معاون کل وزارت بهداشت بهداشت با بیان اینکه کاهش آمار مرگ و میر کرونا از اعداد بالاتر از ۲۰۰ به حدود ۱۵۰ چندان خوشحالی ندارد؛ زیرا هنوز هم آمار فوتی‌ها سه رقمی است، گفت: متاسفانه کاهش اندک در آمار مرگ و میر، بساط جاده چالوس و جوجه و... را راه انداخته است؛ در حالی که در بیش از ۱۰۰ کشور دنیا اکنون عدد مرگ و میر کرونا به صفر یا اعداد تک رقمی رسیده است.
ایرج حریرچی در تلویزیون گفت: خوشبختانه با اقداماتی که مردم انجام دادند موارد افزایشی شدید و مرگ بالاتر از ۲۰۰ نفر در روز در میان افرادی که تست کرونایشان مثبت بود، کاهش یافت. البته همانطور که می‌دانید مواردی که تست نداده‌اند، اما کرونا داشته‌اند مانند تمام دنیا در آمار قید نمی‌شوند.
وی ادامه داد: در فرودین و اردیبهشت بیماری با روند کاهش روبرو بود، ولی با اتفاقاتی نظیر مسافرت‌ها، عروسی‌ها، مراسم عید فطر در برخی مناطق کشور و... که در خرداد و اوایل تیر ماه افتاد، موارد ابتلا، بستری و مرگ را افزایش داد. خوشبختانه از نیمه تیرماه اقداماتی انجام شد که مهم‌ترین آن اجباری شدن پوشش ماسک و تعطیلی مشاغل سطوح ۳ و ۴ در چندین استان، ایجاد تغییرات در طرح‌های ترافیک و... بود.
وی افزود: همانطور که قبلا هم اعلام کرده‌ایم هر اقدام اجتماعی خوب یا بدی که انجام می‌شود، تغییرات آن مشاهده خواهد شد. این تغییرات به شکلی است که ۵ الی ۷ روز بعد موارد سرپایی، ۲ الی ۳ هفته بعد موارد بستری و ۴ الی ۶ هفته بعد موارد مرگ تغییر می‌کند. ما در دو تا سه هفته قبل کاهش موارد بستری را شاهد بودیم و اکنون نیز چند روز است که کاهش موارد مرگ به کمتر از ۲۰۰ نفر در روز می‌بینیم.
حریرچی ادامه داد: این هشدار را به شکل جدی مطرح می‌کنم که کاهش آمار مرگ از اعداد بالاتر از ۲۰۰ به حدود ۱۵۰ و... چندان خوشحالی ندارد؛ زیرا هنوز هم رقم مرگ و میر بر اثر کرونا سه رقمی است و همچنین محاسبه این تعداد فوت با در نظر گرفتن هزار یا ۱۰۵۰ فوت در روز درست نیست. زمانی که می‌گوییم ۱۵۰ فوت بر اثر کرونا در میان افراد با تست مثبت در روز گزارش شده است یعنی ۱۵ درصد موارد مرگ و میر به دلیل کرونا بوده است؛ اگر کسانی که تستشان منفی بوده را هم محاسبه کنیم، ممکن است این ۱۵ درصد تا دو برابر و بیشتر هم اضافه شود.
معاون کل وزارت بهداشت تصریح کرد: کاهش اندک در آمار مرگ و میر بر اثر کرونا بساط جاده چالوس و جوجه و... را راه انداخته است، در حالی که از بیش از ۱۹۲ کشور دنیا در بیش از ۱۰۰ کشور دنیا اکنون عدد مرگ و میر کرونا به صفر یا اعداد تک رقمی رسیده است. آمار مرگ و میر روزانه بر اثر کرونا در ایران باید مانند روز‌های اردیبهشت کاهش یاید و حتی تک رقمی شود. تا زمانی که ویروس وجود دارد بی احتیاطی سبب شعله‌ور شد بیماری خواهد شد.
وی با ارائه مثالی از ملبورن، ادامه داد: در ملبورن زدن ماسک اجباری است، ۸ شب تا ۵ صبح حکومت نظامی است و هرکس از خانه خارج شود باید برگه داشته باشد که اعلام کند به کجا می‌رود و حتما باید خروج از منزل به یک دلیل کاملا موجه صورت گرفته باشد، هر فرد تا شعاع حداکثر ۵ کیلومتری می‌تواند تردد کند، مهمانی‌ها و ... محدود شد. این موارد در حالی است که می‌شنویم برخی از ما بهتران برای حضور در مهمانی، تست کرونا می‌دهند و سپس در مهمانی حاضر می‌شوند.
حریرچی در مورد واکسن کرونا نیز اظهار کرد: از نظر روانی مردم دوست دارند تمام مشکلات کرونا با واکسن برطرف شود. هنوز مشخص نیست خود بیماری ایمنی ایجاد می‌کند یا خیر؛ تحقیقات نشان داده از کسانی که تاکنون به بیماری مبتلا شدند حدودا ۱۴ درصدشان مجددا درگیر شدند. زمانی که ویروسی وارد بدن می‌شود، بدن واکنش ایمنی ایجاد می‌کند که ممکن است به صورت سلولی، ملکول آنتی‌بادی یا... ایمنی ایجاد کند. واکسن این کار را با ویروس کشته یا ضعیف شده تقلید می‌کند. اکنون ۱۶۵ واکسن در حال ساخته شدن است که ۲۷ عدد از آن‌ها وارد مراحل بالینی، ۷ مورد هم وارد مرحله سوم بالینی شده است. تجربیات در دنیا نشان داده تنها ۱۰ درصد از واکسن‌هایی که وارد فاز سوم بالینی می‌شوند موفق خواهند بود. متوسط زمان ساخت واکسن در چند دهه اخیر از زمانی که شروع شده ۷ سال طول کشیده است، اینکه اکنون اعلام می‌شود واکسن کرونا می‌تواند دو ساله تولید شود به این شکل است که برخی موارد ایمنی را اورژانسی فرض کرده و رد می‌کنند.
وی درباره شرایط خرید واکسن‌هایی که در حال ساخت است، گفت: موضوع به این شکل است که کشور متقاضی بهای خرید واکسن را پیش از تولید پرداخت می‌کند؛ در حالی که اگر موفقیتی حاصل نشود، پولی هم به او بازگردانده نخواهد شد. یکی از واکسن‌هایی که پیشرفت خوبی حاصل کرده تنها ۷۳ روز ایمنی می‌دهد؛ در حالی که واکسن‌های سایر بیماری‌ها ایمنی‌هایی با بازه‌های زمانی طولانی مدت یا برای تمام عمر ایجاد می‌کند.
معاون کل وزارت بهداشت ادامه داد: همانطور که رئیس سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد، این ویروس تا چند دهه زندگی مردم را تحت تاثیر قرار خواهد داد. اکنون FDA و CBC آمریکا واکسنی را قبول می‌کند که در ۵۰ درصد افراد موثر باشد. اگر واکسن در ۵۰ درصد موثر بوده و ایمنی ایجاد شده در حد ۳ تا ۴ ماه باشد بازهم کشور‌های مختلف دنیا هم چنین پول‌هایی ندارند تا در چنین شرایطی به شکل مداوم واکسن را تکرار کنند. اکنون آمریکا فقط یک میلیارد دلار برای تزریق واکسن سرمایه‌گذاری کرده است. با شرایط ذکر شده از واکسن، مردم باید رفتار خود را تا اطلاع ثانوی تغییر دهند، مسئولین باید بدانند مناسبات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و... باید تغییر کند.
وی با اشاره به اینکه ویروس کرونا خصوصیاتی از ویروس ایدز، هپاتیت و آنفلوآنزا را دارد، ادامه داد: کرونا ویروس عجیب و غریبی است. هیچ موضوع بهداشتی_درمانی و هیچ موضوع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در صده اخیر زندگی انسان را اینگونه تحت تاثیر قرار نداده است. در اروپا و آمریکا با کاهش یک الی دو درصد تولید ناخالص ملی دولت‌ها سقوط می‌کردند؛ در حالی که اکنون تولید ناخالص ملی همین کشور‌ها ۱۰ تا ۱۲ درصد کاهش یافته است و این نشان می‌دهد فعلا باید با این ویروس ساخت و به آن هجوم برد.
معاون کل وزارت بهداشت بیان کرد: لغاتی را دوستان ما ابداع کرده اند با عنوان «شفا» که حرف «ش» به معنای شست و شو، حرف «ف» به معنای فاصله‌گذاری و حرف «الف» به معنای استفاده از ماسک است که با رعایت همین سه نکته بسیار موفق خواهیم بود. در مورد استفاده از ماسک به غیر از کادر درمانی و بیماران؛ همه مردم می‌توانند از هر نوع ماسکی که در دسترس شان هست استفاده کنند. دوخت ماسک سه لایه پارچه‌ای در خانه نیز کار سختی نیست و حتی زدن این نوع ماسک‌ها را به مردم توصیه می‌کنیم. سازمان بهداشت جهانی در مورد ماسک‌های سه لایه پارچه‌ای می‌گوید اگر ۹۵ درصد مردم از این ماسک‌ها استفاده کنند، تاثیر آن را خواهیم دید، تاثیر اصلی استفاده از ماسک این است که بیمار نتواند دیگران را آلوده کند.
وی با تاکید بر اینکه ماسک به تنهایی کافی نیست و شیلد هم نمی‌تواند جایگزین ماسک باشد، خاطرنشان کرد: در مسابقات فوتبال نیز گا‌ها می‌بینیم فرد ماسک ندارد، اما شیلد زده که از فدراسیون ورزشی پزشکی می‌خواهیم این موضوع و لزوم زدن ماسک را متذکر شوند. اگر کسی ماسک بزند، اما به محلی پر تردد و پر تراکم برود، درست نیست. تجمعات خلاف پروتکل‌های بهداشتی است.
حریرچی همچنین با اشاره به اهمیت ماه محرم و اشتیاق برای شرکت در مجالس عزاداری این ماه، افزود: زمانی که حضرت علی (ع) ضربت خوردند یک پزشک کلیمی را در آن شرایط بر بالین ایشان آوردند؛ ما قبل از اینکه وزیر، معاون وزیر و... باشیم یک بچه هیئتی هستیم پس خواهشا ما را به اندازه آن طبیب یهودی قبول داشته باشید. زمانی که می‌گوییم تجمع مضر است و خط قرمز ما این موضوع است ولله نگران هستیم که در آن دنیا به ما بگویند شما مسئول بودید و یک بچه هیئتی تب کرد و فوت کرد، یک پیرغلام امام حسین به عزاداری رفت و مبتلا شد و فوت کرد. دستورالعمل روز چهارشنبه توسط وزیر کشور ابلاغ شده است و مورد تایید وزارت بهداشت، کشور و کمیته اجتماعی_امنیتی ستاد ملی مبارزه با کرونا است.
حریرچی گفت: ما مطمئنیم هیئت‌ها و مردم این پروتکل‌ها را سفت و سخت‌تر از سایر گروه‌ها اجرا خواهند کرد. از برخی دیگر نیز خواهش می‌کنم از مقام معظم رهبری و مراجع جلو نزنند؛ وقتی مقام معظم رهبری که سید اولاد پیغمبر هستند فرمودند هرچه ستاد ملی کرونا بگوید، حتما به نوعی روضه برگزار خواهند کرد که شخصی سخنرانی کند و شخصی مستمع باشد. جوانان نباید از رهبر، آیت‌الله سیستانی و... جلو بزنند، نباید حرفی بزنیم که بعدا شرمنده شویم. باید بر مسئله محرم به اندازه خود پرداخت، نمی‌شود عروسی و سفر و... برقرار کنیم، اما برای محرم کاری نکنیم؛ باید متعادل رفتار کنیم. اصل بر این است که هرگونه تجمع مناسب نیست، به ما فشار می‌آورند کنکور را تعطیل کنیم، اما به شمال سفر می‌کنند!
وی با اشاره به روند کاهشی بیماری گفت: هیچ پیش‌بینی در ایران وجود ندارد که در آینده نزدیک زیر ۱۰۰ عدد مرگ در روز برویم، معتبر‌ترین پیش‌بینی‌ها حتی تا ۹۰۰ تا را هم اعلام کرده‌اند. البته نمی‌گوییم دقیقا درست است، اما باید بدانیم چنین پیش‌بینی‌هایی وجود دارد. در اسفند تعداد بستری روزانه به بالای چهار هزار نفر رسید که این یعنی به اندازه ۴ بیمارستان امام خمینی؛ و این روند تا اوایل خرداد کاهش پیدا کرد و بعد که ما ترسمان فرو ریخت دوباره در اواخر تیر به نزدیک چهار هزار بستری در روز رسیدیم و اکنون نیز روند بستری نزولی است، اما توجه کنید از هر کسی که در بیمارستان بستری می‌شود ۵ تا ۱۰ درصد فوت می‌کند.
وی درباره هزینه‌های درمان کرونا، تاکید کرد:کرونا به جز درد و تب و ضعف، هزینه هم دارد. ما در شرایطی وارد بحران کرونا شدیم که به دلایل مختلفی از جمله تحریم‌های شدید مشابه سال ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲، تورم شدید و رشد اقتصادی را تجربه می‌کنیم. در این زمان خانواده‌ها هزینه‌های خود را به سمت خوراک و مسکن سوق می‌دهند و از هزینه‌های دیگر مانند هزینه بهداشت و درمان و آموزش و... می‌زنند؛ از طرف دیگر درآمد دولت‌ها کاهش یافته است و بیمه‌ها نیز با کاهش بودجه و مسائل اینچنینی مواجه هستند و این سبب استفاده کمتر از خدمات سلامت می‌شود. در فقرا باعث کاهش چند درصدی استفاده از خدمات می‌شود و در اغنیا هم موجب اعتراض می‌شود. کاهش استفاده مردم از خدمات، کاهش منابع و کاهش درآمد سیستم بهداشت و درمان در این شرایط تجربه می‌شود، منتها در دوره فعلی موضوع کرونا هم به موارد پیشین اضافه شد. هیچ کشوری مانند ما درگیر این بیماری نشد. در شرایط تحریم‌ها، ماندن پولمان در کره جنوبی، کاهش فروش نفت و... کرونای وسیع هم پدید آمد. فاصله‌گذاری‌های اجتماعی نیز خود باعث توقف یا کند شدن چرخه اقتصادی شده است.
وی افزود: یک هزینه برای ماسک و مواد ضد عفونی کننده است که وقتی قرار است زیاد خریداری کنیم فشار آن به خانوار می‌آید. هزینه بعدی هزینه متوسط است که چند صد هزارتومان برای مابه‌التفاوت هزینه تست کرونا، سی‌تی اسکن ریه و ... پرداخت می‌کنیم. برخی هزینه‌ها هم شدید هستند، متاسفانه نتوانستیم این موضوع را جا بیاندازیم که دارویی که تحت پوشش بیمه نیست و در پروتکل درمانی وجود ندارد، نباید خریداری شود. وقتی داروی چند میلیونی تجویز می‌شود در فقرا سندروم حسرت به وجود می‌آید؛ چون نمی‌توانند آن را تهیه کنند و بغض فروخورده‌ای خواهد شد که صدای آن در جایی درمی‌آید. در قشر متوسط یا باعث می‌شود شخص فرش زیر پایش را بفروشد یا قرض کند و در اغنیا هم اعتراض ایجاد می‌کند. این موارد هزینه دارد و باعث افزایش پرداختی از جیب، باعث افزایش هزینه‌های سلامت و... می‌شود. عمده بیماران کرونایی در بیمارستان‌های دولتی هستند و ۹۰ الی ۹۵ درصد هزینه‌هایشان را دولت و بیمه‌ها تامین می‌کنند. متوسط کسی که در بیمارستان بستری می‌شود اگر آی سی یو نرود حدود ۲.۵ تا ۳ میلیون هزینه دارد و اگر در آی سی یو بستری شود ۵.۵ میلیون هزینه دارد.
وی که در یک برنامه تلویزیونی صحبت می‌کرد، افزود: در هیچ جای دنیا دولت‌ها نتوانستند به تنهایی این مشکل را حل کنند، مردم، خیریه‌ها و سازمان‌های مر م نهاد باید به میدان بیایند. اکنون که دادن نذری در ماه محرم به روال سال‌های قبل ممنوع است از مردم می‌خواهیم نذورات خشک خود را به مناطق محروم ببرند و حتی نذر ماسک کنند.
وی درباره رنگ بندی منطقه‌ای کرونا، گفت: تا زمانی که آمار مرگ و میر سه رقمی است، کل ایران قرمز است و همه در هر نقطه‌ای باید نکات را رعایت کنند. تا زمانی که این ویروس حتی در یک نفر وجود داشته باشد شرایط کشور ما و دنیا متفاوت و سخت است. نباید فکر کنیم راه مقابله با ویروس در بیمارستان است. راه مقابله با کرونا تغییر رفتار اجتماعی است.