این روزها، از سرگیری فعالیتهای اقتصادی در عین حفظ سلامتی مردم، دغدغه مشترک تقریبا همه سران کشورهاست. یک روزنامه آمریکایی راهکار ساده و موثری در این زمینه مطرح کرد.
تعطیلیهای کرونا ادامهدار شده است. چند ماه است که بسیاری از کسب و کارها و فعالیتهای عمومی به منظور جلوگیری از شیوع بیماری کرونا تعطیل شده اند. بسیاری از دولتمردان در جهان به این جمع بندی رسیده اند که ادامه این تعطیلیها دیگر ممکن نیست. اما با توجه به اینکه بیماری هنوز از بین نرفته است، از سرگیری فعالیتهای عمومی و اقتصادی میتواند تبعات هولناکی برای جوامع داشته باشد. از این رو، یافتن راه حلی که در آن، هم فعالیتها از سرگرفته شود و هم تلفات بیماری بیشتر نشود، به اولویت این دولتمردان تبدیل شده است.
روزنامه نیویورک تایمز، طی یادداشتی به قلم دو کارشناس مسائل بیولوژی و یک کارشناس مسائل اقتصادی (یوری آلون، رون میلو و اران یاشیو)، راه حلی در این زمینه پیشنهاد کرد که از یک «نقطه ضعف» ویروس کرونا بهره میگیرد.
به گفته این کارشناسان، ویروس کرونا یک دوره نهفته دارد؛ یک تأخیر سه روزه وجود دارد میان زمانی که فرد به ویروس مبتلا میشود و زمانی که این فرد میتواند دیگران را آلوده کند. بر اساس این نقطه ضعف، کارشناسان یادشده این مدل را پیشنهاد کرده اند: مردم در یک چرخه دو هفتهای کار خود را از سر میگیرند. در این دو هفته، چهار روز سر کار حاضر میشوند و سپس ۱۰ روز خود را در خانه قرنطینه میکنند. دلیل انتخاب چهار روز این است که افراد در این روزها ممکن است به ویروس مبتلا شوند، ولی احتمالا نمیتوانند دیگران را مبتلا کنند. سپس در آخر این چهار روز، زمانی که قابلیت مبتلا کردن دیگران را به دست میآورند، خود را به مدت ۱۰ روز در خانه قرنطینه میکنند. اگر جمعیت به دو گروه خانوار تقسیم شوند که به طور متناوب در هفتهها سر کار بروند، این استراتژی بهتر عمل میکند.
کشور اتریش در مدارساش مدلی شبیه به این مدل را اجرا میکند. از روز ۱۸ ماه مه، دانش آموزان اتریش به دو گروه تقسیم میشوند که هر گروه در هر دو هفته پنج روز به مدرسه میرود.
بر اساس مدل کارشناسان یادشده، چرخه دو هفتهای میتواند تعداد بازتولید ویروس را به کمتر از یک نفر کاهش دهد. به عبارت دیگر، میانگین تعداد کسانی که توسط هر فرد بیمار به ویروس آلوده میشوند، کاهش مییابد. لذا، چرخه ۱۰-۴ میتواند بیماری را مهار کند و در عین حال امکان تداوم فعالیت اقتصادی را فراهم کند.
حتی اگر فردی به ویروس مبتلا شد و علایمی نداشت، او هر دو هفته به مدت فقط چهار روز با افراد خارج از خانواده اش در تماس خواهد بود نه به مدت ۱۰ روز. این استراتژی اثر مهم دیگری نیز دارد: تراکم افراد در محل کار یا مدرسه را کاهش میدهد و بدین ترتیب سرایت ویروس را محدود میکند.
دانش آموزان میتوانند در دو گروه متناوب، هر دو هفته چهار روز متوالی در مدرسه حاضر شوند و سایر روزها از روشهای آموزش از راه دور استفاده کنند. دانش آموزان میتوانند در همان روزی که والدینشان سر کار میروند به مدرسه بروند.
برخی کشورها شاهد اعتراضاتی در مخالفت با تدوام محدودیتهای کرونایی بوده اند.
در هر مقیاس
کسب و کارها میتوانند تقریبا به طور پیوسته کار خود را از سر گیرند. دو گروه کارکنان به طور متناوب سر کار حاضر میشوند. این میتواند در عین حفظ روند تولید، اعتماد مشتریان را افزایش دهد و عرضه و تقاضا را به طور همزمان تقویت کند.
در روزهای تعطیلی، این رویکرد فقط مستلزم رعایت سطح فاصله گذاری است که از قبل وجود داشت. چنین رویکردی مانع از هزینههای اقتصادی و روانشناختی بازگشایی و سپس تعطیل دوباره اقتصاد در اثر افزایش موارد ابتلا خواهد بود. امیدبخشی و سپس تزریق ناامیدی، میتواند باعث یأس و مقاومت شود.
روند ۱۰-۴ روزه، حداقل میتواند اشتغال پاره وقت برای میلیونها نفر فراهم میکند که اخراج یا مرخصی بدون حقوق گرفته اند. این اشتغال، از اثرات مخرب و بلندمدت ذهنی و فیزیکی ناشی از بیکاری جلوگیری میکند. آنهایی که به پول روزمره نیاز دارند، چهار روز کار میتواند معیشت آنها را تامین کند و نیاز اقتصادی برای بیتوجهی به تعطیلی را کاهش دهد.
اجرا و توضیح این استراتژی ساده است و همچنین از نظر اینکه چه کسانی حق دارند سر کار بازگردند، عادلانه است. میتوان آن را در هر مقیاسی – مدرسه، شرکت، شهر و کشور- اجرا کرد. منطقهای که از استراتژی چرخشی استفاده میکند، در برابر بیماری ایمن است: موارد ابتلا که از خارج وارد میشوند، به طور گسترده شیوع پبدا نخواهند کرد اگر تعداد بازتولید کمتر از یک باشد.
استراتژی چرخشی باید بخشی از یک استراتژی جامع برای خروج از محدودیتهای بیماری باشد. از جمله اینکه افرادی که علایم دارند باید خود را قرنطینه کنند، تماسهای افراد مبتلا باید ردیابی شوند و از گروههای در معرض ریسک محافظت شود. میتوان استراتژی چرخشی را در مناطق محدود برای مدتی به آزمایش گذاشت. اگر نرخ ابتلا افزایش پیدا کرد، میتوان از روزهای کاری کم کرد. در مقابل، اگر امور به خوبی پیش رفت، میتوان به روزهای کاری اضافه کرد. در برخی سناریوهای خاص، فقط چهار یا پنج روز تعطیلی در هر دو هفته، میتواند از ظهور بیماری جلوگیری کند.