محمد مهدی فردحسینی کارشناس اقتصادی درباره ضرورت اصلاح نظام مالیاتی کشور گفت: نظام مالیاتی ما نه تنها الآن در راستای رونق تولید نیست بلکه ضد رونق تولید است. یعنی کاملاً به نفع رقبای تولید است که مزیت‌های بسیار زیادی در مقایسه با تولید دارند. زحمت ندارند، ریسک ندارند، نگهداری ندارند، استهلاک ندارند، تلاش ندارند ضمن اینکه همه عایدی آن به فرد سرمایه‌گذار میرسد، مثل سرمایه‌گذاری در ملک و زمین و طلا و ماشین خارجی و ارز و امثالهم.
وی افزود: این بازارها به شدت رونق دارد و رونق اینها هیچ وقت اجازه نمیدهد با این حجم بالای نقدینگی که در آن ظرفیت برود در جاهای مختلف سرمایه‌گذاری شود، سرمایه به سمت تولید بیاید. شما ببینید هزار خودرو را که سایپا و ایران خودرو میزند در کمتر از 5 دقیقه تمام می‌شود. پس پول هست. چرا به سمت تولید نمی‌رود؟ چون تولید در رقابت با بازارهای غیرتولیدی همیشه بازنده است و در تجارب مختلف کشورهای دیگر و صرفاً از نگاه منطقی مشخص است که تا ما بار مالیاتی روی بازارهای رقیب تولید ایجاد نکنیم، هیچ وقت اگر سر تا پای تولید را طلا هم بگیریم نمیتواند در این رقابت برنده شود.
*اخذ مالیات از سود ابر سپرده های بانکی، همزمان با اخذ مالیات از سایر رقبای تولید باشد
فردحسینی در پاسخ به اینکه آیا اخذ مالیات از سود ابر سپرده های بانکی می تواند سبب هدایت نقدینگی موجود در جامعه به سمت تولید شود، اظهار داشت: این مالیات‌های تنظیمی که یکی از آنها مالیات بر سود سپرده است، خیلی جالب توجه هستند. در این زمینه آمریکا بیشترین سهم را دارد. 40 درصد از سود سپرده‌ها مالیات میگیرد. کشور بانکی مثل انگلیس در لندن شاید حدود 20 تا 25 درصد از سود سپرده مالیات میگیرند. در چین هم مالیات میگیرند به ویژه از سپرده‌های بزرگ و حقوقی‌ها. حتماً باید مالیات بر سود سپرده در اقتصاد سالم وجود داشته باشد و نگذارد که دوباره سپرده‌های بانکی بهره‌های بدون پشتوانه و غیرواقعی که می‌دهند، این کفه ترازو را به سمت رقبای تولید کج کنند و آن طرف را تقویت کنند.
این کارشناس اقتصادی افزود: اینکه چطوری شروع شود و در چه نقطه‌ای شروع شود، این در اقتصاد ما مهم است. اگر در سود بانکی شروع شود، وقتی که کانال‌های موازی آن هنوز باز است و ما سود سپرده را یک دفعه کم کنیم احتمال دارد که نقدینگی به سمت طلا و ارز و ملک‌ها و چیزهای دیگر سرریز شود. اگر همه اینها در کنار هم اعمال شود، مالیات‌های تنظیمی من جمله مالیات بر دارایی و کالای لوکس و عایدی اموال و املاک و اینها در کنار سود سپرده، اینطوری می‌تواند موفق باشد و به تولید کمک کند.
وی در پاسخ به اینکه آیا اصلاح بودجه با محوریت افزایش پایه های مالیاتی می تواند منجر به جبران یا کاهش کسری بودجه شود، نیز گفت: یک محاسبه ساده نشان میدهد که جواب این سؤال قطعاً آری است. می توان گفت که ما ظرفیت‌های مالیاتی از اقشار برخوردار و مرفه و فراری‌های مالیاتی آنقدر داریم که اگر اینها را زنده کنیم نه تنها کسری بودجه نمی‌آوریم بلکه اضافه بودجه هم می‌آوریم.
وی در ادامه افزود: کل GDP کشور ما حدود 420 میلیارد دلار بوده است که اگر با دلار حدود 15 هزار تومان حساب کنیم ما تقریباً شش الی هفت درصد (این آمار رسمی خود وزارت اقتصاد است) آن را داریم مالیات میگیریم یعنی مالیات ما به GDP ما حدود شش الی هفت درصد است. این در حالی است که کشورهای گینه بیسائو و سومالی که اقتصاد بسیار ضعیفی هم دارند حدود 12 درصد GDPشان مالیات میگیرند.
فرد حسینی اظهار داشت: آمریکا که یک کشور سرمایه‌دار است به قول خودشان انتهای سرمایه‌داری است، 27 درصد GDP خود دارد مالیات میگیرد. این آمارها نشان میدهد که اصلاً کشور چطوری باید اداره شود و با چه منابع درآمدهای باید جلو برود. اتفاقاً نسبت مالیات به GDP خیلی وقت‌ها می‌تواند نشانگر رفاه و فاصله طبقاتی در کشورها باشد. مثل کشورهای اسکاندیناوی و دولت‌های رفاه اتفاقاً اگر کسی جستجو کند می‌بیند که بیشترین نسبت مالیات به GDP را دارند. مثلا در سوئد به بالای 50 درصد میرسد. حالا ما اگر این رقم را به حدود 20 درصد برسانیم مطالعات نشان میدهد که درآمد دولتی فقط از مالیات به بیش از 850 هزار میلیارد تومان میرسد. یعنی ما میتوانیم دو دولت جمهوری اسلامی را با آن اداره کنیم.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: این تازه در شرایط متوسط است که به 20 درصد برسد. اگر ما خیلی از افراد مستضعف را مستثنی کنیم. مثلا از آن کسی که زیر 3 میلیون تومان درآمد دارد اصلاً مالیات نگیریم ولی برویم مالیات پلکانی را از کسانی که درآمدهای میلیاردی دارند بگیریم. برویم از ابر سپرده‌ها مالیات بگیریم، برویم از املاک لوکس مالیات بگیریم، برویم از املاک لوکس مالیات بگیریم، برویم از هر رفتار سرکشانه اقتصادی در اقتصادمان مالیات بگیریم و جلوی فرار و معافیت‌های بی‌ربط و بی‌معنی مثل معافیت مؤسسات کنکور، مثل معافیت مناطق آزاد، پولدارهایی که از جنس سلبریتی‌ها هستند و هر کسی که مالیات نمیدهد و به شدت متنعم است.
وی همچنین افزود: اگر متوسط اقتصادی ما نسبت به مالیات به GDP نصف کشورهای اسکاندیناوی باشد، کمتر از آمریکا باشد که یک کشور سرمایه‌داری است، کمتر از خیلی از کشورها باشد، ما میتوانیم دو برابر بودجه فعلی کشور را فقط از مالیات تأمین کنیم و حتی نیاز به انتشار اوراق هم نداریم چه برسد به استقراض خارجی و پول خام فروشی نفت و امثالهم.