گزارش/يك روز با دلار و سكه از سبزه ميدان تا چهارراه استانبول
هزار تا دلار کی داره؟ 5000 تا کی می خواد؟ 200 تا سكه دونه‌اي 930هزار تومن مال من. 200 تا سكه 930 هزار تومن مال تو. بنويس! نه نشد، معامله نشد، نشد.
این روزها این حرفا را وقتی از بزرگترین بازارهای ارز و سکه تهران (بازار سبزه میدان و چهارراه استانبول) حتی به عنوان یک رهگذر عبور می‌کنید، به راحتی می‌شنوید. اینها چیزی نیست جز صدای بلند دلالان ارز و سکه در بازار پر التهاب این روزهای سکه و ارز که با همین صداهای بلند به قول خودشان مظنه قیمت ارز و سکه را در روز مشخص می کنند.
با کمی وقت گذاشتن و بودن در جمع این افراد می‌توان متوجه جابجایی حجم بسیار زیادی سکه و ارز در دست دلالان شد، اما این جابجایی تنها روی کاغذ است و هیچ جابجایی فیزیکی به چشم دیده نمی‌شود و اینها بده بستان‌هایی بیش در بین دلالان نیست. این افراد به سکه روز بسنده نکرده و روی سکه روزهای آینده هم مانور می دهند و سکه‌ها را با قیمت‌های بسیار خوب خریداری می‌کنند. به عبارت دیگر سکه‌های روزهای آینده را پیش خرید می‌کنند.
«اینها مرا یاد صحنه‌ای از فیلم‌ها می اندازند، که دارند جنسی را به مزایده می گذارنند». این را یکی از خانم های رهگذر که چشمش به دلالان افتاده بود، گفت.
جمله این خانم ما را یاد فیلمی می‌اندازد که با ارزشترین جنس نقش اول فیلم را دو نفر در یک مزایده به قیمت های بسیار بالا می خواستند به دست بیاورند و در نهایت یکی از آن دو جنس را به دست آورد. به طور حتم بیننده دوست ندارد این جنس را کسی بخرد که ارزش معنوی آن را نمی داند، ولی از این بابت خوشحال است که جنس حداقل به دست نقش منفی فیلم نمی افتد، که ناگهان در صحنه پایانی فیلم هر دو خریدار با لبخندی موزیانه وارد اتاقی شده و جنس را به دست نقش منفی فیلم می دهند و آنجاست که بیننده متوجه می شود چه کلاه بزرگی در لحظات پایانی فیلم برسرش رفته است.
باز قیمت ها را دنبال می‌کنیم: "نقدی 928، نقدی925، نقدی 915، نقدی ..." این طور که معلوم است قیمتها در حال افت است که ناگهان مرد جوانی که کاربلد هم هست، می آید و به یکی از دلالان می گوید: «دیدی گفتم زنگ زده گفته نخر! 10 دقیقه دیگه شل میشه» یک لحظه به فکر فرو می رویم که در اطرافمان چه می‌گذرد؟! از یک سو یک مزایده واز سوی دیگر حرف این جوان دلال.
با یکی از دوستان کارشناس که در زمینه ارز و سکه اطلاعات خوبی دارد، تماس گرفته و موضوع را با او در میان می گذاریم. اظهارات وی شامل نکات درخور توجهی است.
به گفته وی، قیمت ارز و سکه به چهار عامل اصلی بستگی دارد که عبارتند از مردم، دولت، دلالان بزرگ و رخدادهای بین‌المللی.
مردم
این کارشناس معتقد است که مردم به دلیل ترس از افزایش و کاهش قیمت، در تعیین قیمت نقش بسزایی دارند. به این صورت که به محض افزایش قیمت ارز و طلا با طمع ناشی از سودگیری از نوسانات به خرید ارز و سکه هجوم می آورند. این امر در مرحله نخست باعث افزایش تقاضا در این بازار نامتعادل می‌شود و درپی آن قیمتها رشد بیشتری پیدا می کنند. با گذشت زمان و ثابت شدن تقریبی قیمتها، به محض تغییر روند قیمتها و کاهشی شدن آن همین مردم با ترس از کاهش بیشتر قیمت و متحمل شدن ضرر بیشتر، به فروش سکه و ارز خود روی می‌آورند که باعث افزایش افت قیمت ها می شود.
دولت
به گفته وی، دولت با ارائه راهکارهای خوب برای ثبات ارز و سکه حتی در حد یک پیشنهاد ساده می‌تواند در ثبات قیمت ها تاثیر به‌سزایی داشته باشد. لغو ارز دانشجویی و مسافرتی از جمله تصمیم‌هایی بود که قیمت ارز را افزایش داد.
او می گوید: دولت در شرایط فعلی باید به دنبال روش و ایده ای نو برای رسیدن به این مهم باشد. البته این راهکارها باید اصولی و مدیریت شده باشد و فقط یک برنامه کوتاه مدت نباشد.
دلالان
به گفته این کارشناس طلا و ارز، این دلالان که سرمایه هنگفتی دارند، با در اختیار گذاشتن سرمایه خود به دلالان کوچک و دستور دادن به آنان برای خرید و احتکار سکه و دلار باعث عدم ثبات قیمت می شوند. از سوی دیگر همان دلالان باعث تاثیر در قیمت‌گذاری محصولات خارجی در تحریم‌ها برای واردات به کشور و بازپرداخت پول صادرات داخلی به کشورهای دیگر می شوند که به بهانه تحریم، پول را در بانک های خارجی به نام صادر کننده ایرانی نگهداری می کنند و در آخر با شیوه‌های خاص خود باعث افزایش حجم ریال می شوند که باعث کاهش ارزش ریال و در نتیجه افزایش ارزش ارز در مقابل ریال م‌شود.
رخدادهای بین‌المللی
وی اخبار و رخدادهای بین‌المللی مرتبط با ایران را دارای اهمیت زیادی در تعیین قیمت ارز و سکه دانست و گفت: رخدادهای بین‌المللی توانسته‌اند تاثیر به سزایی در قیمت ارز و سکه بگذارند.
به خاطر کمبود وقت بازار سکه و ارز را با تمام دلالانش تنها می‌گذاریم. در مسیر برگشت از چهار راه استانبول و خیابان فردوسی عبور می‌کنیم. گویا قیمتها کمی تفاوت کرده است. از یکی از دلالان قیمت‌های جدید را می‌پرسیم که جواب می‌دهد: «دلار نسبت به صبح افت کرده ولی سکه تغییری نکرده». باز هم همان سوال تکراری در ذهنمان شکل می‌گیرد که چرا قیمت دلار و سکه اینقدر نوسان دارد؟