به طور کلی سرمایه گذاران عادت دارند هنگام رشد قیمت سکه به صرافی ها یا طلافروشی ها رفته و سکه فیزیکی خود را خریداری کرده تا در زمان آینده و همگام با افزایش قیمت سکه آن را با قیمت مناسب تر به فروش برسانند. امروز در بازار سرمایه ایران این امکان وجود دارد که سرمایه گذار تنها با دریافت کد بورسی از طریق بازار سرمایه، سکه و یا مشتقات آن را می تواند خریداری کند. این صندوق مانند بقیه صندوق های سرمایه گذاری مشترک یا صندوق ETF در بورس قابل معامله است.
صندوق طلا صندوقی در بورس است که دارایی های جمع آوری شده از سرمایه گذاران را در گواهی سپرده طلا و امثال آن سرمایه گذاری می کند. همچنین دارای ریسک به مراتب پایین تری نسبت به سکه و طلا می باشد (زیرا ممکن است سکه یا طلا قلابی خریداری کنیم) و از طرفی با مبلغ حداقل 100 هزار تومان قادر به خرید آن می باشیم. یعنی اگر فکر می کنید در آینده قرار است قیمت طلا افزایش یابد و شما پول کافی برای خرید سکه بهار آزادی ندارید، خرید صندوق های طلا می تواند به عنوان یکی از گزینه های سرمایه گذاری مطمئن و جایگزین باشد.
صندوق طلا یکی دیگر از راههای سرمایه گذاری در بورس، می باشد. یک تعریف کلی گواهی سپرده طلا بدین شرح است: گواهی سپرده طلا ورقه بهاداری است که نشان‌دهنده مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالای سپرده‌شده (طلا و مشتقات آن) در انبار است و آدرس این انبار در خزانه داری پردیس بانک رفاه م یباشد. سکه های مورد تایید این انبار هم دارای ضرب سال ۱۳۸۶، با وزن ۸.۱۳۳ گرم و عیار ۹۰۰ می باشد و بنابراین اگر کسی قصد دریافت گواهی سکه دارد می تواند سکه فیزیکی خود را به بانک تحویل و حواله مربوطه را دریافت کند.
افرادی که علاقه به سرمایه گذاری در طلا دارند، می توانند صندوق طلا و یا گواهی سکه را خریداری کنند که نوسان آن همسو با قیمت طلا است.
این حواله در حال حاضر در بورس اوراق بهادار در حال معامله است که قیمت آن دقیقاً هم سو با قیمت سکه در بازار است. اما گواهی سکه در بورس دارای نوسان محدود می باشد که ممکن است نسبت به قیمت سکه در بازار دارای تاخیر زمانی باشد. شکل زیر معامله گواهی سکه در بورس را نشان می دهد بنابراین هر فردی قادر خواهد بود گواهی مربوطه را به صورت آنلاین (همانند خرید و فروش سهام) در بازار معامله کرده و در زمانی که تمایل داشت آن را بفروشد. در حال حاضر سکه های رفاه، ملت،صادرات و سامان در بورس قابل معامله و خرید و فروش هستند.
بعد از خرید گواهی سکه سرمایه گذار یا می تواند همان گواهی را دوباره در بازار بورس به فروش رسانده و یا همراه با داشتن گواهی سکه به بانک عامل مراجعه کرده و فیزیک سکه خود را دریافت کند. از طرفی هزینه انبارداری سکه به ازای هر روز ۷۰ تومان و هزینه کارشناس هم به ازای هر سکه ۱۰۰۰ تومان است.
همانطور که در شکل بالا نشان داده شده است قیمت این گواهی ۵.۰۷۰.۱۰۲ ریال (در زمان تهیه گزارش) است. یعنی سرمایه گذار برای خرید یک سکه باید سفارشهای خود را در مضرب ۱۰ تایی وارد سامانه کند. یعنی اگر فردی قصد خرید ۵ سکه را دارد باید ۵۰ سفارش و اگر قصد خرید ۱ سکه را دارد باید ۱۰ سفارش وارد سامانه کند تا بتواند سکه مذکور را خریداری کند.
زمان معاملات گواهی سکه طلا نیز در حال حاضر از ساعت ۱۲:۳۰ الی ۱۵:۳۰ است. ساعت ۱۲:۳۰ الی ۱۳:۰۰ مرحله پیش گشایش بازار بوده و در ساعت ۱۳:۰۰ قیمت تعیین شده و حراج پیوسته (یا معاملات عادی) از ساعت ۱۳:۰۰ الی ۱۵:۳۰ جریان دارد. از طرفی کارمزد خرید و فروش گواهی های سکه در بورس معادل ۰.۰۰۱۲۵ میباشد یعنی به هنگام خرید و فروش سکه فرد سرمایه گذار باید این درصد را پرداخت کند.
دارایی های صندوق طلا
بر اساس قوانین، دارایی یک صندوق طلا در اوراق گواهی سکه، ابزارهای مشتقه مربوط به طلا مانند اختیار و آپشن و اوراق مشارکت است که بیشترین درصد آن که نزدیک به ۷۰ درصد بوده اوراق گواهی سکه است.
فرد سرمایه گذار در صورتی که دورنمای افزایش قیمت سکه در آینده را داشته به راحتی میتواند صندوق طلا را در بازار سرمایه خریداری و در زمان مناسب آن را به فروش برساند. لذا بدون اینکه درگیر رفتن به صرافی و … شود به راحتی سکه مورد نیاز خود را تامین و از طرفی ریسک ناشی از دزدیده شدن، گم کردن سکه و … را کاهش دهد.
صندوق های طلا معمولاً با توجه به تغییرات طلا بازدهی داشته که به نسبت صندوق های سرمایه گذاری مشترک و صندوق های ETF بازدهی به مراتب بیشتری دارد.
کارمزد خرید و فروش صندوق طلا
خرید و فروش صندوق طلا همانند دیگر دارایی ها در بورس و بورس کالا دارای کارمزد می باشد. چنانچه بیان شد کارمزد هر بار خرید و فروش صندوق طلا برابر ۰.۰۰۱۲۵ (یعنی ۰.۱۲۵%) بوده که سرمایه گذار هنگام خرید و یا فروش صندوق طلا این کارمزد را بایستی پرداخت کند. برای مثال اگر فرض کنید که یک میلیون تومان از صندوق طلا را خریداری میکنید باید ۱.۲۵۰ میلیون تومان پرداخت کنید و برای فروش هم همین مقدار کارمزد لازم است.
مزایای سرمایه گذاری در صندوق طلا
- پوشش ریسک نرخ ارز و بهره بردن از تغییرات قیمت طلای جهانی: عمده سرمایه گذاری صندوق طلا بر روی گواهی های سکه طلا می باشد. از طرفی قیمت گذاری سکه بر اساس دو پارامتر قیمت اونس جهانی و نرخ دلار است. بنابراین سرمایه گذاری در صندوق طلا به منزله سرمایه گذاری غیر مستقیم در طلای جهانی و نرخ ارز خواهد بود.
- پوشش ریسک کاهش قیمت طلا به کمک ابزارهای بازار آتی: در این صندوق امکان خرید آتی به منظور پوشش ریسک بازار طلا نیز وجود دارد.
- پوشش ریسک تورم: با توجه به ارزش روز طلا ریسک تورم در این کار گرفته می شود.
- نقدشوندگی بالا: همانند سایر صندوق های قابل معامله، صندوق طلا نیز دارای رکن بازارگردان بوده که ضمانت نقدشوندگی صندوق را بر عهده دارد.