رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در اقدامی غیرمعمولی احتمال پیروزی رئیس جمهور آمریکا را بررسی کرده و آن را بیش از ۵۰ درصد دانسته است. برخی نظرسنجیهای سیاسی در آمریکا این پیش بینی را تایید میکنند.
در حالی که بسیاری از ناظران شانس انتخاب مجدد دونالد ترامپ در انتخابات سوم نوامبر را اندک ارزیابی میکنند، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، گفته است شانس پیروزی ترامپ در انتخابات آینده ریاست جمهوری آمریکا بیشتر از ۵۰ درصد است.
ظریف در یک مصاحبه لایو اینستاگرامی با فرید مدرسی، روزنامه نگار، گفت: «در علوم انسانی بزرگترین اشتباه مخصوصا در مسائل سیاسی و مسائل سیال، پیشبینی است. اما من میخواهم پیش بینی کنم که هنوز شانس انتخاب آقای ترامپ بیش از ۵۰ درصد است؛ البته شانس ایشان نسبت به ۴-۵ ماه گذشته به صورت جدی کاهش پیدا کرده است، اما یک واقعیتی در مورد آقای ترامپ وجود دارد و آن این است که ایشان یک پایه ۳۵ درصدی در جامعه آمریکا دارد که این پایه هنوز تکان نخورده است.»
ظریف افزود: «تا زمانی که این پایه رای آقای ترامپ تکان نخورده است، هنوز شانس انتخاب شدن مجدد دونالد ترامپ از نظر من به عنوان یک تحلیلگر، وجود دارد. البته آقای ترامپ اشتباهات زیادی داشتند و در سیاست خارجی حتی یک حوزه موفق نداشتند و در سیاست داخلی، موضوع کرونا، نحوه برخورد با ناآرامیهای جدید در ایالات متحده، نحوه برخورد با مهاجرین و نحوه برخورد با اقلیتها، نقاط بسیار جدی ضعف دونالد ترامپ است.»
این اظهارات ظریف بازتاب گستردهای یافت. چرا که مقارن با شیوع کرونا، محبوبیت ترامپ تقریبا در تمام نظرسنجیها شاهد افت چشمگیری بوده است. این روزها، به طور پیوسته گزارشهایی درباره کاهش شدید محبوبیت ترامپ در نظرسنجیها منتشر میشود. اما چرا ظریف برخلاف این نظرسنجیها هنوز از بالا بودن شانس پیروزی ترامپ سخن میگوید؟ پاسخ این سوال را میتوان از اظهارات ظریف به دست آورد. وزیر خارجه ایران ضمن اشاره به کاهش جدی شانس پیروزی ترامپ، گفته است پایگاه اصلی حامیان ترامپ تغییر چندانی نکرده است. به عبارت دیگر، ترامپ طرفداران پروپاقرصی دارد که هنوز هم از او حمایت میکنند و تحت تاثیر بحرانهای اخیر قرار نگرفته اند. اینان شامل گروههایی مانند محافظهکاران و راستگرایان افراطی، سفیدبرترپنداران و... هستند.
ظریف معمولا در بیان دیدگاههای خود جانب احتیاط را رعایت می کند، اما این بار در پیش بینی پیروزی ترامپ احتیاط را کنار گذاشته است.
نظرسنجیها و پیشبینی ظریف
اما علاوه بر اینها، دلایل دیگری نیز وجود دارد که نشان میدهد ترامپ هنوز شانس پیروزی دارد. اگر چه محبوبیت ترامپ در اکثر نظرسنجیها کاهش یافته، اما همین نظرسنجیها نشان میدهند که ترامپ هنوز از حمایت بخش قابل توجهی از جامعه آمریکا برخوردار است. جدای از این، کاهش محبوبیت ترامپ به سطح بی سابقهای نرسیده است. به عنوان نمونه، موسسه نظرسنجی گالوپ، در تاریخ ۱۰ ژوئن، نتایج یک نظرسنجی را منتشر کرد که نشان میدهد محبوبیت ترامپ به ۳۹ درصد سقوط کرده است. آخرین باری که محبوبیت ترامپ به ۳۹ درصد رسیده بود، در اکتبر گذشته بود.
تاریخچه محبوبیت ترامپ در نظرسنجیها نشان میدهد که سقوط بیشتر محبوبیت ترامپ بعید نیست. همچنین، سوابق ترامپ نشان میدهد که بعد از کاهش محبوبیت وی، افزایش آن نیز دور از انتظار نیست. طبق آمار گالوپ، میزان محبوبیت ترامپ تا حالا چهار بار به ۳۵ درصد سقوط کرده است که آخرین بار، در اواسط دسامبر ۲۰۱۷ بود. هر گاه محبوبیت ترامپ به زیر ۳۵ درصد سقوط کرد، در آن حالت میتوان گفت که بحران کرونا و اعتراضات ضدنژادپرستی تاثیرات بی سابقهای بر موقعیت ترامپ گذاشته است.
از سوی دیگر، حتی اگر میزان محبوبیت ترامپ به کمتر از ۳۹ درصد کاهش یابد باز هم این کاهش به معنای شکست قطعی ترامپ در انتخابات نخواهد بود. چرا که بعد از این کاهش، احتمال افزایش محبوبیت ترامپ وجود دارد. همین یک ماه پیش، (۱-۱۳ ماه مه) محبوبیت ترامپ در نظرسنجی گالوپ به بالاترین سطح خود، یعنی ۴۹ درصد رسیده بود. در آن زمان هم، اوضاع اقتصادی آمریکا به شدت تحت الشعاع بحران کرونا بود. هم اکنون، تقریبا تمام نظرسنجیها یک نکته را نشان میدهند و آن اینکه محبوبیت ترامپ رو به کاهش است، اما هنوز معلوم نیست که این کاهش تا کجا ادامه پیدا میکند.
طبق دادههای وبگاه «فایو ثرتی ایت»، در حال حاضر اکثر نظرسنجیها نشان میدهند محبوبیت ترامپ بین ۳۹ تا ۴۳ درصد است. این مقدار با میانگین کلی میزان محبوبیت ترامپ در کل دوران ریاست جمهوریاش که ۴۰ درصد است، فاصله چندانی ندارد.
به هر حال، هیچ شکی نیست که تحولات اخیر آمریکا موقعیت ترامپ را در افکار عمومی متزلزل کرده است، اما این تزلزل به حدی نیست که بتوان بر اساس آن، قاطعانه شکست ترامپ در انتخابات را پیش بینی کرد، خصوصا که تا انتخابات ریاست جمهوری سوم نوامبر بیش از چهار ماه باقی مانده است. در این مدت، احتمال تغییر اوضاع به نفع یا به ضرر ترامپ بعید نیست.