دستورالعمل‌هاي جديد ارزي
با ابلاغ دستورالعمل اجرايی نحوه خرید و فروش ارز به نرخ مبادله‌ای به ادارات کل عملیات ارزی شبکه بانکی، 22 بانک خصوصی و دولتی به طور مستقیم و غیرمستقیم در کنار بانک مرکزی درگیر معامله ارز با نرخ مبادله‌ای شده‌اند؛ همچنین با توجه به موارد 24 گانه مفاد این دستورالعمل، نظارت بانک مرکزی در تمامی مراحل دریافت ارز مبادله‌ای از ثبت سفارش تا ورود کالا با نظارت‌های جدی‌تری همراه خواهد بود.
به‌دنبال تلاش برای گسترده‌تر کردن خدمات ارزی بانک مرکزی در کنار برخی مراقبت‌های پیشگیرانه و برخورد با اخلال گران بازار ارز، قیمت‌ها در بازار ارز و سکه نزولی شد. دیروز قیمت ارز مبادله‌ای نیز 2597 تومان تعیین شد. همچنین کانون صرافان از صرافان خواست تا نرخ فروش 2850 تومانی برای فروش دلار در بازار آزاد را رعایت کنند که این نرخ البته با نرخ مرکز مبادلات تقریبا 10 درصد فاصله داشت. با اجابت این دعوت از سوی برخی صرافان، قیمت دلار و سکه اگرچه چندان مظنه دقیقی به دلیل افت شدید میزان معامله به خود ندیدند، اما در مسیر کاهشی قرار گرفتند. با این حال در ساعات مختلف روز قیمت‌های متفاوتی از بازار مخابره شد.
بانک مرکزی در دستورالعملی به شبکه بانکی مجوز داد
آغاز خرید و فروش ارز با نرخ مبادله
گسترده تر شدن دامنه فعالیت مرکز مبادلات ارزی به تعداد زیادی از بانک‌های کشور دستورالعمل اجرایی نحوه خرید و فروش ارز به نرخ مبادله‌ای برای ابلاغ به سایر بانک‌ها به طور رسمی از سوی بانک مرکزی اعلام شده است.
با شروع آغاز به کار فعالیت این مرکز از سوم مهر ماه تنها دو بانک ملت و کشاورزی سکان تبادلات و انتقال ارزی با بانک مرکزی برای متقاضیان را در دست داشتند، اما اندک اندک تعداد بانک‌های مرتبط با این مرکز افزایش یافت. در حال حاضر تعداد بانک‌های دخیل در این طرح به 22 بانک رسیده است و بانک مرکزی متقاضیان را به بانک‌های طرف حساب خود ارجاع می‌دهد. با فراهم آمدن استفاده اولویت ششم از ارز مبادله‌ای نیز، متقاضیان بیشتری به جمع واردکنندگان خواهند پیوست. در تازه‌ترین دستورالعمل بانک مرکزی نحوه خرید و فروش ارز به نرخ مبادله‌ای ابلاغ شده است. در متن دستورالعمل 24بندی بانک مرکزی به ریز موارد اشاره کافی شده است که مهم‌ترین بخش‌های آن در زیر آمده است: بانک‌ها می‌توانند با رعایت موارد ذکر شده در دستورالعمل، نسبت به خرید و فروش ارز با نرخ مبادله‌ای جهت واردات کالا و خدمات مرتبط با اولویت‌های 2 (به غیر از داروهای انسانی)، 3، 4 و 5 اقدام کنند. در‌این دستورالعمل، بانک‌های ملت، کشاورزی، تجارت، سپه، پارسیان و سامان به عنوان بانک عامل و واسطه و سایر بانک‌ها به عنوان بانک عامل محسوب می‌شوند. بانک واسطه هر یک از بانک‌های عامل طبق لیست پیوست شماره (2) بوده و خرید ارز مربوطه (به نرخ مبادله‌ای) صرفا از طریق بانک‌واسطه تعیین شده امکان‌پذیر خواهد بود. کلیه بانک‌های عامل باید نزد بانک‌های واسطه حساب ریالی افتتاح کنند. کلیه متقاضیان ارز به نرخ مبادله‌ای با ارائه اسناد و مدارک لازم از جمله اوراق ثبت سفارش با اولویت‌های یادشده، می‌توانند به شعب ارزی بانک‌های عامل مراجعه نموده و به میزان مبلغ مندرج در ثبت سفارش درخواست خرید ارز کنند. همچنین با توجه به نوع ارز، محل عرضه و مقصد ارز و همچنین نرخ اعلامی از سوی بانک مرکزی در ابتدای هر روز، در صورتی که متقاضی خواستار استفاده از ارز با نرخ مبادله‌ای باشد، بانک‌های عامل باید پس از کنترل اسناد و مدارک و تطبیق اطلاعات اوراق ثبت سفارش با اطلاعات مندرج در سامانه وزارت صنعت، معدن و تجارت، به منظور دریافت کد تخصیص ارز و صدورگواهی ثبت آماری، اطلاعات مربوطه را از طریق پرتال ارزی به اداره نظارت ارز بانک مرکزی ارسال کنند. اداره نظارت ارز پس از انجام بررسی‌های لازم، نسبت به اختصاص کد تخصیص ارز و صدور گواهی ثبت آماری اقدام نموده و مراتب توسط بانک‌های عامل از طریق پرتال ارزی قابل رویت خواهد بود. یکی از نکات مهم این دستورالعمل این است که مدت اعتبار گواهی‌های ثبت آماری از تاریخ صدور 15 روزکاری بوده و در صورت عدم خرید ارز طی مدت یادشده، اخذ مجوز تمدید گواهی ثبت آماری از اداره نظارت ارز الزامی است. در ادامه این گزارش آمده است: در صورتی که خرید ارز به نرخ مبادله‌ای از طریق بانک‌های عامل صورت می‌گیرد، بانک‌های مزبور باید جهت دریافت کد تخصیص ارز، اطلاعات مربوطه را از طریق پرتال ارزی به اداره نظارت ارز بانک مرکزی ارسال نموده و پس از دریافت کد مزبور، معادل ریالی ارز مورد درخواست را (به نرخ روز خرید ارز) به حساب یکی از بانک‌های واسطه واریز کنند. همزمان با انجام این امر، بانک‌های عامل باید نسبت به ارسال درخواست خرید ارز به بانک‌های یادشده اقدام کنند. اداره مرکزی بانک‌های عامل باید پس از تجمیع روزانه درخواست‌های شعب ارزی خود در سراسر کشور، نسبت به ارسال آنها به بانک‌های واسطه طی فرم پیوست شماره1 در روزهای عادی حداکثر تا ساعت 16 و روز پنج‌شنبه تا ساعت 12 همان روز اقدام کند. بانک‌های واسطه نیز پس از تامین 100 درصد معادل ریالی ارز مورد درخواست در حساب بین‌بانکی خود نزد اداره معاملات ریالی این بانک، به ترتیب حداکثر تا ساعات 17 و 13(همان روز) مجاز به ارسال درخواست‌های مورد بحث به بانک مرکزی خواهند بود. کارسازی درخواست‌های ارسالی پس از ساعات مذکور به روز کاری بعد موکول خواهد شد.
در خصوص اخذ الزامات و وثایق کافی از مشتری ابلاغ شده که اخذ تعهد کتبی از مشتری برای ارائه پروانه ترخیص قطعی کالا در هنگام گشایش اعتبار / ثبت برات اسنادی یا حواله و همچنین وثیقه مرتبط با تضمین وصول جریمه عدم ارائه پروانه مذکور به میزان مابه‌التفاوت «نرخ مبادله‌ای» تا «نرخ بازار آزاد روز خرید ارز به نرخ مبادله‌ای» به تشخیص بانک عامل الزامی است.
در این ابلاغیه تاکید شده چنانچه به هر دلیل (ابطال اعتبار اسنادی، حواله و...) ارز فروخته شده برای واردات کالا مورد استفاده قرار نگیرد، صرفا مبلغ ریالی دریافتی در روز فروش ارز، به وارد‌کننده مسترد خواهد شد. ضمنا، ارز مربوطه نیز باید با هماهنگی اداره بین‌الملل بانک مرکزی، از سوی بانک عامل به حساب بانک مذکور (مرکزی) واریز شود. بانک‌ها می‌توانند ارزهای حواله‌ای با منشأ خارجی متقاضیان را با نرخ مبادله‌ای اعلامی از سوی بانک مرکزی خریداری و ضمن اعلام مبلغ، نوع ارز و محل عرضه ارز با رعایت مفاد این دستورالعمل نسبت به فروش آن به واردکنندگان اقدام کنند. ضمنا، در این راستا ارسال اطلاعات ارزهای فروخته شده به بانک مرکزی طبق فرم مورد اشاره در بند 12 الزامی است.
امکان خرید ارز از مشتریان به نرخ مبادله‌ای
روابط‌عمومی بانک مرکزی همچنین خبر داد که بانک مرکزی شرایط لازم برای خرید ارز، اعم از اسکناس و حواله‌های وارده با منشا خارجی در دست مردم را فراهم کرده است. دارندگان ارز (اشخاص حقیقی و حقوقی) می‌توانند ارز خود را به نرخ ارز غیرمرجع (مبادله‌ای) براساس دستورالعمل ابلاغی به بانک‌ها و از طریق بانک‌های‌عامل و دیگر بانک‌های مستقر در مرکز مبادلات ارزی و صرافی‌های مجاز به فروش برسانند.
بازار ارز و سکه در روز گذشته
با پشت سر گذاشته شدن روزهای اواخر هفته قبل در بازار ارز، روند معاملات ارز و سکه در بازار در نبود دلالانی که مرتبا فریاد دلار دلار می‌زدند، در آرامش عمیقی فرورفته است. مراقبت‌های پیشگیرانه نیز همچنان در سراسر بازار و منطقه چهارراه استانبول تداوم داشت. صرافان نیز البته تا ساعت 1 بعد از ظهر در پی کشف قیمت بودند. در بازار البته تا پیدا شدن یک قیمت مشخص اغلب از درج قیمت بر تابلو‌ها خودداری کردند. با این حال برخی از صرافی‌ها قیمت خرید 2800 تومانی و قیمت فروش 2850 تومانی کانون صرافان را بر تابلوهای خود ثبت کرده بودند. برخی در بازار در ساعت 2 بعد از ظهر نرخ 3200 تومان را برای فروش و نرخ 3100 تومان را برای خرید اعلام می‌کردند. با این حال برخی از خبرگزاری‌ها نرخ دلار را 2960 تومان در متن گزارش‌های خود مدنظر قرار داده بودند. در جریان کشف قیمت‌ها در بازار روز گذشته، برخی از صرافان دلارهایی را که با نرخ 2800 تومان از مردم خریداری کرده بودند به نرخ 2850 تومان فروختند. این اتفاق موجب افت قیمت ارز شد. اما در ادامه دلارهای ذخیره صرافان با این نرخ به بازار نیامد و در نتیجه دلار تا ساعت 4 بعد از ظهر به 3060 تومان رسید. در بازار سکه پس از ساعت‌ها کش و قوس، بالاخره نرخ یک میلیون و 160 هزار تومان برای سکه طرح جدید اعلام شد. قیمت سایر سکه‌ها البته قیمت‌هایی با همین تناسب اعلام شد. در عین حال خرید و فروش چندانی در این بازار به چشم
نمی‌خورد، حالتی که عموما به دلیل گم بودن قیمت‌ها بر بازار مستولی است. در بازار طلا قیمت هر مثقال طلای 18 عیار 505 هزار تومان اعلام شد. از این رو قیمت هر گرم طلای 18 عیار بدون اجرت ساخت از 116 هزار و 500 تومان بیشتر بود. طبق برخی شنیده‌ها «آبشده فروشی‌ها» روز گذشته معامله زیادی انجام ندادند. انتظار برای کشف قیمت قطعی در این بین حرف اول را می‌زند.
نوسان شدید قیمت سکه در معاملات آتی
بازار آتی سکه نیز روز گذشته با نوسان شدید قیمت‌ها همراه بوده است. به گزارش خبرگزاری فارس پس از بازگشایی در ساعت 12:30و در دقایق نخست افت 5 درصدی را ثبت کرد تا کاهش 60 تا 65 هزار تومانی را برای هر قرارداد آتی تجربه کند، اما در ادامه معاملات مثبت و در بعد از ظهر مثبت شد. اگرچه نهایتا با 5/1 درصد منفی بسته شد. در واقع بازار آتی با 10 درصد نوسان همراه بود به گونه‌ای که برخی سررسیدها یکصد هزار تومان نوسان داشتند.