کسری بودجه با اخذ مالیات از ثروتمندان و جلوگیری از فرار مالیاتی جبران می‌شود

محمد مهدی فردحسینی کارشناس اقتصادی درباره ضرورت اصلاح نظام مالیاتی کشور گفت: نظام مالیاتی ما نه تنها الآن در راستای رونق تولید نیست بلکه ضد رونق تولید است. یعنی کاملاً به نفع رقبای تولید است که مزیت­‌های بسیار زیادی در مقایسه با تولید دارند. زحمت ندارند، ریسک ندارند، نگهداری ندارند، استهلاک ندارند، تلاش ندارند ضمن اینکه همه عایدی آن به فرد سرمایه‌­گذار می­رسد، مثل سرمایه‌­گذاری در ملک و زمین و طلا و ماشین خارجی و ارز و امثالهم.

وی افزود: این بازارها به شدت رونق دارد و رونق اینها هیچ وقت اجازه نمی­دهد با این حجم بالای نقدینگی که در آن ظرفیت برود در جاهای مختلف سرمایه‌­گذاری شود، سرمایه به سمت تولید بیاید. شما ببینید هزار خودرو را که سایپا و ایران خودرو می­زند در کمتر از 5 دقیقه تمام می­‌شود. پس پول هست. چرا به سمت تولید نمی‌­رود؟ چون تولید در رقابت با بازارهای غیرتولیدی همیشه بازنده است و در تجارب مختلف کشورهای دیگر و صرفاً از نگاه منطقی مشخص است که تا ما بار مالیاتی روی بازارهای رقیب تولید ایجاد نکنیم، هیچ وقت اگر سر تا پای تولید را طلا هم بگیریم نمی­تواند در این رقابت برنده شود.

*اخذ مالیات از سود ابر سپرده های بانکی، همزمان با اخذ مالیات از سایر رقبای تولید باشد

فردحسینی در پاسخ به اینکه آیا اخذ مالیات از سود ابر سپرده های بانکی می تواند سبب هدایت نقدینگی موجود در جامعه به سمت تولید شود، اظهار داشت: این مالیات­‌های تنظیمی که یکی از آنها مالیات بر سود سپرده است، خیلی جالب توجه هستند. در این زمینه آمریکا بیشترین سهم را دارد. 40 درصد از سود سپرده‌­ها مالیات می­گیرد. کشور بانکی مثل انگلیس در لندن شاید حدود 20 تا 25 درصد از سود سپرده مالیات می­گیرند. در چین هم مالیات می­‌گیرند به ویژه از سپرده­‌های بزرگ و حقوقی‌­ها. حتماً باید مالیات بر سود سپرده در اقتصاد سالم وجود داشته باشد و نگذارد که دوباره سپرده‌­های بانکی بهره‌­های بدون پشتوانه و غیرواقعی که می‌­دهند، این کفه­ ترازو را به سمت رقبای تولید کج کنند و آن طرف را تقویت کنند.

این کارشناس اقتصادی افزود: اینکه چطوری شروع شود و در چه نقطه‌­ای شروع شود، این در اقتصاد ما مهم است. اگر در سود بانکی شروع شود، وقتی که کانال­‌های موازی آن هنوز باز است و ما سود سپرده را یک دفعه کم کنیم احتمال دارد که نقدینگی به سمت طلا و ارز و ملک­‌ها و چیزهای دیگر سرریز شود. اگر همه­ اینها در کنار هم اعمال شود، مالیات­‌های تنظیمی من جمله مالیات بر دارایی و کالای لوکس و عایدی اموال و املاک و اینها در کنار سود سپرده، اینطوری می­‌تواند موفق باشد و به تولید کمک کند.

وی در پاسخ به اینکه آیا اصلاح بودجه با محوریت افزایش پایه های مالیاتی می تواند منجر به جبران یا کاهش کسری بودجه شود، نیز گفت: یک محاسبه ساده نشان می­دهد که جواب این سؤال قطعاً آری است. می توان گفت که ما ظرفیت­‌های مالیاتی از اقشار برخوردار و مرفه و فراری‌­های مالیاتی آنقدر داریم که اگر اینها را زنده کنیم نه تنها کسری بودجه نمی‌آوریم بلکه اضافه بودجه هم می‌­آوریم.

وی در ادامه افزود: کل GDP کشور ما حدود 420 میلیارد دلار بوده است که اگر با دلار حدود 15 هزار تومان حساب کنیم ما تقریباً شش الی هفت درصد (این آمار رسمی خود وزارت اقتصاد است) آن را داریم مالیات می­گیریم یعنی مالیات ما به GDP ما حدود شش الی هفت درصد است. این در حالی است که کشورهای گینه­ بیسائو و سومالی که اقتصاد بسیار ضعیفی هم دارند حدود 12 درصد GDP­شان مالیات می­گیرند.

فرد حسینی اظهار داشت: آمریکا که یک کشور سرمایه‌­دار است به قول خودشان انتهای سرمایه‌­داری است، 27 درصد GDP خود دارد مالیات می‌­گیرد. این آمارها نشان می­‌دهد که اصلاً کشور چطوری باید اداره شود و با چه منابع درآمده­ای باید جلو برود. اتفاقاً نسبت مالیات به GDP خیلی وقت­‌ها می­‌تواند نشانگر رفاه و فاصله­ طبقاتی در کشور­ها باشد. مثل کشورهای اسکاندیناوی و دولت‌­های رفاه اتفاقاً اگر کسی جستجو کند می‌­بیند که بیشترین نسبت مالیات به GDP را دارند. مثلا در سوئد به بالای 50 درصد می‌­رسد. حالا ما اگر این رقم را به حدود 20 درصد برسانیم مطالعات نشان می­دهد که درآمد دولتی فقط از مالیات به بیش از 850 هزار میلیارد تومان می­رسد. یعنی ما می­توانیم دو دولت جمهوری اسلامی را با آن اداره کنیم.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: این تازه در شرایط متوسط است که به 20 درصد برسد. اگر ما خیلی از افراد مستضعف را مستثنی کنیم. مثلا از آن کسی که زیر 3 میلیون تومان درآمد دارد اصلاً مالیات نگیریم ولی برویم مالیات پلکانی را از کسانی که درآمدهای میلیاردی دارند بگیریم. برویم از ابر سپرده­‌ها مالیات بگیریم، برویم از املاک لوکس مالیات بگیریم، برویم از املاک لوکس مالیات بگیریم، برویم از هر رفتار سرکشانه­ اقتصادی در اقتصاد­مان مالیات بگیریم و جلوی فرار و معافیت‌های بی­‌ربط و بی­‌معنی مثل معافیت مؤسسات کنکور، مثل معافیت مناطق آزاد، پولدارهایی که از جنس سلبریتی‌­ها هستند و هر کسی که مالیات نمی­‌دهد و به شدت متنعم است.

وی همچنین افزود: اگر متوسط اقتصادی ما نسبت به مالیات به GDP نصف کشورهای اسکاندیناوی باشد، کمتر از آمریکا باشد که یک کشور سرمایه‌­داری است، کمتر از خیلی از کشورها باشد، ما می‌توانیم دو برابر بودجه­­ فعلی کشور را فقط از مالیات تأمین کنیم و حتی نیاز به انتشار اوراق هم نداریم چه برسد به استقراض خارجی و پول خام فروشی نفت و امثالهم.