سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران بعد از نشست امروز (سه‌شنبه) کمیسیون مشترک برجام که بیش از چهار ساعت به طول انجامید در جمع خبرنگاران در تشریح گفت‌وگوها و توافقات این نشست عنوان کرد: همانگونه که قبلا نیز گفته بودم و انتظار هم می‌رفت مهمترین موضوع بحث کمیسیون به اقدام آمریکا در نیویورک و شورای امنیت و تقاضا برای بازگرداندن قطعنامه‌های گذشته یا استفاده از مکانیسم ماشه مربوط می‌شد.
*مهمترین بحث نشست کمیسیون مشترک
وی افزود: این تحول بسیار مهمی است. اعضای برجام به اضافه اکثریت اعضای شورای امنیت در نیویورک، مواضع قاطعی را اتخاذ کرده بودند، هم زمانی که آمریکا قطعنامه تمدید تسلیحاتی را مطرح کرد یکپارچه رای منفی دادند و هم زمانی که سعی کرد این مکانیسم را فعال کند، با ارسال نامه یکپارچه مخالفت کردند.
این دیپلمات ارشد ایرانی بیان کرد: طبیعتا در این جلسه این موضوع مهمترین محور بحث بود و یک بار دیگر همه اعضای برجام بر اینکه آمریکا را به عنوان کشور عضو و مشارکت کننده در برجام نمی‌شناسند و حقی برای آن کشور قائل نیستند که از سازوکارهای درون برجام یا درون قطعنامه ۲۲۳۱ که مرتبط با برجام است، بتواند استفاده کند، تاکید کرده و تلاش این کشور را در نیویورک غیرقانونی می‌دانند و تقاضای آن کشور برای به اصطلاح شروع مکانیسم را بلااثر می‌دانند و معتقدند این اقدام نمی‌تواند موثر واقع شود و جلو برود.
عراقچی با بیان اینکه این موضع یکپارچه بود، اظهار داشت: به نظرم پیام بسیار مهمی بود که اعضای یک شکل و یکپارچه به جهانیان دادند که همه بدانند موضع کشورهای عضو برجام چیست. این موضع البته موضع اکثریت قاطع جامعه بین‌الملل است و در داخل شورای امنیت نیز همین طور است.
*همه اعضا اراده خود را یک بار دیگر اعلام کردند که می‌‌خواهند برجام را حفظ کنند
معاون وزیر خارجه با بیان اینکه در ابعاد مختلفی این موضوع بحث شد، اظهار داشت: درباره اقداماتی که ممکن است آمریکا در آینده انجام دهد بحث و بررسی صورت گرفت. همه اعضا متفق القول هستند که برجام یک دستاورد بزرگ دیپلماسی است و باید حفظ شود و همه اعضا اراده خود را یک بار دیگر اعلام کردند که می‌‌خواهند برجام را حفظ کنند، ارزش برجام را می‌فهمند و با هرگونه تضعیف آن موافق نیستند و خواهان اجرای کامل برجام هستند.
وی گفت: طبیعتا هم ما خواهان آن هستیم که آنها به تعهداتشان در خصوص رفع تحریم‌ها به طور کامل عمل کنند و هم آنها درباره کاهش تعهدات ایران به هر حال نکته دارند. در این زمینه طبیعتا اختلاف نظر در داخل برجام ادامه دارد، ولی در جلسه امروز تصمیم بر این شد وارد این موضوعات اصلا نشویم و به موضوع اصلی که حفظ برجام در نیویورک است بپردازیم و الحمدالله موضع بسیار خوبی هم اتخاذ شد.
*همه اعضای برجام از اقدامات آمریکا برای از بین بردن نهادهای بین‌المللی، شاکی هستند
به گزارش فارس، عراقچی همچنین بیان کرد: همه اعضای برجام و قاطبه اعضای جامعه بین‌الملل مخالف سیاست‌های یکجانبه‌گرایانه آمریکا هستند و مخالف سیاست آمریکا برای تضعیف چند جانبه‌گرایی، سازمان‌های بین‌المللی و رویکردهای چند جانبه در روابط بین‌الملل می‌باشند. همه از اقداماتی که آمریکا برای از بین بردن نهادهای بین‌المللی انجام می‌دهد، شاکی هستند.
معاون وزیر خارجه خاطرنشان کرد: آمریکا فقط از برجام خارج نشد از سازمان جهانی بهداشت، یونسکو، از موافقتنامه آب و هوایی پاریس، پیمان موشکی با روسیه خارج شد. همه کشورها با این روند یعنی تضعیف نهادها و نرم‌های بین‌المللی و تضعیف چند جانبه گرایی و تضعیف حل و فصل مسائل بین‌المللی از طریق همفکری و تصمیمات دسته جمعی و اینکه آمریکا خلاف همه اینها عمل می‌کند و می‌خواهد اراده خود را بر همه دنیا تحمیل کند، مخالف هستند.
وی افزود: در قضیه برجام به شکل دیگری خودش را نشان داده است، اعضای برجام در مخالفت با آنچه آمریکا به عنوان کشوری خارج از برجام می‌خواهد به کشورهای داخل برجام تحمیل کند، موضع یکپارچه‌ای داشتند و همه با این اقدامات مخالفت کردند.
عراقچی درباره اینکه همچنین درباره اینکه در ادامه مسیر چگونه می‌خواهد هماهنگی شود، خاطرنشان کرد: در این زمینه ایده‌هایی مطرح و مشورت‌هایی صورت گرفت، اعضای دائم، چین و روسیه و انگلیس و فرانسه یک جور با هم در تماس هستند به اضافه آلمان جور دیگری با هم رایزنی و مشورت دارند و با بقیه اعضای شورای امنیت به شکل دیگری رایزنی دارند. ما به عنوان عضو برجام نیز رایزنی‌ها‌ی خاص خودمان را داریم.
*همه مصمم هستند اجازه ندهند آمریکا اراده خودش را تحمیل کند
وی گفت: همه مصمم هستند اجازه ندهند آمریکا اراده خودش را تحمیل کند و توافقی که مورد حمایت جامعه بین‌الملل و شورای امنیت است را یکجانبه از بین ببرد.
*اینستکس بسیار کمتر از انتظارات ما/ایده‌ها برای تاثیرگذاری اینستکس
معاون وزیر خارجه همچنین درباره سازوکار مالی اینستکس نیز عنوان کرد: اینستکس سازوکاری بود که اروپایی‌ها ایجاد کردند برای اینکه بتوانند با تحریم‌های آمریکا علیه ایران به شکلی مقابله و تجارت ایران و اروپا را به شکلی ساماندهی کنند که برقرار باشد.
عراقچی خاطرنشان کرد: الان دو سال است از شروع این ایده گذشته و اینستکس الان وجود دارد و اولین تبادل مالی صورت گرفته و چند تبادل مالی دیگر در دستورکار قرار دارد، ولی واقعیت این است که بسیار کمتر از انتظارات ما توانسته موثر واقع شود.
وی بیان کرد: خود اروپایی ها نیز این را قبول دارند، به خاطر اینکه تاثیرگذاری اینستکس را بیشتر کنند در حال انجام کار درباره چند ایده هستند، یکی از آنها این است که اینستکس را به روی چین و روسیه باز کنند و این دو کشور بتوانند تبادلات خود را از این طریق انجام دهند. ایده دیگر این است که تعداد سهامداران را بیشتر کنند. موانع اداری موجود را رفع کنند و اگر بتوانند یکسری منابع مالی جدید برای اینستکس تامین کنند که اصرار ما نیز هستند که بتواند فعال‌تر نقش خود را ایفا کند.
*هیچ حسابی روی اینستکس باز نکردیم و هیچ اتکا و اعتمادی به اروپایی‌ها و اینستکس و ... نداریم
عراقچی خاطرنشان کرد: امیدواریم اینستکس به آن مرحله برسد. البته هیچ حسابی روی آن باز نکردیم و هیچ اتکا و اعتمادی به اروپایی‌ها و اینستکس و ... نداریم. سیستم تجاری و بازرگانی کشور کار خودش را به روش‌هایی که بلد هستند و می‌دانند، کار خود را انجام می‌دهد. اگر بتوانیم از مسیر اینستکس کمکی به تجارت کشور کنیم انجام خواهیم داد ولی هیچ اتکا و اعتمادی به این سیستم نیست.
* فهم جدیدی بین ایران و آژانس پدید آمده و در حال تقویت است
معاون وزیر خارجه همچنین درباره دیدارش با رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی عنوان کرد: یکی از مباحث نشست امروز کمیسیون مشترک، همکاری اخیر ایران و آژانس و بیانیه مشترک صادر شده بود.
وی افزود: همه از این بیانیه تقدیر کردند و اینکه ایران و آژانس موفق شدند در یک راه‌حل مورد توافق دوجانبه که رضایت هر دو طرف را جلب کند، مشکلاتی که اخیرا پدید آمده بود را حل کنند همه اعضا قدردانی کردند و به عنوان تحول مثبت نام بردند. به عنوان تحولی که به نوعی آمریکا را در نیویورک خلع سلاح کرد که بتواند هجمه بیشتری را علیه ایران و برجام صورت دهد، همه تقدیر کردند.
عراقچی گفت:لازم می‌دانستم دیدار مجددی را با آقای گروسی داشته باشم. در تهران مذاکرات مفصلی را با ایشان داشتیم و دیدارهای خوبی را داشتند و بیانیه مشترکی که منتشر شد راهنمای عمل ما برای حل اختلافات موجود و بازگشت به یک رابطه عادی و معمولی مثل بقیه اعضای پیمان عدم اشاعه با آژانس است. امروز یک بار دیگر توافقاتی که با همدیگر در تهران داشتیم را مرور کردیم و هم آقای گروسی و مجموعه آژانس از این توافقات راضی هستند و هم ما راضی هستیم. خواسته‌های ما برآورده شده است. روی قدم‌های بعدی مرور کردیم.
وی بیان کرد: الحمدالله فهم جدیدی بین ایران و آژانس پدید آمده و در حال تقویت است و امیدوارم ما این دو سه موضوعی که پیش آمده و الان داریم درباره آن همکاری می‌کنیم را حل و فصل کنیم و یک رابطه کاملا عادی با آژانس مجدد برقرار شود.
، نشست کمیسیون مشترک برجام امروز (سه‌شنبه) به ریاست عراقچی و هلگا اشمید معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و اعضای ۱+۴ (آلمان، فرانسه، انگلیس، روسیه و چین) در هتل پله کوبورگ شهر وین برگزار شد. عراقچی همچنین امروز با رافائل گروسی مدیرکل آژانس در وین دیدار و گفت‌وگو کرد.