صعودی داشت تا قیمت آن به حدود ۱۱۵ میلیون تومان برسد. از سوی دیگر، پژو ۴۰۵ هم در حال حاضر ۱۱۲ میلیون تومان به فروش می‌رسد که نشان از رشد قیمت آن دارد. قرار است طی یکی، دو ماه آینده مدل GLX پژو ۴۰۵ نیز مانند پراید از چرخه تولید خودروسازی کشور حذف شود.

رشد قیمت‌ها در بازار خودرو به رانا نیز سرایت کرده، چه آنکه این محصول در حال حاضر ۱۱۰ میلیون تومان به فروش می‌رسد. همچنین تندر-۹۰ پلاس نیز که البته به سختی در بازار پیدا می‌شود، قیمت ۲۵۰ میلیون تومان را در این هفته به ثبت رسانده است. سراتو هم که مدت‌هاست دیگر مونتاژ نمی‌شود، در حال حاضر ۴۷۰ میلیون تومان قیمت دارد.

قیمت خودرو های داخلی امروز بر اساس نرخ اعلام شده از سوی اتحادیه صنف دارندگان نمایشگاه و فروشندگان خودرو تهران است.

قیمت خودرو پس از ماه رمضان چه می‌شود؟

فربد زاوه کارشناس خودرو در خصوص قیمت خودرو پس از ماه مبارک رمضان گفت: قیمت خودرو‌ها قطعا روند افزایشی خواهد داشت؛ چرا که پیش‌بینی بانک مرکزی هم حاکی از افزایش نرخ تورم است. به هر حال دولت با کسری بودجه مواجه است. برنامه دولت نیز افزایش میزان تولید است و از طرفی مدیران دولتی برای مدیریت کرونا خلق پول کرده‌اند.

او در ادامه اظهار کرد: با توجه به میزان تورم ما ماهیانه باید شاهد تورم چهار درصدی باشیم یعنی اگر کالایی را ۱۰۰ هزار تومان خریداری می‌کنید تا پایان ماه قیمت این کالا به ۱۰۴ هزار تومان خواهد رسید. این میزان نرخ تورم به معنای فقیرتر شدن است.

با توجه به تلاش دولت برای تقویت هر چه بیشتر بازار سرمایه و هدایت سرمایه‌های سرگردان به این بازار این سوال مطرح می‌شود که آیا مسیر مورد نظر دولت می‌تواند راه را برای خروج دلالان و واسطه‌ها از بازار خودرو هموار کند یا اینکه همچنان شاهد حضور دلالان در این بازار خواهیم بود؟

برای پاسخ به این سوال باید به چند نکته توجه کرد.

نکته اول این است که حضور در بازار سرمایه احتیاج به کسب دانش مورد نیاز برای فهم چگونگی داد و ستد در این بازار دارد. متقاضیان حضور در این بازار باید بدانند چه سهامی را چه زمانی بخرند و چه زمانی سهام خود را بفروشند تا علاوه بر حفظ سرمایه بتوانند از این بازار کسب سود کنند. این مساله بارها مورد توجه کارشناسان بازار سرمایه قرار گرفته و آنها بارها نسبت به حضور افراد بدون داشتن دانش کافی در این بازار و داد و ستدهای هیجانی هشدار داده‌اند.

حال به بازار خودرو نگاهی بیندازیم و ببینیم افراد حاضر در این بازار به چه میزان دانش نیاز دارند تا بتوانند علاوه بر حفظ سرمایه خود از آن کسب سود نیز کنند. پاسخ این سوال روشن است؛ حضور در بازار خودرو به میزان حضور در بازار سرمایه احتیاج به کسب دانش ندارد. بنابراین بسیاری از دارندگان سرمایه‌های سرگردان به‌‌رغم تلاش دولت برای ایجاد جذابیت در بازار سرمایه، به‌دلیل نداشتن دانش کافی و ترس از دست دادن سرمایه‌های خود از حضور در این بازار امتناع می‌کنند و ترجیح می‌دهند همچنان سرمایه‌های خود را در بازارهای سنتی مانند خودرو نگه دارند.

بنابراین به‌نظر می‌رسد تلاش دولت برای جذب سرمایه‌های سرگردان در بورس باعث نمی‌شود تا این بازار از وجود سرمایه‌های سرگردان و واسطه‌ها خالی شود. نکته دیگر حول وضعیت کنونی بازار و چشم‌انداز آینده آن می‌گردد.

درست است که در حال حاضر بازار خودرو به‌دلیل شیوع ویروس کرونا به نوعی در کما به سر می‌برد و معاملات در این بازار به کف خود رسیده است اما باید به این نکته نیز توجه کرد که شیوع این ویروس تنها سمت تقاضا را تحت تاثیر قرار نداده و شرکت‌های خودروساز نیز به‌عنوان طرف عرضه‌کننده از این ناحیه ضربه خورده‌اند.

چالش‌های ناشی از بیماری کووید۱۹ که زنجیره تامین شرکت‌های خودروساز را تحت‌تاثیر خود قرار داده است و همچنین دست‌اندازی که ویروس کرونا در مسیر تامین قطعات وارداتی ایجاد کرده، باعث شده تولید خودروسازان نیز به کف برسد بنابراین با توجه به تاثیرگذاری یکسان ویروس کووید۱۹ روی دو طرف عرضه و تقاضا شاهد هستیم کاهش عرضه تاثیری در بازار خودرو نداشته زیرا به همان میزان تقاضا نیز در بازار کاهش یافته است.

حال زمانی را تصور کنید که یا ویروس کرونا از بین برود یا راهکاری برای درمان بیماری کووید۱۹ پیدا شود در آن شرایط کفه طرف تقاضا به سرعت سنگین می‌شود در حالی که طرف عرضه در بهترین حالت با یک فاصله زمانی می‌تواند خود را به تقاضای موجود در بازار برساند و آن را پوشش دهد. (البته باید توجه داشت که خودروسازان داخلی همچنان به‌دلیل تبعات تحریم امکان عرضه خودرو به میزان تقاضای موجود در بازار را ندارند).

این همان مقطعی است که بازار خودرو برای سرمایه‌های سرگردان و دلالان جذاب می‌شود. در واقع هر زمان که تعادل میان طرف عرضه و تقاضا به هم بخورد دارندگان سرمایه‌های سرگردان و دلالان در بازار حضور پیدا کرده و به ‌دنبال کسب سود از شرایط موجود هستند. چنانچه این اتفاق بیفتد علاوه بر فعالیت بیشتر آن بخش از سرمایه سرگردان که بازار خودرو را ترک نکردند این امکان وجود دارد که آن بخش از دارندگان سرمایه‌های سرگردان و واسطه‌ها نیز که از بازار خودرو به بورس کوچ کرده بودند بار دیگر به طمع کسب سود راحت‌تر و بی‌دردسر در بازار حضور یابند.

بنابراین چنانچه دولت بخواهد خود را از شر حضور دلالان و سرمایه‌های سرگردان در بازاری مانند خودرو خلاص کند تنها با نسخه ایجاد جذابیت در بازار سرمایه و تلاش برای سودده جلوه دادن این بازار نمی‌تواند به این مهم دست یابد. بی‌تردید دولت باید برای تکمیل حلقه خروج سرمایه‌های سرگردان و دلالان از بازار خودرو یک بار برای همیشه تکلیف قیمت‌گذاری خودرو را در مبدأ مشخص کند.

دولت باید این اجازه را به وزارت صمت به‌عنوان سیاست‌گذار کلان بخش خودرو بدهد که مکانیزم قیمت‌گذاری دستوری خودرو را با مکانیزم مبتنی بر عرضه و تقاضا تعویض کند و به سمتی برود که بُعد نظارتی این وزارتخانه در فرآیندهای تولید و همچنین رصد بازار تقویت شود. مادامی که دولت در فرآیند قیمت‌گذاری حضور دارد و قیمت‌ها به خودروسازان دیکته می‌شود هر گونه تلاشی برای خارج کردن دلالان و صاحبان سرمایه‌های سرگردان از بازار خودرو در شرایطی که میان عرضه و تقاضا فاصله معناداری وجود دارد بی‌ثمر خواهد بود.