معنای تحریم‌های جامع جمهوریخواهان کنگره

جمهوری‌خواهان کنگره طرح تحریمی جدیدی علیه ایران و گروه‌های نزدیک به آن پیشنهاد کرده اند که اگر اجرا شود، هرگونه مصالحه و توافق میان ایران و آمریکا را دشوار خواهد کرد.

کمیته مطالعاتی جمهوریخواه (RSC) در کنگره آمریکا، طرحی تحت عنوان «راهبرد امنیت ملی RSC: تقویت آمریکا و مقابله با تهدیدات جهانی» پیشنهاد کرده که در آن اقدامات متنوعی علیه ایران و برخی کشور‌های دیگر نظیر روسیه و چین پیشنهاد شده است. این طرح ۱۲۰ صفحه ای، فعلا در حد یک طرح پیشنهادی و مطالعاتی است، اما تصویب و اجرای احتمالی آن در آینده تبعات گسترده‌ای برای و سایر کشور‌های خاورمیانه خواهد داشت.
در این طرح، اقدامات متعددی علیه ایران پیشنهاد شده است که برخی از آن‌ها عبارتند از: فعال سازی مکانیسم ماشه در برجام، تمدید تحریم‌های تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران، اعمال تحریم علیه امیر علی حاجی زاده، فرمانده هوافضای سپاه پاسداران و نیز اعمال تحریم علیه بخش‌های پتروشیمی، مالی، خودروسازی و ساخت و ساز.

علاوه بر این، طرح جمهوریخواهان از تحریم سازوکار «ابزار حمایت از مبادلا تجاری» (اینستکس)، گسترش تحریم‌های حقوق بشری علیه ایران و تحریم‌های دیگر حمایت می‌کند. در سطح منطقه‌ای، نویسندگان طرح، خواستار اعمال تحریم‌های گسترده علیه گروه‌های نزدیک به ایران در لبنان، سوریه، عراق و یمن شده اند. طبق این طرح، انصار الله یمن (حوثی ها)، سرایا الخراسانی، کتائب امام علی (ع)، گردان‌های سید الشهدا (ع)، لوا ابوالفضل العباس، جنبش الاوفیا، سرایا عاشورا و سایر گروه‌های عراقی باید در فهرست تحریم‌ها قرار گیرند. همچنین در طرح کنگره توصیه شده است که افرادی مانند جبران باسیل، وزیر خارجه سابق لبنان، نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان، و هادی عامری، رئیس سازمان بدر عراق در لیست تحریم‌ها قرار گیرند.
تحریم‌های پیشنهادی کمیته مطالعاتی جمهوریخواهان به این موارد محدود نمی‌شود و موارد دیگری از قبیل قطع کمک‌ها به ارتش لبنان را شامل می‌شود.

طرح پیشنهادی جمهوریخواهان کنگره علیه ایران

فراتر از ارسال پیام
طرح پیشنهادی جمهوریخواهان هنوز تصویب نشده است. به اعتقاد برخی کارشناسان، تصویب چنین طرحی بعید است؛ خصوصا که این طرح با هدف تقویت نفوذ حزب جمهوریخواه در سیاست خارجی آمریکا تدوین شده است. بنابراین، دمکرات‌ها ممکن است با بسیاری از بخش‌های این طرح مخالفت کنند. رایان بول، تحلیلگر اندیشکده آمریکایی استراتفور، در گفتگو با روزنامه «نشنال» امارات، تصویب این طرح را بعید دانسته، ولی گفته است که مطرح شدن چنین طرحی، نشان دهنده شکل گیری یک روند تندرو در درون حزب جمهوریخواه است. بول با بیان اینکه این طرح تمرکز بیشتری بر عراق و لبنان در مقابله با ایران ایجاد می‌کند، افزود: «تصویب آن، بعید است، خصوصا که انتخابات (ریاست جمهوری) نوامبر در حال نزدیک شدن است و دمکرات‌ها نمی‌خواهند خود را ایجادکننده تنش در خارج نشان دهند.»
طرح جمهوریخواهان در واقع پیشنهادی برای مسدود کردن هرگونه مصالحه احتمالی میان ایران و آمریکاست. این طرح که متضمن «سخت‌ترین تحریم‌های کنگره علیه ایران» است، دولت آمریکا را از رفع تحریم‌ها بدون اجازه مجلس نمایندگان و مجلس سنا منع می‌کند. به عبارت دیگر، اگر این طرح تصویب شود، دیگر هیچ دولتی بدون اجازه کنگره قادر نخواهد بود از طریق رفع تحریم‌ها با ایران به توافق برسد. از آنجا که اجماع‌سازی در کنگره در زمینه توافق با ایران بسیار دشوار است، این طرح می‌تواند به معنای بستن همیشگی راه مصالحه با ایران باشد.

مایک جانسون، رئیس کمیته مطالعاتی جمهوریخواه گفته است که آن‌ها این طرح را صرفا با هدف ارسال پیام تدوین نکرده اند بلکه هدف شان تصویب این طرح است. اما چنانچه این طرح تصویب شود، در کنار همه تبعات منفی آن برای ایران، از یک منظر، مخاطره آمیز خواهد بود. جمهوریخواهان در طرح جدید خواستار تغییر قانون «اختیار استفاده از نیروی نظامی» مصوب سال ۲۰۰۱ شده اند. رئیس جمهور آمریکا می‌توانست با استناد به این قانون دست به عملیات نظامی خارجی بزند. اما این قانون محدودیت‌هایی برای رئیس جمهور داشت. حالا، جمهوریخواهان می‌خواهند این قانون را به نحوی تغییر دهند که شامل مقابله با ایران نیز بشود. در طرح آمده است که رئیس جمهور آمریکا باید به وضوح اختیار «پاسخ دادن به تجاوزگری ایران و تهدیدات تروریستی مانند داعش و القاعده» را داشته باشد.
طرح جدید جمهوریخواهان، در صورت تصویب شدن، سیاست خارجی آمریکا در برابر ایران را وارد مرحله تازه‌ای می‌کند که ویژگی بارز آن، تداوم خصومت‌ها میان دو کشور است. در این بین، باید به یک احتمال اشاره کرد. این احتمال وجود دارد که جمهوریخواهان از شکست محتمل دونالد ترامپ در انتخابات سوم نوامبر نگران شده اند و در پی تضمین تداوم سیاست فشار حداکثری علیه ایران در صورت پیروزی جو بایدن هستند.