ارز دانشجويي فعلا پرداخت نميشود
ارز كه بالا ميرود خيليها نگران ميشوند، يكي نگران خودروي وارداتي ميشود كه حالا با پولش نميخواند، يكي ميترسد قيمت بنزين بالا برود، يكي ميداند كه قيمت ارز، تورم را بالا ميبرد و عدد و رقم اجارهخانه و هزينههاي جاري جلوي چشمش رژه ميرود؛ اما در ميان همه اين نگرانيهاي لوكس و غيرلوكس، نگرانيهايي از جنس ديگر وجود دارد كه از آن خانوادههايي است كه دلشوره فرزندان دانشجوي مقيم خارج از كشورشان را دارند.
دانشجویانی که یکی دو سال پیش با ارزی دستکم نصف قیمت کنونی به خارج از کشور رفتهاند و حالا با دو برابر شدن هزینهها بین ماندن و برگشتن سرگردانند.
البته دولت پیشتر برای چنین مسالهای فکر کرده بود و از سالها قبل ارز دولتی به همه دانشجویان مشغول به تحصیل در خارج از کشور داده میشد تا روند تحصیلی آنها با مشکلات مالی و دستکم نوسانات قیمت ارز دچار چالش نشود، اما این روزها با وجود اینکه قانون و دستورالعمل پرداخت ارز دانشجویی تغییری نکرده است، بانکها از پرداخت ارز دانشجویی (که در حال حاضر با قیمت 1226 تومان عرضه میشود) سر بازمیزنند. میزان ارز دانشجویی سالانه تا سقف 15هزار دلار تعیین شده است.
اولین زمزمههای حذف ارز دانشجویی همزمان شد با خبر حذف ارز مسافرتی. وقتی مرداد ارز مسافرتی حذف شد و همزمان بانکها به دلایلی نامعلوم ارز دانشجویی پرداخت نکردند، برای همه مسجل شد که باید با ارز دانشجویی هم خداحافظی کرد؛ خصوصا که برخی از نمایندگان مجلس نیز مواضع خاصی درخصوص این نوع ارز گرفته بودند، از جمله رییس کمیسیون اقتصادی مجلس که به مهر گفته بود: ارز دانشجویی جزو ارزهای غیرضروری بهشمار میآید و باید حذف شود چرا که با حذف ارز دانشجویی، جلوی فرار مغزها از کشور گرفته میشود.
ارسلان فتحیپور تاکید کرده بود که براساس مطالعات و بررسیهای صورت گرفته، به این نتیجه رسیدیم که ارز دانشجویی جزو ارزهای غیرضروری بهشمار میآید.
او با اشاره به اینکه هماکنون دانشگاههای بسیار خوبی در داخل کشور وجود دارد، گفته بود: لزومی ندارد که افراد برای ادامه تحصیل به خارج از کشور بروند و از ارز دولتی استفاده کنند و هرکسی که تمکن مالی دارد، میتواند با استفاده از ارز با نرخ آزاد برای ادامه تحصیل به خارج از کشور برود.
البته این نگاه مختص به همه نمایندگان مجلس نبود و برخی هم معتقد بودند که نمیتوانیم به بهانه نگهداری نخبگان در کشور، دانشجویان را به اجبار در ایران نگه داریم و در دانشگاههای داخلی پذیرش کنیم.
ایرج ندیمی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس از جمله این نمایندگان است که اعتقاد دارد بهدلیل اهمیت علم و دانش باید همچنان ارز دولتی به دانشجویان بابت درس خواندن تعلق گیرد، زیرا این دانشجویان سفیران ایران در جهان بهشمارمیروند.
هزاران نفر در انتظار ارز دانشجویی
بیش از دو ماه از سرگردانیهای خانوادهها در بانکهای کشور میگذرد که همچنان به در بسته ارز دانشجویی میخورند، با این حال مدیرکل بورس و امور دانشجویان ایرانی خارج از کشور میگوید طی دو هفته اخیر به بیش از 3000 نفر نامه دریافت ارز دانشجویی دادهایم.
روند کار دریافت ارز دانشجویی به این ترتیب است که خانوادهها با مراجعه به اداره کل بورس و امور دانشجویان ایرانی خارج از کشور، معرفینامهای خطاب به بانکهای عامل دریافت و به آنها ارائه میکنند.
حسن مسلمینائینی مدیرکل بورس و امور دانشجویان ایرانی خارج از کشور با اینکه از سرگردانی خانوادهها در بانکها اطلاع دارد، اما معتقد است که باید همچنان براساس قانون به کسانی که مراجعه میکنند نامه دریافت ارز دانشجویی داده شود.
او در گفتوگو با جامجم ادامه میدهد: از آبان سال گذشته تاکنون حدود 47 هزار نفر برای دریافت ارز دانشجویی تقاضا کردهاند که فقط بخشی از آنها موفق به دریافت ارز شدهاند.
با وجود این معاون مالی و پشتیبانی سازمان امور دانشجویان دیروز خبر داد که حتی ارز تحصیلی ششماهه دوم دانشجویان بورسیه وزارت علوم هم احتمال دارد با تاخیر پرداخت شود.
محمدحسن مجلسآرا در گفتوگو با مهر ادامه داد: بهعلت پارهای از مشکلات شاید پرداخت ارز به این دانشجویان تاخیر داشته باشد، اما در حال پرداخت است و این ارز قرار نیست قطع شود.به گفته این مقام مسئول در وزارت علوم، نامه ارزی شش ماهه دوم دانشجویان در وزارت علوم همچنان در حال امضاست که به بانکها برای پرداخت ارائه میشود.
با این تفاسیر وقتی ارز دانشجویان بورسیه وزارت علوم به تاخیر و امروز و فردا شدن رسیده است، پس نمیتوان چندان امیدی به ارز دانشجویی داشت.
بانکها چه میگویند
این روزها خانوادههایی که به بانکها مراجعه میکنند با پاسخهایی غیرشفاف و اغلب منفی روبهرو میشوند. پاسخ تماسهای تلفنی ما به سه بانک نیز گنگ و غیرشفاف بود.
پاسخها به سه گروه تقسیم میشد؛ اول اینکه بخشنامهای از بانک مرکزی به آنها دستور داده تا فعلا ارز دانشجویی پرداخت نکنند.
دوم اینکه بخشنامهای داخلی در همان بانک عامل، پرداخت ارز را متوقف کرده است و پاسخ سوم هم چه بخشنامهای باشد چه نباشد، فعلا بانکها از پرداخت ارز معذور هستند.
بانک مرکزی نیز بهعنوان متولی اصلی این مساله فعلا در سکوت بهسر میبرد و ظاهرا باید به این مساله بسنده کنیم که اگر ارز دانشجویی رسما حذف نشده باشد فعلا خبری از پرداخت آن هم نیست.
در واقع منابع غیررسمی خبر میدهند که ردیف بودجه ارز دانشجویی در بانکها باز است، اما ارز مربوط در جاهای دیگر و به قول دولتیها برای مصارف ضروری خرج میشود.