امروزه با‌توجه‌به گسترش برنامه‌های کامپیوتری و موبایلی، برنامه‌نویسی یکی از مهارت‌های مهم و حیاتی است که با یادگیری آن می‌توان به فرصت‌های شغلی متعددی دست پیدا کرد.
یکی از مهارت‌های مهم در دنیای کنونی برنامه‌نویسی است. امروزه، کامپیوترها تقریبا در هر صنعتی وارد شده‌اند. از هدایت خودکار در صنعت هوایی تا سرعت‌سنج موتور کامپیوترها انسان را احاطه کرده‌اند. روزهای کاغذ و خودکار دیگر به‌پایان رسیده‌اند و حالا برای ذخیره‌سازی و دسترسی به اطلاعات قطعا به کامپیوتر نیاز دارید.
جوامع توسعه‌دهنده و برنامه‌نویسی با سرعتی چشمگیر در حال ظهور هستند. زبان‌های برنامه‌نویسی متعددی متناسب با انواع توسعه‌دهندگان (مبتدی و متوسط و خبره) و کاربردها (برنامه‌ی وب، اپلیکیشن موبایل، توسعه‌ی بازی، سیستم توزیع‌شده و...) توسعه یافته‌اند. دراین‌میان، معمولا هر شخص تازه‌کاری با این پرسش روبه‌رو می‌شود: کدام زبان برنامه‌نویسی را باید یاد بگیرم؟ قبل از آشنایی با بهترین زبان‌های برنامه‌نویسی، لازم است با سطوح برنامه‌نویسی آشنا شوید.
سطوح برنامه‌نویسی
هر زبان برنامه‌نویسی برای اهداف مشخصی طراحی شده است و دستور زبان و کلیدواژگان منحصر‌به‌فردی دارد. زبان‌های برنامه‌نویسی از نظر سطح انتزاع متفاوت هستند و به دو دسته تقسیم می‌شوند:
زبان سطح پایین
زبان سطح بالا
زبان سطح پایین
زبان‌های سطح پایین معمولا در سطح سخت‌افزار هستند و به‌صورت دودویی (صفر و یک) نمایش داده می‌شوند. زبان‌های سطح پایین خود به زبان سطح ماشین و زبان اسمبلی تقسیم می‌شوند.
زبان سطح بالا
زبان سطح بالا امکان نوشتن برنامه‌ها را مستقل از نوع کامپیوتر می‌دهد. سطح بالا به‌معنی نزدیک‌بودن زبان برنامه‌نویسی به زبان انسان و درک آسان آن است. برای ترجمه‌ی زبان سطح بالا به زبان ماشین نیاز به کامپایلر است. زبان‌های سطح بالا از مزایای زیر برخوردار هستند:
یادگیری زبان سطح بالا آسان است.
زبان‌های سطح بالا قابل‌حمل و مستقل از ماشین هستند.
سطوح برنامه‌نویسی
انواع برنامه‌نویسی
در این بخش، انواع زبان‌های برنامه‌نویسی را مرور خواهیم کرد:
زبان‌های برنامه‌نویسی رویه‌ای: این الگوی برنامه‌نویسی از برنامه‌نویسی ساخت‌یافته سرچشمه می‌گیرد که از مجموعه‌ای از رویه‌های از‌پیش‌ساخته و مراحلی برای ساخت برنامه برخوردار است. در این نوع برنامه‌نویسی، مجموعه‌ای از دستورها در قالب متغیرها، توابع، تعاریف و عملگرهای شرطی ارائه می‌شوند. ویرایشگرهای متعدد برنامه‌نویسی یا IDEها به برنامه‌نویس در توسعه‌ی کد با استفاده از یک یا چند زبان برنامه‌نویسی کمک می‌کنند. برخی از معروف‌ترین IDEها عبارت‌اند از: ادوبی دریم ویور و Eclipse و مایکروسافت ویژوال استودیو. BASIC ،C، جاوا، پاسکال و فرترن هم نمونه‌هایی از زبان‌های برنامه‌نویسی رویه‌ای هستند.
زبان‌های برنامه‌نویسی تابعی: در این زبان، برنامه‌ها با پیاده‌سازی و ترکیب توابع ساخته می‌شوند. این زبان‌ها بر تعاریف تأکید می‌کنند. مبنای زبان تابعی حساب لامبدأیی است که از تعاریف شرطی و بازگشتی برای اجرای محاسبات استفاده می‌کند. این نوع زبان از تکرارهایی مثل تعاریف حلقه یا عبارت‌های شرطی مثل if-else پشتیبانی نمی‌کند. برخی از زبان‌های برنامه‌نویسی مهم عبارت‌اند از: Haskell ،SML، اسکالا، F# ،ML و Scheme.
زبان برنامه‌نویسی شیءگرا: این الگوی برنامه‌نویسی مبتنی‌بر اشیاء است و داده‌هایی به‌شکل فیلدها و کد‌هایی به‌شکل رویه دارد. OOPها (مخفف زبان شیءگرا) ویژگی‌های متعددی مثل انتزاع، کپسوله‌سازی، چندریختی یا پلی‌مورفیسم ، وراثت، کلاس‌ها و اشیاء دارند. کپسوله‌سازی تولید کد ایمن را تضمین می‌کند. مفاهیم وراثت و چندریختی هم قابلیت استفاده‌ی مجدد از کد را فراهم می‌کنند؛ به‌طوری‌که می‌توان پیاده‌سازی‌های جدید را بدون اعمال تغییرات زیادی در کد تولید کرد. از زبان‌های شیءگرا می‌توان به جاوا، C++، سی شارپ، پایتون و جاوا اسکریپت اشاره کرد.
زبان‌های برنامه‌نویسی اسکریپت‌نویسی: تمام زبان‌های برنامه‌نویسی اسکریپت‌نویسی به کامپایل نیازی ندارند. دستورالعمل‌ها برای محیط ران‌تایم نوشته می‌شوند. این زبان‌ها عمدتا برای اپلیکیشن‌های وب، مدیریت سیستم، توسعه‌ی بازی و چندرسانه‌ای کاربرد دارند. برخی از زبان‌های برنامه‌نویسی معروف اسکریپت‌نویسی عبارت‌اند از:
زبان‌های اسکریپت‌نویسی سمت سرور: جاوا اسکریپت و PHP و PERL
زبان‌های اسکریپت‌نویسی سمت کلاینت: جاوا اسکریپت و AJAX و Jquery
مدیریت سیستم: Shell و PERL و پایتون
واسط لینکوس: BASH
توسعه‌ی وب Ruby
برنامه‌نویسی منطقی: الگوی برنامه‌نویسی منطقی به ماشین نمی‌گوید چگونه کار کنند؛ بلکه محدودیت‌هایی =بر عملیات اعمال می‌کند. از زبان‌های اصلی برنامه‌نویسی منطقی می‌توان به پرولوگ و ASAP و Datalog اشاره کرد. در این نوع زبان، قوانین به‌شکل کلاس‌ها نوشته می‌شوند.
بهترین زبان‌های برنامه‌نویسی
در‌ادامه، بهترین زبان‌های برنامه‌نویسی را مرور خواهیم کرد که از آینده‌ی شغلی مناسبی برخوردار هستند. تمام زبان‌های برنامه‌نویسی زیر از زبان‌های پرکابرد و متداول حال حاضر دنیا هستند.
پایتون
پایتون بدون شکل در صدر فهرست زبان‌های پیشنهادی قرار می‌گیرد. این زبان در سطح گسترده‌ای به‌عنوان یکی از زبان‌های برنامه‌نویسی برتر پذیرفته شده است و می‌توانید آن را در اولویت قرار دهید. یادگیری و توسعه‌ی پایتون آسان است و در سطح اپلیکیشن‌های وب کاربرد گسترده‌ای دارد. یوتیوب، اینستاگرام، پینترست و SurveryMonkey همه به زبان پایتون نوشته شده‌اند. پایتون از پشتیبانی گسترده‌ی کتابخانه‌ای و جامعه‌ی بزرگ توسعه‌دهندگان برخوردار است. زبان برنامه‌نویسی پایتون نقطه‌ی شروع بسیار مناسبی برای تازه‌کارها است. بسیاری از استارتاپ‌ها از پایتون به‌عنوان زبان برنامه‌نویسی اصلی خود استفاده می‌کنند؛ درنتیجه فرصت شغلی گسترده‌ای در انتظار توسعه‌دهندگان پایتون است. خط کد زیر دستور ساده‌ای را در زبان پایتون نشان می‌دهد:
print('Hello, world!')
می‌توان گفت زبان پایتون بسیار ساده است. اگر به‌دنبال کار در زمینه‌ی علوم داده یا صنعت هوش مصنوعی هستید، یادگیری پایتون الزامی است. پایتون در زمینه‌های هوش مصنوعی مثل یادگیری ماشین و یادگیری عمیق و دیگر زمینه‌های علوم داده‌ای در اولویت قرار دارد. بااین‌حال، این زبان در حوزه‌های دیگری مثل توسعه‌ی وب هم کاربرد دارد. دسترسی و تنوع انواع کتابخانه‌ها در پایتون این زبان را به یکی از اولویت‌های برنامه‌نویس‌ها تبدیل کرده است. پایتون بدون ترمز در حال توسعه است. از مزایا و معایب پایتون می‌توان به این‌ها اشاره کرد:
مزایا
آسان‌بودن ساخت و استفاده از کلاس‌ها و اشیاء به‌لطف ویژگی‌های OOP
پشتیبانی کتابخانه‌ای گسترده
استفاده برای توسعه‌ی پیچیده‌ترین برنامه‌ها
گزینه‌ای ایدئال برای ساخت نمونه‌ای اولیه و آزمایش سریع ایده‌ها
متن‌باز با پشتیبانی روبه‌رشد
ارائه‌ی پشتیبانی از انواع پلتفرم‌ها و دستگاه‌ها
یادگیری و استفاده‌ی بسیار آسان
معایب
مناسب‌نبودن برای رایانش موبایلی
ناقص‌بودن لایه‌ی دسترسی پایگاه داده
سرعت اجرای کُند به‌دلیل تفسیری‌بودن زبان آن
نخ‌کشی نامناسب به‌دلیل GIL (قفل تفسیرگر سراسری)
جاوا
جاوا یکی از دیگر انتخاب‌های محبوب سازمان‌های بزرگ به‌شمار می‌آید و ده‌ها سال جایگاه خود را حفظ کرده است. جاوا در سطح گسترده‌ای برای توسعه‌ی اپلیکیشن‌های وب سازمانی به‌کار می‌رود. این زبان برنامه‌نویسی بسیار باثبات است؛ به‌همین‌دلیل، بسیاری از سازمان‌ها خود را با آن مطابقت می‌دهند. با نگاهی به مشاغل مبتنی‌بر توسعه در سازمان‌های بزرگ، متوجه می‌شوید جاوا گزینه‌ی مطلوبی برای یادگیری است.
زبان جاوا در توسعه‌ی اپلیکیشن‌های اندروید نیز به‌کار می‌رود. با‌توجه‌به وجود میلیاردها کاربر اندرویدی، تقریبا تمام کسب‌وکارهای کنونی به اپلیکیشن‌های اندرویدی نیاز دارند. بدین‌ترتیب، فرصت زیادی برای توسعه‌دهندگان جاوا به‌وجود می‌آید. گوگل هم IDE مبتنی‌بر جاوا به نام اندروید استودیو را ساخته است. به‌دلیل مقیاس‌پذیری جاوا و تخصیص حافظه‌ی قوی و عملکرد چشمگیر، شرکت‌هایی مثل آمازون و توییتر و ادوبی از این زبان برنامه‌نویسی استفاده می‌کنند. مزایا و معایب زبان جاوا ازاین‌قرارند:
مزایا
فراوانی تعداد کتابخانه‌های متن‌باز
تخصیص خودکار حافظه و اجرای فرایند زباله‌روبی (بازیافت حافظه)
تابع الگوی OOP
برخوردار از سیستم تخصیص پشته‌ای
برخورداری از استقلال درخورتوجه پلتفرمی به‌دلیل مشخصه‌ی JVM
امنیت فراوان
ایدئال برای رایانش توزیع‌شده
ارائه‌دهنده‌ی APIهای متعدد برای انجام وظایف مختلف مصل اتصال پایگاه داده و شبکه‌سازی و تجزیه‌ی XML
پشتیبانی از چندنخی
معایب
محدودیت در ساخت ساختارهای داده‌ای باکیفیت به‌دلیل نبود الگوها (template)
مدیریت حافظه‌ی پرهزینه
کندتر از زبان‌های برنامه‌نویسی کامپایلی مثل سی و سی پلاس‌پلاس
کد جاوا اندروید
C و ++C
هر دو زبان C و ++C بخشی مهم از دنیای فناوری را در‌بر گرفته‌اند. زبان سی عمدتا در توسعه‌ی سیستم‌های سطح پایین مثل سیستم‌‌عامل‌ها و توسعه‌ی کرنل کاربرد دارد و بسیاری از دیگر زبان‌های برنامه‌نویسی ویژگی‌های این زبان را به ارث برده‌اند. ++C زبانی شیءگرا است که در سطح گسترده‌ای در توسعه‌ی بازی و برنامه‌های دسکتاپ و GUI به‌کار می‌رود.
اگر به برنامه‌نویسی در سطح سیستم علاقه دارید، دو زبان C و ++C گزینه‌های مناسبی هستند. ++C به‌دلیل ثبات و سرعت چشمگیر کاربردهای گسترده‌ای دارد. ++C از کتابخانه‌ی تمپلیت استاندارد یا STL نیز برخوردار است. STL منبعی از کتابخانه‌های آماده برای ساختارهای داده‌ای مختلف، عملیات جبری و الگوریتم‌ها است. از مزایا و معایت این زبان می‌توان به این‌ها اشاره کرد:
مزایا
وجود منبعی غنی از کتابخانه‌ها و کامپایلرهای منطبق با ++C
دسترسی آسان به اشیای مخفی یا بلوک‌بندی‌شده (C)
اجرای سریع‌تر برنامه‌ها درمقایسهبا اغلب زبان‌های برنامه‌نویسی (C و ++C)
مبنایی برای درک زبان‌های برنامه‌نویسی پیچیده‌تر (C و ++C)
قابلیت حمل بالا (C)
زبان مبتنی‌بر رویه همراه با گروهی از بلوک‌ها و ماژول‌ها (آسان‌ترشدن عملیات اشکال‌زدایی و آزمایش و حفظ برنامه‌ها) (C)
بهینه‌تربودن برنامه‌ها و ساده‌تربودن درک آن‌ها (C و ++C)
کتابخانه‌ی پر از تابع (++C)
اجرای نزدیک به سخت‌افزار سیستمی و سطح پایین انتزاع (C و ++C)
پشتیبانی از کنترل استثناء‌ها و سربارگذاری توابع (++C)
کاربرد گسترده در حوزه‌های مختلف از بازی و اپلیکیشن‌های GUI تا شبیه‌سازی‌های ریاضی آنی (++C)
معایب
دستورزبان پیچیده (C و ++C)
پشتیبانی‌نکردن از فضای نام (C)
ناتوان در حل مسائل برنامه‌نویسی جدید و واقعی (C)
بازدهی کمتر درمقایسهبا دیگر زبان‌های برنامه‌نویسی OOP (اُاُپی) (++C)
نیازمند به توسعه‌ی ساختارهای سطح بالا به‌صورت دستی (C)
نداشتن فرایند زباله‌روبی (بازیافت حافظه) یا تخصیص پویای حافظه (C و ++C)
مناسب‌نبودن برای شروع یادگیری برنامه‌نویسی (C و ++C)
داشتن مشکلاتی مثل سرریز بافر و خرابی حافظه (C و ++C)
کتابخانه‌ی استاندارد کوچک‌تر (C)
سی شارپ
زبان سی شارپ هم مانند زبان‌های C و ++C زبانی همه‌منظوره و شیءگرا است که مایکروسافت آن را برپایه‌ی زبان C به‌عنوان بخشی از فریم ورک NET. برای ساخت اپلیکیشن‌های ویندوزی طراحی کرده است. دستورهای سی شارپ تا حد زیادی مشابه ++C هستند؛ درنتیجه، افراد آشنا به C می‌توانند به‌راحتی از این زبان استفاده کنند.
در سال‌های گذشته، زبان سی شارپ موقعیت مناسبی در فهرست زبان‌های برنامه‌نویسی برتر و محبوب پیدا کرده است. این زبان برای توسعه‌ی بازی، اپلیکیشن‌های ویندوزی، اپلیکیشن‌های سمت سرور و... به‌کار می‌رود. علاوهبراین، سی شارپ از مجموعه‌ی غنی کتابخانه‌ای برخوردار است که آن را به زبانی بهینه و سریع تبدیل می‌کنند. برخی از ویژگی‌های شاخص این زبان، قابلیت به‌روزرسانی و مقیاس‌پذیری، کامپایل سریع، مبتنی‌بر مؤلفه و یکپارچه‌سازی کامل با کتابخانه‌ی NET. هستند.
شرکت‌هایی مثل Intellectsoft و C apgemini و بسیاری از شرکت‌های بزرگ فناوری از این زبان استفاده می‌کنند. علاوهبراین، علاقه‌مندان به توسعه‌ی VR باید سی شارپ را در اولویت یادگیری‌شان قرار دهند؛ زیرا یکی از زبان‌های برتر برای ساخت بازی‌های دوبُعدی و سه‌بُعدی با استفاده از موتور یونیتی است. برخی از مزایا و معایب زبان سی شارپ بدین‌شرح‌اند:
مزایا
قابلیت کار با پایگاه‌های کد مشترک
به‌روزرسانی و مقیاس‌پذیری خودکار
زبان برنامه‌نویسی شیءگرا و مؤلفه‌محور
تابع دستورالعمل مشابه زبان برنامه‌نویسی C
کاملا منطبق با کتابخانه‌ی .NET
گزینه‌ای ایدئال برای انواع توسعه‌ی ویندوزی
دارای مجموعه‌ای غنی از توابع کتابخانه‌ای و انواع داده‌ای
پشتیبانی از امنیت انواع
کامپایل و زمان اجرای سریع
معایب
مجازدانستن اشاره‌گرها در بلوک‌های ناامن
انعطاف کمتر درمقایسهبا زبان ++C
نیازمند به تلاش و زمان زیادی برای یادگیری
نیازمند به تخصص و دانش فراوان برای رفع خطاها
PHP
PHP یکی دیگر از زبان‌های محبوب است که می‌توانید در سال ۲۰۲۱ یادگیری آن را شروع کنید. این زبان هم گزینه‌ی اول برای بسیاری از توسعه‌دهندگان است. وب‌سایت‌های شناخته‌شده‌ای مثل فیسبوک، ویکی‌پدیا، وردپرس و... مبتنی‌بر PHP هستند. این زبان فرصت‌های شغلی زیادی برای توسعه‌دهندگان فراهم می‌کند.
PHP زبان اسکریپت‌نویسی متن‌باز سمت سرور است که در زمینه‌هایی مثل توسعه‌ی وب‌سایت به‌کار می‌رود و ویژگی‌هایی مثل تطبیق‌پذیری میان‌پلتفرمی، ویژگی‌های برنامه‌نویسی شیءگرا و تطبیق با HTML ،CSS، جاوا اسکریپت و پشتیبانی قدرتمند دارد. این زبان گزینه‌ی بسیار مناسبی برای افراد تازه‌کار است. برخی از فریم‌ورک‌های PHP عبارت‌اند از : Laravel و Symfony و CodeIgniter. اگر به توسعه‌ی وب علاقه دارید، PHP انتخاب بسیار مناسبی است. مزایا و معایب این زبان عبارت‌اند از:
مزایا
تعدد فریم‌ورک‌های قدرتمند
سهولت استفاده برای ساخت صفحات وب
اشکال‌زدایی با Xdebug
پشتیبانی قدرتمند و اکوسیستم بزرگ
تعدد ابزارهای خودکار برای کاربردهای پیاده‌سازی و آزمایش
پشتیبانی از الگوهای برنامه‌نویسی تابعی و شیءگرا
معایب
سرعت کمتر در توسعه‌ی کامل وب‌سایت درمقایسهبا زبان‌های دیگر
کنترل خطای ضعیف
برای کارایی بیشتر نیازمند افزونه است
جاوا اسکریپت
بسیاری از زبان‌ها زمانی آمدند و ناپدید شدند؛ اما جاوا اسکریپت یکی از زبان‌های برنامه‌نویسی پر‌تقاضای دنیا محسوب می‌شود که سال‌ها است ثباتش را حفظ کرده. بسیاری از شرکت‌های شناخته‌شده‌ی دنیای فناوری مثل فیسبوک، گوگل، مایکروسافت و اوبر از این زبان استفاده می‌کنند.
گرچه جاوا اسکریپت در ابتدا برای افزودن عناصر تعاملی به صفحات وب طراحی شد، امروزه در زمینه‌های گسترده‌ای مثل توسعه‌ی وب و بازی و اپلیکیشن موبایل به‌کار می‌رود. این زبان در توسعه‌ی Front End و Back End نیز کاربرد دارد. افزون‌براین، جاوا اسکریپت با فریم‌ورک‌هایی مثل React و Vue و Node منطبق و به گزینه‌ای ایدئال در میان توسعه‌دهندگان تبدیل شده است. ازاین‌رو، جاوا اسکریپت هنوزهم در سال ۲۰۲۱ حکم‌فرمایی می‌کند و یادگیری آن را می‌توانید شروع کنید. مزایا و معایب مهم زبان جاوا اسکریپت ازاین‌قرارند:
مزایا
سرعت بسیار زیاد جاوا اسکریپت سمت کلاینت.
فراهم‌کردن واسطه‌ی غنی برای وب‌سایت‌ها
تطبیق‌پذیری درخورتوجه
به‌روزرسانی‌های منظم ازطریق ECMA
افزونه‌های متعدد مثل Greasemonkey
پیاده‌سازی ساده
منابع متعدد و جامعه‌ی بزرگ پشتیبانی
استفاده برای توسعه‌ی طیف وسیعی از اپلیکیشن‌ها
سازگار مناسب با زبان‌های برنامه‌نویسی دیگر
معایب
فاقد روش کپی یا هم‌ارز آن
فقط فراهم‌کردن قابلیت وراثت واحد
اجراشدن کد روی ماشین کاربران و درنتیجه غیرفعال‌شدن به‌دلیل ترس از نفوذ
تفسیر متفاوت در مرورگرهای مختلف
زبان برنامه‌نویسی Go
گرچه زبان Go مانند زبان‌های اشاره‌شده چندان شناخته‌شده نیست، در سال‌های اخیر ،در میان توسعه‌دهندگان بسیار محبوب شده است. شرکت‌هایی مثل اوبر و گوگل با زبان Go کار می‌کنند. این زبان می‌تواند شروع مناسبی برای یادگیری برنامه‌نویسی باشد؛ چرا که در سال‌های آینده، بیشتر گسترش خواهد یافت.
Go زبانی استاتیک است که گوگل توسعه داده و دستورالعملش مشابه زبان C است. این زبان از ویژگی‌های برجسته‌ای مثل بازیافت حافظه، تایپ دینامیک، امنیت تایپ، عملکرد و بازدهی مناسب برخوردار است. همچنین، از چندنخی پشتیبانی می‌کند و می‌توان در سیستم‌های توزیع‌شده و رایانش ابری از آن استفاده کرد. Go در استارتاپ‌های سیلیکون‌ولی کاربرد گسترده‌ای دارد. به‌طور‌کلی، مزایا و معایب این زبان عبارت‌اند از:
مزایا
پشتیبانی گوگل از آن
امنیت بیشتر به‌دلیل ایستا بودن
یادگیری آسان به‌دلیل شفاف‌بودن دستورزبان
ارائه‌ی طیف وسیعی از توابع تعبیه‌شده به‌وسیله‌ی کتابخانه‌ی استاندارد جامع آن
گزینه‌ای ایدئال برای ساخت برنامه‌های تک‌صفحه‌ای
مستندسازی هوشمند
سرعت چشمگیر به‌دلیل کامپایل در کد ماشین
معایب
کاهش کارایی برنامه‌های پیچیده به‌دلیل نبود ماشین مجازی
نداشتن تطبیق‌پذیری
فاقد کتابخانه‌ی GUI
پشتیبانی کتابخانه‌ای ضعیف
زبان R
زبان برنامه‌نویسی R یکی از برنامه‌ها پرکاربرد در زمینه‌ی تحلیل داده‌ای و یادگیری ماشین است. R از فریم‌ورک برجسته و کتابخانه‌های تعبیه‌شده برای توسعه‌ی الگوریتم‌های قدرتمند یادگیری ماشین بهره می‌برد و برای رایانش تحلیلی و گرافیک به‌کار می‌رود. R با بسیاری از سازمان‌ها تطبیق یافته است. افرادی که می‌خواهند به تیم تحلیل سازمان‌های بزرگ ملحق شوند، باید زبان R را یاد بگیرند. زبان R از نوع متن‌باز است. همچنین، این زبان با بسیاری از فناوری‌های پردازش داده مثل هادوپ و اسپارک تطبیق پیدا می‌کند. مزایا و معایب کلی این زبان بدین‌شرح‌اند:
مزایا
قابلیت اجرای یکپارچه روی سیستم‌عامل‌های مختلف
جامعه‌ی فعال
متن‌بازبودن
زبان تحلیل آماری جامع
قابلیت توسعه‌ی فراوان
اکوسیستم قدرتمند بسته‌ای
معایب
فاقد قابلیت‌های ایمن
نبود راهبردهای برنامه‌نویسی دقیق
مدیریت حافظه‌ی ضعیف
سوییفت
اگر به محصولات اپل و توسعه‌ی اپلیکیشن‌های موبایل علاقه دارید، Swift نقطه‌ی شروع مناسبی است. سال ۲۰۱۴، شرکت اپل این زبان را معرفی کرد؛ ازاین‌رو، زبانی نسبتا جدید برای توسعه‌ی اپلیکیشن‌های iOS و macOS است.
علاوهبراین، سوییفت برای عملکرد و تطبیق با iOS بهینه‌سازی شده است. سیستم‌عامل iOS نه‌تنها روی آیفون و آیپد اجرا می‌شود؛ بلکه مبنایی برای سیستم‌عامل‌های دیگری مثل watchOS (سیستم‌عامل اپل‌واچ‌ها) و tvOS (سیستم‌عامل اپل‌تی‌وی) است. ناگفته نماند اپل همچنان پیشتاز فناوری جهان است و اپلیکیشن‌های IOS در بازار اپلیکیشن‌ها جایگاهشان را حفظ خواهند کرد. مزایا و معایب این زبان برنامه‌نویسی عبارت‌اند از:
مزایا
جلوگیری از نشت حافظه به‌دلیل مدیریت حافظه‌ی خودکار
پشتیبانی اپل
امکان اضافه‌کردن قابلیت‌ها به محصول به‌دلیل مقیاس‌پذیری بهتر
آسان‌بودن اضافه‌کردن قابلیت‌های جدید
تشویق توسعه‌دهندگان به کدنویسی تمیز و خوانا
افزایش خوانایی کد به‌دلیل دستورالعمل مشابه زبان انگلیسی
بهبود اشتراک‌گذاری کدها و آسان‌بودن فرایند توسعه برای توسعه‌ی فرانت‌اند و بکاند
سرعت بیشتر درمقایسهبا دیگر زبان‌های برنامه‌نویسی مثل Objectiv C و پایتون
قابلیت تعامل با Objective C
امکان تطابق سوییفت سمت سرور با هر نوع فناوری
معایب
منابع و پشتیبانی محدود منابع
بی‌ثبات‌بودن به‌دلیل چشم‌انداز برنامه‌نویسی جدید
استفاده تنها برای iOS7 و اپلیکیشن‌های پس‌از‌آن
کد سوییفت
متلب
متلب ابزاری به‌منظور تحلیل آماری است که در بسیاری از صنایع مختلف برای تحلیل داده‌ها به‌کار می‌رود. متلب در سطح گسترده‌ای در زمینه‌های بین‌ماشین و پردازش تصویر کاربرد دارد. مزایا و معایب این زبان بدین‌شرح‌اند:
مزایا
سهولت توسعه‌ی شبیه‌سازی‌های علمی به‌لطف کتابخانه‌های تعبیه‌شده‌ی غنی
قابلیت توسعه با اضافه‌کردن جعبه‌‌ابزارها
بازدهی زیاد کدنویسی و بی‌نیازی به کامپایلر
گزینه‌ای ایدئال برای توسعه‌ی برنامه‌های پژوهشی علمی
امکان تبدیل کد برای کدنویس‌ها و استفاده از آن برای زبان‌های برنامه‌نویسی دیگر مثل C++ و جاوا و پایتون
مستقل از پلتفرم
معایب
رایگان‌نبودن و نیاز به خرید لایسنس
کاربرد محدود به محاسبات عددی
نیاز به دانش و تجربه‌ی زیاد برای رفع خطا در طول کامپایل
سرعت کُند به‌دلیل ماهیت تفسیری
کاتلین (Kotlin)
امروزهة هر جا از توسعه‌ی اپلیکیشن‌های اندرویدی سخن به‌میان می‌آید، بدون شک زبان کاتلین در اولویت قرار می‌گیرد. زبان کاتلین زبانی همه‌منظوره از نوع ایستا است که از ویژگی‌های زبان‌های برنامه‌نویسی تابعی و شیءگرا هم پشتیبانی می‌کند. بهترین ویژگی این زبان قابلیت تعامل با جاوا و پشتیبانی آن از تمام کتابخانه‌های جاوا است.
یادگیری زبان کاتلین آسان است و در‌کنار توسعه‌ی اندروید می‌توان برای توسعه‌ی اپلیکیشن دسکتاپ و وب هم از آن استفاده کرد. Javalin و KTor و Vert.x از فریم‌ورک‌های محبوب کاتلین هستند. شرکت‌هایی مثل پینترست و اوبر و نتفلیکس از زبان کاتلین استفاده می‌کنند؛ درنتیجه فرصت‌های شغلی متعدد برای توسعه‌دهندگان این زبان وجود دارد.
اسکالا
بسیاری از غول‌های فناوری مثل نتفلیکس، لینکدین، ایبی (eBay) و توییتر از اسکالا برای محصولات و پلتفرم‌هایشان استفاده می‌کنند. زبان اسکالا گزینه‌ای توصیه‌شده برای تازه‌کارها است؛ زیرا می‌توان به‌سادگی آن را فراگرفت.
استفاده از اسکالا در میان توسعه‌دهندگان رو‌به‌افزایش است و به یکی از گزینه‌های محبوب برنامه‌نویسی در سال ۲۰۲۱ می‌تواند تبدیل شود. زبان اسکالا در اصل برای رفع مشکلات توسعه‌دهندگان در زبان‌های دیگری مثل جاوا توسعه یافت؛ اما به‌مرورزمان جایگاه محکمی در میان توسعه‌دهندگان پیدا کرد. اسکالا از الگوهای برنامه‌نویسی تابعی و شیءگرا پشتیبانی می‌کند. کد اسکالا را می‌توان به کدهای بایتی تبدیل و روی ماشین مجازی جاوا اجرا کرد. این زبان در سطح گسترده‌ای در حوزه‌ی توسعه‌ی وب و علوم داده‌ای و یادگیری ماشین به‌کار برده می‌شود.
خلاصه
پایتون و جاوااسکریپت در دنیای استارتاپ‌ها بسیار محبوب هستند. بسیاری از استارتاپ‌ها از Django (پایتون) و Flask (پایتون) و NodeJS (جاوا اسکریپت) به‌عنوان فریم‌ورک‌های بکاند خود استفاده می‌کنند. یادگیری پایتون و جاوا اسکریپت آسان است؛ درنتیجه، به‌عنوان بهترین زبان‌های برنامه‌نویسی برای افراد تازه‌کار معرفی می‌شوند. علاوهبراین، هر دو زبان فرصت‌های شغلی گسترده‌ای را فراهم می‌کنند؛ ازاین‌رو، افرادی که به‌دنبال تغییر شغل هستند، یادگیری این زبان‌ها را می‌توانند شروع کنند.
جاوا و PHP هر دو از زبان‌های سازمانی هستند. بسیاری از سازمان‌ها از Spring (جاوا) و Codeigniter (PHP) به‌عنوان فریم‌ورک‌های بکاند وب استفاده می‌کنند.
R و متلب و اسکالا در زمینه‌های تحلیل داده‌ای کاربرد گسترده‌ای دارند. اگر می‌خواهید در زمینه‌ی علوم داده یا تحلیل داده‌ها کار کنید، این زبان‌ها را در اولویت قرار دهید.
C و ++C و Go هم از انتخاب‌های برجسته برای سیستم‌های مقیاس‌پذیر و سریع هستند.