پایان غیرواقعی کرونا چه زمانی می‌رسد؟

یک احتمال این است که همه گیری ویروس کرونا قبل از اینکه از نظر پزشکی تمام شود، از نظر اجتماعی تمام خواهد شد. چه بسا مردم چنان از محدودیت‌ها خسته شوند که حتی با وجود اینکه این بیماری همچنان در میان مردم وجود دارد و قبل از اینکه واکسن یا درمان موثری برای آن پیدا شود، این بیماری را تمام شده اعلام کنند.

خبر را برای من بخوان

برآورد‌های کارشناسان حوزه سلامت حاکی از این است که بیماری کرونا احتمالا به این زودی‌ها از بین نخواهد رفت. با این حال، جوامع بشری ممکن است با این بیماری کنار آمده و زندگی عادی خود را از سر بگیرند.

بیماری کرونا چه زمانی به پایان می‌رسد؟ صد‌ها میلیون انسان در سراسر جهان که زندگی‌شان تحت تاثیر این بیماری قرار گرفته است، مشتاقانه منتظر پاسخی برای این سوال هستند. دانشمندان به سختی تلاش می‌کنند پاسخی برای این سوال پیدا کنند، اما به دلیل پیچیدگی‌های ویروس جدید کرونا و ابهامات زیادی که درباره این ویروس وجود دارد، تاکنون پاسخ دقیقی به این پرسش داده نشده است.
یک پاسخ این است که با اتخاذ تدابیر محدودکننده مانند فاصله گذاری اجتماعی و قرنطینه می‌توان کرونا را شکست داد. اما با انتشار روزافزون کرونا در جهان، کارآمدی این سناریو روز به روز کمتر می‌شود. چرا که برخی دولت‌ها ممکن است با اتخاذ این تدابیر، کرونا را ریشه کن کنند، اما این کشور‌ها نسبت به ورود این ویروس از خارج آسیب پذیر خواهند بود.
پاسخ دیگر این است که با کشف واکسن کرونا، این بیماری به پایان خواهد رسید. اما تا کشف این واکسن راه دور و درازی باقی مانده است. خوشبینانه‌ترین برآورد‌ها درباره زمان ساخت واکسن کرونا، حاکی از این است که این واکسن ممکن است در سپتامبر آینده تولید شود. اما تولید انبوه این واکسن و توزیع جهانی آن مدت‌ها طول خواهد کشید و به طور فوری در دسترس همه کشور‌ها قرار نخواهد گرفت.
در این میان، برخی کارشناسان، چندین سناریوی دیگر درباره افزایش و کاهش مقطعی کرونا در ماه‌ها یا سال‌های آینده مطرح می‌کنند. سناریوی اول در این زمینه حکایت از این دارد که بعد از موج فعلی کرونا، در یک یا دو سال آینده، جهان شاهد افزایش و کاهش روند ابتلا به بیماری کرونا خواهد بود. سناریوی دوم می‌گوید کرونا در پاییز یا زمستان آینده به اوج خواهد رسید و بعد از آن فروکش خواهد کرد. اما سناریوی سوم می‌گوید اوج بیماری در بهار اتفاق می‌افتد و بعد از آن شاهد روند‌های افزایش و کاهش ابتلا به کرونا خواهیم بود که چندان واضح نخواهد بود.


کارشناسان می‌گویند جوامع ممکن است در اثر خستگی از محدودیت‌ها، قبل از اینکه بیماری کرونا از نظر پزشکی به پایان برسد، زندگی عادی خود را از سر گیرند.

دیگر بس است
همه این پاسخ‌ها و سناریو‌ها در یک چیز مشترک هستند و آن، اینکه همه ریشه در علم پزشکی دارند. این پاسخ‌ها بر مبنای تجربیات یا مدل‌های پزشکی ارائه شده اند. اما آیا پایان بیماری‌های واگیر همیشه جنبه پزشکی داشته است؟ روزنامه نیویورک تایمز، در گزارشی می‌گوید پایان بیماری‌های واگیر همیشه جنبه پزشکی نداشته است. این روزنامه نوشت: «به گفته مورخان، بیماری‌های همه‌گیر معمولا به دو شکل به پایان می‌رسند: شکل پزشکی، که زمانی اتفاق می‌افتد که بیماری و نرخ مرگ و میر کاهش پیدا می‌کند و شکل اجتماعی، یعنی وقتی که اپیدمی ترس از بیماری فروکش می‌کند.»
جرمی گرین، مورخ علم پزشکی در دانشگاه جانز هاپکینز، گفت: «وقتی مردم می‌پرسند "این چه زمانی تمام خواهد شد" منظورشان پایان اجتماعی (بیماری) است.»
به عبارت دیگر، بیماری می‌تواند به پایان برسد، نه به خاطر اینکه بیماری از بین رفته است. بلکه، به این خاطر که مردم از حالت ترس خسته می‌شوند و همزیستی با بیماری را یاد می‌گیرند.
در آمریکا، این روز‌ها بحث بازگشایی ایالت‌ها و از سرگیری فعالیت‌های اقتصادی داغ است. دولت دونالد ترامپ صریحا خواستار بازگشایی کشور با وجود استمرار بیماری کرونا شده است. آلان برانت، مورخ هاروارد، می‌گوید بیماری کووید-۱۹ نیز در حال تجربه نوعی پایان اجتماعی است. او گفت: «همانطور که در بحث بازگشایی اقتصاد ملاحظه کردیم، بسیاری از سوالات درباره به اصطلاح پایان (بیماری) نه توسط علم پزشکی و داده‌های سلامت عمومی، بلکه توسط فرآیند‌های اجتماعی-سیاسی تعیین می‌شوند.»
در تاریخ مواردی از پایان اجتماعی برخی بیماری‌های همه گیر وجود دارد. به عنوان نمونه، آنفولانزای سال ۱۹۱۸ حدود ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون نفر را در سراسر جهان کشت. اما این بیماری نیز قبل از اینکه از نظر پزشکی به پایان برسد، از نظر اجتماعی به پایان رسید. به گفته نیویورک تایمز، جنگ جهانی اول تمام شده بود و مردم برای یک عصر جدید آماده شده و مشتاق پشت سر گذاشتن کابوس جنگ و بیماری بودند. آنفولانزای ۱۹۱۸ تا همین اواخر فراموش شده بود. بعد از آن، آنفولانزا‌های دیگری شایع شدند که صد‌ها هزار نفر را کشتند. اما دیگر ترس چندانی برنمی‌انگیزند. به عنوان نمونه، آنفولانزای هنگ کنگ در سال ۱۹۶۸، یک میلیون نفر را در سراسر جهان کشت. این ویروس هنوز به عنوان آنفولانزای فصلی شیوع پیدا می‌کند، اما به ندرت کسی شدت کشندگی و ترس همراه با آن را به یاد می‌آورد.

اما آیا ویروس فعلی کرونا یا کووید-۱۹ هم همین طور خواهد بود؟ مورخان می‌گویند یک احتمال این است که همه گیری ویروس کرونا قبل از اینکه از نظر پزشکی تمام شود، از نظر اجتماعی تمام خواهد شد. چه بسا مردم چنان از محدودیت‌ها خسته شوند که حتی با وجود اینکه این بیماری همچنان در میان مردم وجود دارد و قبل از اینکه واکسن یا درمان موثری برای آن پیدا شود، این بیماری را تمام شده اعلام کنند.
نوامی راجرز، مورخ دانشگاه ییل، گفت: «فکر می‌کنم نوعی مسئله روانشناختی خستگی و سرخوردگی وجود دارد. ما ممکن است در لحظه‌ای باشیم که مردم فقط بگویند "دیگر کافی است، من حق دارم به زندگی عادی خودم بازگردم. "»
به گفته نیویورک تایمز، چنین اتفاقی در برخی ایالت‌های آمریکا در حال رخ دادن است. در بعضی ایالت‌ها، فرمانداران به غم هشدار‌های مقامات بهداشتی، برخی محدودیت‌ها را برداشتند و به سالن‌های آرایش و زیبایی و باشگاه‌ها اجازه از سرگیری فعالیت دادند. به موازات شدید شدن فاجعه اقتصادی ناشی از تطعیلی‌ها، ممکن است مردم بیشتری برای گفته اینکه «دیگر بس است»، آماده شوند.
به گفته دکتر راجرز، در حال حاضر نوعی نزاع وجود دارد. مقامات بهداشت عمومی، پایان پزشکی بیماری را در نظر دارند. اما برخی اعضای حوزه عمومی، پایان اجتماعی بیماری را مد نظر قرار می‌دهند.
دکتر برانت می‌گوید چالش، این است که هیچ پیروزی فوری وجود نخواهد داشت. تلاش برای تعریف پایان بیماری اپیدمی کرونا، فرآیند طولانی و دشواری خواهد بود.