تلاش‌های پیدا و پنهان بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز
در هفته گذشته بازار ارز شاهد التهابات شدیدی بود که روند صعودی بهای ارزهای عمده را به دنبال داشت، این روند در حالی رخ داد که بانک مرکزی اعلام کرد، التهابات بازار دلیلی اقتصادی ندارد و بر مبنای بازی روانی نوسان‌گیران و سفته‌بازان با انتظارات عموم جامعه ایجاد شده است.
به گزارش سایت طلا ، فعالان بازار ارز، نزول شدید شاخص‌های بازار بورس طی یک ماه گذشته و احتمال تشدید تحریم‌ها را مهمترین عوامل ایجاد انتظار افزایش قیمت در بازار ارز و گسیل نقدینگی را به سمت این بازار دانسته‌اند.
سیاست بانک مرکزی در این شرایط، عدم دنباله‌روی از این دسته دلالان بازار ارز بود. بازارساز علاوه بر افزایش عرضه ارز در بازار، قیمت دلار و یورو را در صرافی‌های بانکی به ترتیب در کانال‌های ۲۲ و ۲۶ هزار تومان ثابت نگاه داشت، تا اطمینان را از حمایت دولت از این دامنه قیمتی برای ارز ایجاد سازد.
این مجموعه اقدام‌ها هرچند شیب اولیه صعود قیمت در بازار ارز را کاهش داد، اما با مقاومت جدی دلالانی که از التهاب بازار ارز سود می‌برند مواجه شد و در پی معاملات صوری و شبانه، در پایان هفته قیمت دلار بازار غیررسمی در کانال ۲۵ هزار تومان معامله شد. همین امر باعث پدید آمدن اختلاف قیمت قابل توجه میان قیمت ارز در صرافی‌های بانکی و بازار ارز شد که در پی آن صف‌های طویل در مقابل صرافی‌ها ایجاد شد.
این هجوم متقاضیان ارز برای استفاده از سهمیه سالانه ۲۲۰۰ دلاری خود و فروش آن در بازار آزاد و بهره برداری از سود این اختلاف قیمت بود. در نتیجه این شرایط بانک مرکزی در اقدامی دیگر به صورت موقت فروش سهمیه ۲۲۰۰ دلاری ارز به مشتریان را متوقف کرد تا التهاب روانی ایجاد شده در بازار را تحت کنترل خود درآورد.
در ادامه همین شرایط روز جمعه، عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی در یادداشت اینستاگرامی، دو نکته مهم را برای فعالان بازار سرمایه و تحلیلگران اقتصادی یادآوری کرد. نکته اول، تاکید بر شرایط سخت و پیچیده جنگ اقتصادی علیه ایران طی دو سال اخیر بود. شرایط بی‌سابقه‌ای که همتی آن را «شدیدترین فشارها» نامیده و از رسانه‌ها و فعالان بازار تقاضا کرد تا «اندکی انصاف و مسئولیت‌پذیری در تحلیل و سخن گفتن، با توجه به عوامل موثر خارج از کنترل» را در نظر داشته باشند.
شرایط جنگی اقتصادی که کشور در آن به سر می‌برد نیاز به همراهی و پشتیانی همه آحاد کشور اعم از حکومتی و ملتی دارد. درخواست همتی از این اقشار، فراموش نکردن تفاوت میان شرایط عادی اقتصادی با این موقعیت ویژه‌ای است که کشور و بازار ارز در آن قرار دارد. انتظار می رود که در صورت توجه به این موضوع، با ارایه تحلیل‌ها و نقدهای ارائه شده، راهکاری برای اقتصاد کشور فراهم شود.
اما نکته دومی که مورد توجه همتی قرار گرفت، مربوط به بخشی از اقداماتی است که بانک مرکزی طی دو سال گذشته انجام داده است، اما «برای جلوگیری از سوء‌استفاده واضعان فشار حداکثری»، این اقدام‌ها رسانه‌ای نشده‌اند. همتی تحلیلگران را به این نکته توجه داده است که در شرایط جنگی نباید فراموش کنند، اگر همچنان پس از گذشت ۲ سال، دولت آمریکا در تحقق هدف خود برای از هم پاشاندن ساختارهای اقتصادی کشور ناکام مانده است، به علت اقدامات عدیده‌ای است که سیستم اقتصادی کشور، از جمله بانک مرکزی صورت داده است. اقدام‌هایی که با تمهید آن‌ها، از تخریب ضربات شدید دشمن خارجی جلوگیری به عمل آمده است. همتی در این یادداشت تاکید کرد: «اگر نبود این بخش اقدامات و تلاش‌ها، بسیاری از مشکلات اقتصادی امروز در ابعاد بسیار بزرگتری اقتصاد کشور را دچار عدم تعادل‌های جدی می‌کرد.»
آنچه که همه مسئولان و از جمله رئیس کل بانک مرکزی به آن اذعان دارند، شرایط سخت و خطیر اقتصادی کشور است که بازار ارز به عنوان نمودی از آن جلوه‌گر این مشکلات است. اما راهکار کاهش این مشکلات و برداشتن دردی از دردهای جامعه، در عدم پیروی از سفته بازان و دلالان نهفته است. سودجویانی که با ایجاد التهاب در بازارهای مالی و پولی، علاوه بر آنکه امنیت روانی جامعه را دچار اختلال می‌کنند، موجبات تقویت جبهه دشمن در این جنگ اقتصادی را نیز فراهم می‌آوردند.
با وجود این هشدار همتی، اما بازار آزاد ارز روز اول هفته (دیروز) را هم با روندی صعود آغاز کرد و قیمت دلار به کانال ۲۶ هزار تومان هم ورود کرد. در این شرایط اما کارشناسان از امکان موفقیت بانک مرکزی در کنترل بازار می‌گویند. به اعتقاد این گروه از کارشناسان علاوه بر سیگنال صادر شده از طرف همتی مبنی بر اقداماتی که رسانه‌ای نمی‌شوند، به احتمال زیاد دولت به دنبال کاهش اختلاف قیمت میان نرخ ارز در صرافی‌های بانکی با نرخ بازار آزاد خواهد رفت، تا انگیزه روانی برای خرید و فروش ارز کاهش پیدا کند.
