چرا رفتار کرونا در ایران عجیب شد؟

رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت گفت: در فاز سوم کنترل و مدیریت کرونا برای ما مهم است افرادی را که بیشتر در معرض خطر قرار دارند، زودتر شناسایی کرده و مورد مراقبت قرار دهیم و اجازه ندهیم که این افراد به فرم‌های شدید بیماری کووید-۱۹مبتلا شوند.

دکتر محمد مهدی گویا که در یک برنامه تلویزیونی صحبت می‌کرد، درباره پایان کرونا در کشور، گفت: فکر نمی‌کنم کسی اکنون بتواند به این سوال پاسخ دهد که کرونا چه زمانی از کشور خارج می‌شود، اما دعا می‌کنیم که هرچه زودتر این اتفاق رخ دهد.

چرا آمار ابتلا به کرونا صعودی شده است؟

وی درباره دلایل صعودی بودن آمار مبتلایان به کرونا طی روز‌های اخیر، افزود: باید توجه داشت که تمام دنیا و تقریبا در ۲۱۳ کشور و منطقه بروز این بیماری را گزارش کردند و گرفتار کرونا هستند. زمانیکه این بیماری آغاز شد، شاید کسی تصور نمی‌کرد که در یک بازه زمانی چهار تا پنج ماهه بیش از ۶.۵ میلیون مبتلا داشته باشد و بیش از ۴۰۰ هزار نفر جان‌شان را از دست بدهند. هنوز هم نمی‌توان پیش‌بینی کرد که آینده این بیماری چه خواهد شد.

گویا ادامه داد: وقتی که همه‌گیری در کشور ما آغاز و موارد اولیه بیماری مشاهده شد، بلافاصله کاری که کردیم این بود که ببینیم چطور می‌توانیم در برابر این بیماری دفاع خوبی داشته باشیم. منظور از دفاع خوب این بود که بتوانیم بیماران را زودتر شناسایی کنیم، زودتر درمان کنیم و اجازه ندهیم که بیماران بیماری‌شان را به دیگران منتقل کنند. به سرعت همه این اتفاقات رخ داد و ما یک دفاع جانانه کردیم. به طوری که همکاران پزشک و پرستار ما با زحمات شبانه روزی‌شان جان‌شان را کف دست گرفتند و دفاع کردند.

وی تاکید کرد: اما بعد از مدتی باید تاکتیک‌مان را تغییر می‌دادیم. بر همین اساس مرحله بعدی اقدامات ما حمله به این بیماری بود. اینکه چگونه با این بیماری برخورد کنیم تا بتوانیم سریع‌تر از پس آن برآییم. حمله ما بسیار سنگین بود که ۳۵ هزار نفر نیروی بهداشتی در سراسر کشور این حمله را سازماندهی و اجرا کردند که همچنان در حال اجراست. در فاز حمله منتظر نشدیم که بیمار به بیمارستان مراجعه کند، بلکه ما به سراغ بیمار رفتیم و آن‌ها را شناسایی کردیم. ما بیماران را در مرحله اولی که هنوز علائم بیماری در آن‌ها ظاهر نشده بود یا بسیار خفیف بود، شناسایی کردیم، تحت مراقبت قرار دادیم و برخی از آن‌ها را تحت درمان‌های ویژه قرار دادیم. بر همین اساس غربالگری انجام دادیم و در وهله اول و ظرف یک ماه ۷۰ میلیون نفر از جمعیت کشور را غربالگری کردیم و کسانی که علائمی از بیماری را ذکر می‌کردند، تحت مراقبت قرار دادیم.

گویا با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش آمار این است که ما افراد بدون علامت یا کم علامت را شناسایی و توصیه کردیم در منزل بمانند و مراقب باشند تا عفونت‌شان را به دیگران منتقل نکنند، گفت: اما افزایش بیماریابی، تنها علت افزایش موارد بیماری در کشور نیست. در کنار این فاصله‌گذاری اجتماعی را اجرا کردیم که در مقطعی بسیار کمک کننده بود. اینکه مردم نکات و توصیه‌های بهداشتی را رعایت می‌کردند، اینکه در منازل بمانند، کمتر مسافرت روند، کمتر در اجتماعات ظاهر شوند و... همچنین بسیاری محل‌های کار و مراکز آموزشی و تحصیلی برای کنترل کرونا تعطیل شدند و همه این اقدامات کمک کننده بود. بعد از مدتی به تدریج بازگشایی‌ها آغاز شد که کمابیش در تمام دنیا اتفاق افتاده است.

در صورت نیاز باید در بازگشایی‌ها تجدیدنظر کنیم

رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت با بیان اینکه در بازگشایی‌ها باید با احتیاط زیادی پیش رفت و باید سعی کنیم به گونه‌ای اقدام کنیم که به عقب بازنگردیم، تاکید کرد: بازگشایی‌ها باید به تدریج و زیر ذره بین و با همکاری همه سازمان‌ها باشد و به محض اینکه مشاهده کردیم که موارد در حال افزایش است، بلافاصله روش‌مان را تغییر دهیم. بازگشایی این نیست که امروز مدارس باز شود و شاهد افزایش موارد بیماری باشیم، باز هم تاکید کنیم که مدارس تعطیل نشوند و باز شوند. به عنوان مثال کره جنوبی زمانیکه اولین علائم را مشاهده کردند وقتی دیدند مدارس منجر به افزایش موارد بیماری می‌شود، مجددا به عقب بازگشتند. معنی فاصله‌گذاری اجتماعی همین است. من فکر می‌کنم اگر لازم باشد، ما هم باید در تصمیمات‌مان تجدید نظر کرده و تصمیمات جدید بگیریم.

کرونا تمام نشده است

گویا گفت: در حال حاضر برخی فکر می‌کنند، کار تمام شده است. اصلا اینطور نیست و هنوز مبارزه سنگینی را با این ویروس پیش‌رو داریم و نمی‌توانیم قاطعانه بگوییم که در برابر این ویروس موفق شدیم و باید این احتیاط‌ها را داشته باشیم.

غربالگری کرونایی گروه‌های آسیب پذیر

گویا درباره غربالگری کرونایی سالمندان و بیماران خاص، گفت: در حال حاضر برای ما مهم است که افرادی که بیشتر در معرض خطر قرار دارند، زودتر شناسایی کرده و مورد مراقبت قرار دهیم و اجازه ندهیم که این افراد به فرم‌های شدید بیماری مبتلا شوند. در حال حاضر هدف عمده برنامه‌هایی که تدوین می‌شود، این است که به سراغ افراد آسیب‌پذیر روند. برخی از این افراد ممکن است به دلیل وضعیت جسمی، سن و... اصلا به ما مراجعه نکنند.

وی تاکید کرد: بر این اساس انرژی اصلی‌مان را در بیماریابی بر روی این گروه‌ها که آسیب‌پذیرترین گروه‌های اجتماعی هستند، می‌گذاریم، اما سایر افراد را هم فراموش نمی‌کنیم. با همین سیاست پیش می‌رویم تا زودتر این افراد را شناسایی کرده و مورد مراقبت قرار دهیم. عمده اقداماتی که در این زمینه انجام می‌دهیم، از طریق نظام مراقبت‌های بهداشتی اولیه است. باید توجه کرد که تمام مردم در کشور یک پرونده خانوار دارند که ما در این پروند همه اطلاعات مردم را داریم و دقیقا می‌دانیم که چه میزان افراد بالای ۶۰ سال داریم، چه تعدادی از افراد ضمن اینکه سن بالا دارند، به بیماری قلبی یا بیماری‌های مزمن تنفسی و... نیز مبتلا هستند. با این افراد تماس گرفته و دسترسی ما به این افراد از طریق نظام مراقبت‌های بهداشتی اولیه کار سختی نیست و به راحتی می‌توانیم این اقدام را انجام دهیم.

میزان متفاوت ابتلا به کرونا در استان‌های مختلف

رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت درباره میزان مواجه جمعیت کشور با کرونا، گفت: در اعلام این اعداد باید مقداری احتیاط کنیم. اولا اینکه میزان ابتلا در استان‌های مختلف بسیار متفاوت است. به طوری که استان‌هایی داریم که موارد آلودگی در آن‌ها نسبت به استان‌های دیگر بیشتر بوده است. در این زمینه برآوردم این است اعداد ۲۰ درصدی که در زمینه میزان مواجهه مردم کشورمان با این بیماری مطرح شده است، بیش از آن چیزی است که ما تصور می‌کنیم. اگر این موضوع را اعلام کنیم، این تصور ایجاد می‌شود که موج‌های بعدی بیماری موارد کمتری از مواجهه و ابتلا را خواهد داشت. در حالی که چنین چیزی نیست.

همچنان در موج اول کرونا قرار داریم

گویا با بیان اینکه ما هنوز موج اول کرونا را در کشور تمام نکرده‌ایم که به سراغ موج‌های بعدی رویم، گفت: فکر می‌کنم هر عددی را درباره میزان مواجهه بگویم، دور از واقعیت است. تنها چیزی که می‌توانم اعلام کنم این است که در برخی استان‌ها موارد بیماری بیش از استان‌های دیگر بوده است. در عین حال هنوز موج اول تمام نشده، باید موج اول تمام شود، سپس مطالعه کنیم و سپس نتیجه را اعلام کنیم.

گویا درباره فاز سوم کنترل و مدیریت کرونا، گفت: تاکید می‌کنم که هدف از این فاز دنباله برنامه بیماریابی فعال در حوزه کروناست. در حال حاضر مهم‌ترین استراتژی وزارت بهداشت، پیشبرد برنامه بیماریابی فعال است. منتها در مرحله قبلی به سراغ عموم مردمی که علامت داشتند، می‌رفتیم که بر اساس خوداظهاری افراد بود و مراقبت و پیگیری می‌کردیم. اکنون مقداری هدفمندتر پیش می‌رویم و هدف‌مان این است که آسیب‌پذیرترین گروه‌ها را زودتر شناسایی کنیم و مورد مراقبت قرار دهیم و آموزش دهیم تا خودشان مراقب خودشان باشند.

وی تاکید کرد: البته آموزش‌ها و اطلاع‌رسانی ما برای کل خانواده است، نه برای یک فرد خاص. منتها در خانواده افرادی را که آسیب‌پذیرتر هستند، زودتر انتخاب می‌کنیم و تحت مراقبت قرار می‌دهیم.

وضعیت کرونا در پاییز قابل پیش بینی نیست، اما...

گویا درباره وضعیت کرونا در پاییز، گفت: اصلا دوست ندارم که در این زمینه پیش‌بینی کنم و فکر می‌کنم که پیش‌بینی کردن، موجب گمراهی ما می‌شود. اگر بگوییم وضعیت در پاییز خوب می‌شود، نمی‌دانیم. اگر بگوییم وضعیت بدتر می‌شود، باز هم نمی‌دانیم، اما ما باید احتیاط‌های لازم را انجام دهیم. در عین حال به هیچ عنوان نباید انتظار داشت که ظرف یک مدت کوتاه و در چند ماه آینده آن هم در سطح تمام مردم کره خاکی به واکسن دسترسی داشته باشیم. از طرفی داروی قطعی هم تاکنون برای کرونا نداریم.

وی تاکید کرد: پروتکل‌هایی که تدوین شده و برای بازگشایی دانشگاه‌ها و برگزاری امتحانات نوشته شده، با تلاش تهیه شدند و امیدوارم مطابق آن‌ها عمل شود. در این صورت شانس اینکه یک دانش آموز یا یک دانشجو به کرونا مبتلا شود، به حداقل می‌رسد.

گویا درباره احتمال یک رقمی شدن مبتلایان و فوتی‌های ناشی از کرونا، گفت: خیلی بعید است که در آینده‌ای نزدیک منتظر باشیم که فوتی‌هایمان یک رقمی شود، اما باز هم هیچ چیز قابل پیش‌بینی نیست. فعلا در شرایطی نیستیم که خوشبینانه به این موضوع نگاه کنیم. زیرا اگر خیلی با خوشبینی نگاه کنیم، ممکن است فردا مردم به ما بگویند که چرا این حرف را زدید.