25 درصد از کل صادرات غیرنفتی کشور به بخش معدن و صنایع معدنی تعلق داشته و در این میان نیز صادرات فولاد رکورددار است. طبق آمار، صادرات فولاد تا قبل از دولت یازدهم نهایتاً ۲۰۰ میلیون دلار بود؛ اما در حال حاضر با رشد 20 برابری ارزش صادرات این بخش به مبلغی فراتر از چهار میلیارد دلار رسیده است.
ایران باوجود امکاناتی مانند ذخایر سنگ‌آهن، انرژی و نیروی کار ارزان توانسته در بازارهای صادراتی مزیت رقابتی ایجاد کند و می توان گفت که با وجود تحریم ها کم و بیش صادرات محصولات فولادی ادامه داشته است. در حال حاضر همچنان با همین روند صادرات در کشور و بهره‌برداری بهینه منابع موجود، امکان رقابت با چین در بازار فولاد وجود دارد
تأثیر افزایش صادرات بر قیمت مقاطع فولادی
در حال حاضر پس از نفت، بخش اعظمی از اقتصاد کشور وابسته به صنعت فولاد است. محصولات فولادی کالای جهانی محسوب می‌شوند؛ زیرا امکان تولید آن در همه کشورها فراهم نیست و به همین دلیل قیمت آن تحت تأثیر عوامل طبیعی و غیرطبیعی داخلی و خارجی تغییر خواهد کرد.
ایران در سال‌های اخیر توانسته خود را در بین 10 کشور برتر تولیدکننده فولاد در جهان قرار دهد و وابستگی خود را به واردات مقاطع فولادی مانند تیرآهن و میلگرد کم کند. طبق آمارها، میزان واردات محصولات فولادی در سال ۹۷ به میزان چشمگیری کاهش داشته و از سوی دیگر روند صادراتی فولاد ایران به چین با شتابی مطلوب، افزایش‌یافته است. حال باید دید افزایش صادرات می‌تواند چه تأثیری بر قیمت مقاطع فولادی داشته باشد؟
مشخص است که با افزایش بی‌رویه صادرات محصولات فولادی به خارج از کشور، میزان عرضه در بازار داخلی کم شده که این مسئله می‌تواند موجب افزایش قیمت شود. البته قیمت محصولات فولادی تنها به میزان صادرات وابسته نبوده و عوامل مختلفی ازجمله نوسانات نرخ ارز نیز بر قیمت مقاطع فولادی تأثیرگذارند.
از طرفی قیمت ارز و نرخ صادرات هم به یکدیگر وابسته بوده و زمانی که قیمت ارز بالا می‌رود، سود حاصل از صادرات برای تولیدکنندگان فولاد جذابیت بیشتری خواهد داشت. درنتیجه میزان صادرات افزایش‌یافته اگر موجب کاهش عرضه در بازار داخلی شود، بازهم می‌تواند علتی برای افزایش قیمت باشد.
در حال حاضر پس از افزایش سرسام‌آور قیمت تیرآهن و میلگرد در چند ماه اخیر، وزارت صنعت، معدن و تجارت برای کنترل قیمت‌ها بخشنامه جدیدی را اعلام کرده که طی آن تولیدکنندگان میلگرد و تیرآهن تنها می‌توانند 35 درصد از تولیدات خود را صادر نمایند؛ اما بسیاری از فعالان افزایش قیمت اخیر مقاطع فولادی ازجمله تیرآهن یا میلگرد در بازار داخلی را نامرتبط به صادرات دانسته‌اند. آن‌ها معتقدند در این مدت بازار داخل از مقاطع طویل فولادی مانند تیرآهن و میلگرد اشباع بود. از سوی دیگر در حال حاضر تقاضای تیرآهن و میلگرد در بازار داخل کم شده و تولیدکنندگان خواهان مجوز صادرات بیشتر هستند و تنها راه تحقق افزایش تولید در صنعت فولاد را در صادرات بیشتر می‌بینند.
قیمت تیرآهن و دیگر مقاطع فولادی به قیمت جهانی فولاد، قیمت نفت خام، تورم جهانی، بازار مسکن، صنعت خودرو و قیمت ضایعات نیز وابسته است. به‌هرحال با توجه به نوسانات قیمت، اگر قصد خرید مقاطع فولادی را دارید بهتر است برای اطلاع از قیمت‌های بروز به سایت‌های فروشگاهی معتبر حوزه آهن و فولاد سر بزنید. فروشگاه آسرون با به اشتراک گذاشتن قیمت روز آهن آلات، مثل قیمت تیرآهن یا قیمت میلگرد می‌تواند به شما در انتخاب درست و اقتصادی کمک کند.
کدام به‌صرفه‌تر است؟ صادرات شمش یا مقاطع فولادی؟
برای پاسخ به این سؤال باید فاکتورهای زیادی را در نظر گرفت که در شرایط مختلف می‌تواند متفاوت باشد. به‌طور مثال باید دید که در شرایط موجود ارزآوری مهم‌تر است یا تأمین بازار داخلی و مدیریت قیمت محصولات در بازار آزاد؟ باید اشتغال در زنجیره فولاد در نظر گرفته شود یا تعادل در میزان عرضه و تقاضا؟
طی ماه‌های اخیر منابع مالی زیادی برای حفظ ارزش پول وارد بازار آهن و فولاد شدند که این خود به افزایش قیمت‌ها دامن زد؛ اما در چند هفته اخیر با خروج این منابع و کاهش تقاضا، قیمت مقاطع طویل فولادی ازجمله تیرآهن به ثبات نسبی رسیده است. در این شرایط که تقاضای بازار داخل کاهش‌یافته، افزایش صادرات بهترین راه برای جلوگیری از کاهش تولید خواهد بود؛ اما سؤال اینجاست که در حال حاضر صادرات کدام‌یک از محصولات فولادی می‌تواند نفع بیشتری برای اقتصاد کشور داشته باشد؟
تقاضا برای مقاطع یا شمش فولادی به کشور مقصد نیز وابسته است. برای مثال بیشترین تقاضای کشورهای همسایه برای مقاطع فولادی است؛ در صورتیکه کشورهای آسیای شرقی بیشتر مایل به خرید شمش فولادی هستند.
از نظر سهولت صادرات برای ایران، اگر تحریم‌های حوزه حمل‌ونقل و بیمه بار را در نظر بگیریم، صادرات مقاطع فولادی مانند تیرآهن به‌صرفه‌تر است.
افزایش صادرات باعث آشفتگی بازار داخل نمی‌شود
در هفته‌های گذشته بازار آزاد و بورس کالا با رکود چشمگیری مواجه شدند و محصولات فولادی مشتری چندانی نداشتند. واقعیت این است که بازار داخل مقاطع طویل فولادی اشباع از محصول بوده و این بازار دیگر کشش رشد قیمت را ندارد.
باوجود رکود فعلی بازار داخل، حرکت به سمت افزایش صادرات تیرآهن و دیگر مقاطع فولادی ضرورت دارد؛ اما باید برای جلوگیری از ایجاد رکود تورمی اقداماتی اندیشید تا بتوان هم‌زمان با افزایش صادرات، قیمت تیرآهن و دیگر مقاطع فولادی در بازار داخل را نیز به ثبات رساند. به نظر می‌رسد اگر نرخ پایه مقاطع فولادی مانند تیرآهن به‌درستی تعیین شود، افزایش میزان صادرات تأثیر منفی در بازار داخل نخواهد داشت.
تولید فولاد در کشور در سال 98 به میزان 27 میلیون تن بوده که طبق برنامه‌ریزی‌ها باید در سال 99 به میزان 30 میلیون تن در سال برسد. با توجه به شرایط رکودی در بخش ساختمان و مسکن و کاهش حجم طرح‌های عمرانی نسبت چند سال قبل، نهایتاً ۱۵ تا ۱۶ میلیون تن فولاد در بازار داخل تقاضا می‌شود؛ بنابراین امکان صادرات 15 میلیون تن فولاد در سال 99 وجود خواهد داشت.
البته ناگفته نماند که برای تحقق این هدف باید موانع صادراتی جای خود را به اعطای مشوق‌های صادراتی بدهند صادرات مقاطع فولادی مازاد به اقتصاد کشور کمک نماید. همچنین در پایان اشاره می‌کنیم که این مقاله توسط تیم تحریره ی شرکت آسرون نوشته شده است. شما می توانید برای مشاهده قیمت انواع مقاطع فولادی و همچنین خرید انواع محصولات فولادی به فروشگاه اینترنتی آسرون به نشانی www.asroon.ir مراجعه نمایید.