مبادله دلار غيرحضوري شد

بانک مرکزی اعلام کرده است که واردکنندگان کالا با اولویت‌های 3 تا 5 می‌توانند پس از ثبت سفارش، برای انجام فرآیند تخصیص ارز به شعب ارزی بانک‌های عامل خود در سراسر کشور مراجعه کنند و کلیه اطلاعات از آن پس به مرکز مبادلات ارزی منعکس خواهد شد.

بانک مرکزی اعلام کرد
امکان مبادله ارز در مرکز مبادلات بدون حضور فیزیکی

بانک مرکزی اعلام کرد: براساس تصمیمات جدید، از این پس متقاضیان و واردکنندگان در تهران و شهرستان ها دیگر نیازی به مراجعه حضوری به مرکز مبادلات ارزی نخواهند داشت.

این تصمیم بانک مرکزی از نهم مهرماه اجرایی شده و بر اساس آن تمام عملیات مربوط به عرضه و تقاضای ارز در مرکز مبادلات ارزی به سیستم بانکی سراسر کشور توسعه یافته است.

روابط عمومی بانک مرکزی اضافه کرده است که با اجرای فاز دوم طرح مبادلات ارزی، واردکنندگان کالا با اولویت‌های 3 تا 5 می توانند پس از ثبت سفارش در وزارت صنعت، معدن و تجارت، برای انجام فرآیند تخصیص ارز راسا به شعب ارزی بانک های عامل خود در سراسر کشور مراجعه کنند و کلیه اطلاعات از آن پس به مرکز مبادلات ارزی منعکس خواهد شد.

بانک مرکزی اعلام کرده است: این تصمیم در جهت رفاه حال متقاضیان و جلوگیری از مراجعه حضوری متقاضیان ارز در مرکز مبادلات ارزی گرفته شده و با عملیاتی شدن این فرآیند، پاسخگویی به متقاضیان درگستره شعب ارزی بانک‌های سراسر کشور انجام خواهد گرفت.

شروط موفقیت مرکز مبادلات ارزی

با گذشت نزدیک به یک هفته از راه‌اندازی اتاق مبادلات ارزی، اظهارنظرهای کارشناسی در مورد فعالیت این مرکز و چگونگی موفقیت آن به عنوان جدیدترین سازوکار بانک مرکزی برای بازار ارز بالا گرفته است.

سید کمال سید علی معاون سابق ارزی بانک مرکزی در این باره معتقد است که « طرح اتاق ارزی گامی مثبت است اما نحوه اجرای آن شروطی دارد.» او این «شروط» را افزایش بانک‌های عامل، افزایش حجم معاملات در این مرکز، پاسخگویی به انواع تقاضاها از جمله تقاضای ارز مسافرتی و دانشجویی و شکل‌گیری بازار بین بانکی بیان می‌کند.

به گفته وی، «عاملیت بانک‌ها باید در این مرکز افزایش یابد و کار درستی نیست که فقط یک یا دو بانک در نقش عامل حضور داشته باشند.» سید علی افزود: «در حال حاضر تکلیف مشتریانی که در این بانک‌ها حساب ندارند، معلوم نیست.

آنها اگر در بانک ملت یا کشاروزی حساب نداشته باشند و سال‌ها با بانک‌های دیگر کار کرده باشند چگونه باید از اتاق ارزی استفاده کنند؟» این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: «بهترین کار اجازه حضور تمام بانک‌ها است؛ زیرا این کار دقیقا به معنای بازار بین بانکی است بنابراین چه بهتر که همه بانک‌ها باشند اینکه با دو بانک کار شود غلط است.»

سید علی با بیان اینکه «حجم معاملات در این بازار باید به سرعت زیاد شود» افزود: «اگر حجم افزایش یابد می‌توان امید داشت نوسان بازار نیز مدیریت خواهد شد و حتی احتمال کاهش نرخ نیز وجود دارد.» او افزود: «عددهای کنونی جوابگو نیست و باید به سمت مبادلات چند میلیارد دلاری در هفته حرکت کرد.» به گفته وی، در کنار این عوامل مرکز مبادلات ارزی باید تقاضای مسافرتی و دانشجویی یا در بیان بانکی بخش خدمات را نیز هر چه سریع‌تر پاسخ دهد. چون این بخش فشار بالایی به بازار غیررسمی می‌آورد.

سید علی خاطرنشان کرد: «در این بازار باید این اختیار به بانک مرکزی داده شود که ارز خود و ارز حاصل از صادرات را عرضه کند و در ضمن امکان ورود ارز به این بازار نیز وجود داشته باشد.» او افزود: «بهترین روش در حالت فعلی باز بودن دست بانک مرکزی برای ورود به بازار فرعی و فروش ارز نزدیک به قیمت بازار است»

این کارشناس در ادامه خاطرنشان کرد: «اگر از قاچاق کالا جلوگیری شود و تولید برخی کالاهای وارداتی در داخل صورت گیرد، نیاز ارز کشور در یک سال 50 میلیارد دلار است؛ با عرضه این میزان ارز، به خوبی می‌توان بازار را مدیریت کرد.» او در مورد دلیل افزایش قیمت ارز در بازار گفت: «به دلیل مشکلاتی که در نقل و انتقال پول وجود دارد، وقفه‌هایی در عرضه ارز به بازار به وجود می‌آید و قیمت ارز در بازار را افزایش می‌دهد؛‌ البته در کنار این عامل تصمیمات متفرقه و وعده‌های مسوولان برای کاهش قیمت ارز هم تاثیرگذار بوده است.»

سید علی در پاسخ به این سوال که «آیا بورس ارز از اتاق مبادلات ارزی موفق تر نبود؟» گفت: «بورس ارز کارآمدی لازم را نداشت زیرا در شرایط فعلی که تنها عرضه‌کننده عمده ارز بانک مرکزی است، کشف قیمت صورت نمی‌گیرد و مدیریت بازار ارز از دست بانک مرکزی خارج می‌شود؛ همچنین صادرکنندگان باید ارز خود را به آن سیستم بیاورند در صورتی که قیمت بازار بیشتر از بورس باشد هیچ‌گاه به این بازار ارز عرضه نمی‌کرد.»

اعتماد را به بازار برگردانید

رضا راعی دیگر معاون ارزی بانک مرکزی در سال‌های گذشته نیز با اشاره به تجربیات به کار گرفته شده برای کنترل نرخ ارز گفت: «زمانی که من در بانک مرکزی بودم تلاش این بود که متناسب با نرخ روز، مابه‌التفاوت نرخ تورم داخلی و خارجی را به‌تدریج به نرخ ارز اضافه کنیم تا نرخ ارز به آرامی از رشد معمولی برخوردار باشد و ضمنا شرایط کشور ویژه بود و هست و باید از بروز شوک به بازار جلوگیری می‌شد.»

او افزود: «ما می‌توانستیم یکباره نرخ ارز را بالا ببریم و ذاتی کنیم، اما نرخ ارز را به صورت شناور مدیریت می‌کردیم و چون نرخ به آرامی افزایش می‌یافت بازار نیز اعتماد می‌کرد که این نرخ تا حدودی معقول است.»

راعی خاطرنشان کرد: «ما از اینکه ارز را از حالت تک‌نرخی خارج و حالت جیره‌بندی ایجاد کنیم، بسیار پرهیز داشتیم. چون برقراری جیره‌بندی یعنی شما کمبود ارز دارید، اکنون نیز در نخستین قدم باید اعتماد را به بازار برگردانیم.» او افزود: «اگر بانک مرکزی بخواهد بازار ارز را به تعادل برساند، ابتدا باید همه‌چیز را ارزیابی کند؛ توان تولید، تحریم‌ها، فشارها، نیازها، واردات و... محاسبه و تمام این عوامل را با هم جمع‌بندی کند. حاصل این جمع‌بندی هر عددی باشد، سیاست‌گذار ارز کشور آن عدد را به عنوان عدد تک‌نرخی ارز اعلام و مرد و مردانه هم پایش بایستد.»


راعی در ادامه افزود: «چندی پیش ارز تک‌نرخی با رقم 1226 تومان اعلام شد؛ اما بعد از آن باید همه متقاضیان بدون محدودیت ارز می‌دادند، این اتفاق نیفتاد، بازار نیز چندان به حرف‌ها اعتماد نکرد» او خاطرنشان کرد: «یگانه راه‌حل تعادل‌بخشی به بازار ارز تهیه همین پکیج، جمع‌بندی آن و اعلام واقعی تک‌نرخی شدن ارز و ارائه ارز به تمام متقاضیان به همان قیمت است.»