دگرگونی جنس تقاضا در بازار ارز

به گزارس سایت طلا به نقل از دنیای اقتصاد ،قیمت دلار آمریکا تا ساعت 2 بعدازظهر دیروز به 2150 تومان رسید که از قیمت 2100 تومان روز شنبه 50 تومان بالاتر رفته بود.

در عین حال دلار آمریکا برای حواله 2145 تومان فروخته شد که 5 تومان از نرخ حواله برای دلار آمریکا به ویژه از مسیر دبی بر پایه نرخ روزانه درهم این کشور تعیین می‌‌شود. در حالی که قیمت درهم اسکناس در بازار دیروز 588 تومان بود، نرخ حواله آن تقریبا 580 تا 582 تومان در نظر گرفته می‌شد که نرخ حواله دلار را 2145 تومان تعیین می‌کرد.

در بازار برخی از صرافان دلیل این امر را کاهش قیمت درهم حواله اعلام کردند. در عین حال برخی شواهد نشان می‌دهد که میزان ثبت سفارش برای کالا از مسیر دبی به میزان قابل توجهی افت داشته که ارزش درهم وارداتی را به کاهش واداشته است. در مقابل با توجه به شرایط فعلی تقاضای سفته‌بازی و سرمایه‌گذاری در بازار نقدی دلار آمریکا همچنان بالا است و از این روقیمت دلار نقدی از قیمت دلار حواله بیشتر شده است.
اینکه تقاضای سرمایه‌گذاری دربازار ارز افزایش قابل توجهی داشته شکی نیست، اما افت تقاضای تجاری و کنترل بیشتر بر ورود و خروج کالاها به ویژه با نرخ دولتی قدری از پویایی تجاری کشور کاسته و در همین راستا افت تقاضای واردات با نرخ ارز آزاد هم به دلیل گرانی قیمت تمام شده وارداتی کاهش میزان تقاضای حواله را درپی داشته است. در بازار ارز البته برخی مسائل تاثیرگذار دیگر نیز مورد توجه است.

برای برخی کالاهایی که با نرخ دولتی وارد می‌شود در صورتی که در مسیر صادراتی قرار بگیرد برای جلوگیری از رانت‌خواری در استفاده از ارز دولتی، مقرر شده پیمان‌سپاری ارزی انجام شود. در خبری آمده است که با تصویب وزیران عضو کارگروه صادرات کشور، صادرات قطعی عین کالاهای وارداتی که ارزآنها از طریق سیستم بانکی با نرخ مرجع (اعتبار اسنادی، برات و حواله ) تامین گردیده باشد، منوط به تعهد صادرکننده مبنی برفروش معادل ارز دریافتی به بانک عامل خواهد بود.

همچنین در این روزها باردیگر محدودیت استفاده از دلار و یورو در مبادلات تجاری کشور با کشورهایی که ارز مستقلی دارند، در دستور کار مقامات مسوول قرار گرفته است.

دولت از سال‌های گذشته با کاستن از میزان دلار در ذخایرارزی کشوردرصدد برآمد تا استفاده از آن را کاهش دهد. البته در حال حاضر به دلیل تحریم‌ها امکان نقل و انتقال دلار وجود ندارد و تنها یورو بازیگر عمده تجارت کشور بوده است.

در عین حال تلاش ویژه دولت برای استفاده از ارز کشورهای طرف قرار داد شیوه تازه‌ای برای از میان برداشتن واسطه‌گری دلار تلقی شده است. تجارت با کره جنوبی با وون این کشور، تجارت با هند و پاکستان از طریق روپیه هر یک از آنها و بازرگانی با یوآن چین در مبادلات با این کشور در ماه‌های گذشته موجب شده تا تلاش برای رنگارنگ کردن ترکیب ذخایر ارزی کشور عملی‌تر شود.

در عین حال فرآیند استفاده از روش تبادل کالا با کالا در لابه‌لای تجارت با کشورهایی که تراز تجاری ایران در مقابل آنها منفی است روش خوبی است. اما برای تجارت با کشورهایی که تراز تجاری ایران در مقابل آنها مثبت است، موجب دریافت ارزهای این کشورها شده که باید دید در دراز مدت ارزش پرتفوی ارزی کشور و ارزهای صادراتی چگونه رقم خواهد خورد.

محدودیت تازه برای ارسال حواله‌های یورویی در بانک‌ها
پایگاه خبری اخبار بانک نیز در این زمینه گفته‌های معاون وزیر خارجه در مورد حذف تدریجی یورو از مبادلات تجاری را مورد توجه قرار داده است. بنا بر این گزارش متقاضیان ارسال حواله‌های یورویی از این پس نمی‌توانند در بانک‌ها اقدام کنند. این کار برای سوق دادن ذخایر یورو برای واردات کالاهای اولویت‌بندی شده است.

اخیرا بانک‌ها در ارسال حواله‌های یورویی با محدودیت مواجه شده‌اند. در حال حاضر بانک‌ها گشایش اعتبار با یورو را برای کالاهای با اولویت اول و دوم انجام می‌دهند. ولی مابقی شرکت‌ها و متقاضیان که خواهان حواله‌های یورویی هستند نمی‌توانند از بانک‌ها تقاضا داشته باشند.تا پیش از این حواله‌های تا کمتر از 500 هزار دلار (معادل یورو) در بانک‌ها صورت می‌گرفت، اما اخیرا این موضوع با محدودیت مواجه شده است.در حال حاضر ارسال حواله یورویی برای کسانی که قبلا دارای پرونده بودند نیز ممکن نیست.

هم اکنون ارسال حواله با وون کره و لیر ترکیه در بانک‌ها صورت می‌گیرد. این تصمیم برای کنترل ذخایر ارزی کشور است و دولت قصد دارد ارزها را برای واردات کالاهای حساس و ضروری در نظر بگیرد.این در حالی است که معاون وزیر امور خارجه گفته در روابط اقتصادی با بسیاری از کشورها دلار را کنار گذاشته‌ایم و در حال کنار گذاشتن یورو هستیم. عباس عراقچی این خبر را در گفت‌وگو با ایرنا، خبرگزاری رسمی دولت داده است؛ اما توضیح بیشتری درباره این موضوع ارائه نکرده است. با این حال به نظر می‌رسد این موضوع در ادامه تلاش ایران برای کاهش وابستگی خود به ارزهای دول غیرهمسو انجام شده باشد.
ایران در سال‌های اخیر توانسته بود دلار را از بخش زیادی از مبادلات تجاری خود با سایر کشورها حذف کند. مقامات بلندپایه اقتصادی کشورمان همواره از این موضوع به عنوان راهی برای گریز از تحریم‌های یکجانبه ایالات متحده یاد کرده بودند. در بدو این امر، از یورو به عنوان جایگزین اصلی واحد پول آمریکا در مبادلات تجاری ایران با سایر کشورها استفاده می‌شد، اما اینک و پس از تحریم‌های نفتی و بیمه‌ای که اتحادیه اروپا علیه کشورمان اعمال کرد، به نظر می‌رسد مقامات تهران مصمم شده‌اند یورو را نیز از مبادلات دوجانبه با سایر کشورها حذف کنند.

موضوعی که محمود احمدی‌نژاد، رییس‌جمهور بارها بر آن تاکید کرده و در نشست‌های دو یا چندجانبه خود با مقامات سایر کشورها خواهان استفاده از پول رایج این کشورها در مبادلات شده است. این برنامه البته قدمت بسیاری در دولت دهم دارد. سال 89 بود که محمدرضا رحیمی، معاون اول رییس‌جمهور اعلام کرد: ایران پس از کاهش استفاده از دلار آمریکا در سبد ارزی خود، اکنون در فکر حذف یورو در معاملات نفتی است.

وی از رده خارج کردن دلار و یورو در معاملات نفتی ایران را به عنوان یک اولویت مهم، مطرح کرده بود، اما اظهارات عراقچی نشان می‌دهد این برنامه به مراحل پایانی اجرای خود نزدیک می‌شود و به نظر می‌رسد مهم‌ترین دلیل آن نیز، اعمال تحریم‌های اتحادیه اروپا و رفتار غیردوستانه این اتحادیه در برخوردهای سیاسی اخیر با تهران باشد. هرچند شاید تضعیف قدرت یورو (پول واحد اروپایی) در مقابل سایر ارزهای معتبر دنیا نیز در این زمینه مزید بر علت شده باشد. اتفاقی که در پی بحران بدهی کشورهای اروپایی در سال‌های اخیر، باعث گمانه‌زنی‌هایی درباره پایان دوران یورو و انحلال منطقه پولی واحد اروپا نیز شده است.

قیمت‌های داخلی
روز گذشته افزایش قیمت دلار داخلی موجب شد تا قیمت یورو نیز با 35 تومان افزایش تا 2635 تومان تا ساعت 2 بعدازظهر بالا برود. پوند انگلیس دیروز 100 تومان افزایش داشت. صد ین ژاپن 40 تومان، ریال عربستان و درهم امارت هر یک 15 تومان، دلار کانادا 35 تومان و دلار استرالیا 30 تومان گران شدند.
در بازار همچنین سکه‌های بهار آزادی افزایش بیشتری را برای خود ثبت کردند.

سکه طرح جدید 18 هزار تومان گران شد و 792 هزار تومان فروخته شد. سکه طرح قدیم هم 17 هزار تومان افزایش داشت و 793 هزار تومان فروخته شد. نیم سکه 11 هزار تومان گران شد و 398 هزار تومان فروخته شد.

ربع سکه هم با 5000 تومان افزایش تا مرز 200 هزار تومان بالا رفت. در بازار طلا قیمت هر مثقال طلای 17 عیار 8300 تومان افزایش یافت . گرم طلای 18 عیار نیز با بیش از 1900 تومان افزایش تا محدوده 81 هزار تومان بالارفت.
در بازارهای جهانی قیمت طلا به دلیل تعطیلی بازارهای جهانی در سطح 1620 دلار برای هر اونس بدون تغییر باقی ماند.